Προτάσεις για την καλύτερη ένταξη των Ρομά

Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε στη σύνοδο ολομέλειας του Σεπτεμβρίου, οι ευρωβουλευτές ζήτησαν την ανάληψη δράσης ώστε οι άνθρωποι με καταγωγή Ρομανί να έχουν ισότιμη πρόσβαση σε στέγαση, εκπαίδευση, υγειονομική περίθαλψη και εργασία, με σαφείς και δεσμευτικούς στόχους, χρονοδιαγράμματα και δείκτες για την παρακολούθηση και την αντιμετώπιση των συγκεκριμένων προκλήσεων.

Τα μέλη του ΕΚ ζήτησαν επίσης από τα κράτη μέλη να αποζημιώσουν τα άτομα που έχουν υποβληθεί σε αναγκαστική στείρωση και τον τερματισμό κάθε μορφής σχολικού διαχωρισμού. Το ψήφισμα ενθαρρύνει δε την υιοθέτηση στρατηγικής που αντανακλά την ποικιλομορφία των κοινοτήτων Ρομά και την ίση συμμετοχή τους στη χάραξη δημόσιων πολιτικών.

Το ψήφισμα ζητάει τη θέσπιση δεσμευτικών στόχων στα πλαίσια της στρατηγικής της Επιτροπής, η οποία αναμένεται να παρουσιαστεί στο τέταρτο τρίμηνο του 2020. Καλεί επίσης τα κράτη μέλη να αναπτύξουν εθνικές στρατηγικές ένταξης των Ρομά για την περίοδο μετά το 2020.

Ο εισηγητής της έκθεσης, Ρόμεο Φρανζ (Verts/ALE, Γερμανία) είπε: «Το ψήφισμα αποτελεί ευκαιρία για την ΕΕ και τα κράτη μέλη να βελτιώσουν σημαντικά τις συνθήκες διαβίωσης των Ρομά. Θέτει ως προτεραιότητα, για πρώτη φορά στην ιστορία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μια νομοθετική πρόταση για την Ισότητα, την Ένταξη και τη Συμμετοχή του λαού μου, και την καταπολέμηση του αντιτσιγγανισμού, ο οποίος αποτελεί την κύρια αιτία κοινωνικού αποκλεισμού των ανθρώπων καταγωγής Ρομανί».

Φτώχεια και κοινωνικός αποκλεισμός των Ρομά στην Ευρώπη

Οι Ρομά αποτελούν τη μεγαλύτερη μειονοτική κοινότητα της Ευρώπης, με εκτιμώμενο πληθυσμό περίπου 6 εκατομμυρίων στην ΕΕ. Πολλοί από τους Ρομά ζουν σε πολύ δύσκολες κοινωνικοοικονοµικές συνθήκες και, λόγω της διαχρονικής αθιγγανοφοβίας, είναι θύματα κοινωνικού αποκλεισμού, διακρίσεων και διαχωρισμού.

Οι κύριες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν είναι η περιορισμένη πρόσβαση στην ποιοτική εκπαίδευση και η δυσκολία ένταξης στην αγορά εργασίας, οι οποίες αποτελούν με τη σειρά τους αιτίες περεταίρω απομόνωσης, φτώχειας και τελικά αποκλεισμού.

Η έρευνα του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ (FRA) σχετικά με την κατάσταση των κοινοτήτων των Ρομά και των νομάδων του 2019 επισημαίνει ότι το 45% των Ρομά και των νομάδων που διαμένουν στα έξι-κράτη μέλη στα οποία διενεργήθηκε η έρευνα βίωσαν κάποια μορφή διακρίσεων σε μια πτυχή της ζωής τους. Παράλληλα, σχεδόν ο μισός πληθυσμός των Ρομά και των νομάδων (44%) που έλαβαν μέρος στην έρευνα δήλωσαν ότι έχουν δεχτεί παρενόχληση με κίνητρο το μίσος το τελευταίο έτος. Πιο πρόσφατα, οι Ρομά κατηγορήθηκαν για τη διάδοση του κορονοϊού σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης.

Για πολλούς Ρομά, ο κοινωνικός αποκλεισμός και οι διακρίσεις ξεκινούν σε πολύ μικρή ηλικία. Σύμφωνα με την έκθεση για τις Εθνικές Στρατηγικές Ένταξης των Ρομά του 2019, το 68% των Ρομά εγκατέλειψαν πρόωρα το σχολείο. Επιπλέον, μόνο το 18% των παιδιών των Ρομά φοιτούν στις υψηλότερες βαθμίδες της εκπαίδευσης και το 63% των νέων Ρομά βρίσκονται εκτός του χώρου της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, ή της απασχόλησης. Ακόμα, μόνο το 43% των Ρομά είναι μισθωτοί εργαζόμενοι.

Οι έρευνες δείχνουν επίσης ότι το ένα τέταρτο σχεδόν των Ρομά δεν είναι ασφαλισμένοι σε εθνικό σύστημα υγείας. Το ένα τρίτο των νοικοκυριών των Ρομά δεν διαθέτει τρεχούμενο νερό, το 50% από αυτά είναι χωρίς εσωτερική τουαλέτα ή ντους, το 78% των Ρομά ζουν σε υπερπληθή νοικοκυριά και το 43% βιώνουν διακρίσεις όταν προσπαθούν να αγοράσουν ή να νοικιάσουν κατοικία.

Στο ψήφισμά τους, οι ευρωβουλευτές τονίζουν ότι οι κακές συνθήκες διαβίωσης αυξάνουν τον κίνδυνο μετάδοσης του κορονοϊού.

Τι έχει κάνει η ΕΕ τα τελευταία χρόνια;

Το πλαίσιο της ΕΕ για τις εθνικές στρατηγικές ένταξης των Ρομά συστάθηκε το 2011 με στόχο την προώθηση της ίσης μεταχείρισης των Ρομά και της κοινωνικοοικονομικής τους ένταξης στις ευρωπαικές κοινωνίες. Το 2013, μία σύσταση του Συμβουλίου ενίσχυσε τις εθνικές στρατηγικές ένταξης των Ρομά, εστιάζοντας στην καταπολέμηση των διακρίσεων και της φτώχειας, και θέσπισε την υποχρέωση υποβολής ετήσιας έκθεσης από τα κράτη μέλη το 2016. Επιπλέον, το 2017, το Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα για την παροχή ίσων δικαιωμάτων στους ανθρώπους καταγωγής Ρομανί.

Ωστόσο, με την τωρινή στρατηγική ένταξης των Ρομά να λήγει το 2020, μια έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την αξιολόγηση του πλαισίου της ΕΕ συμπεραίνει ότι παρότι ο τομέας της εκπαίδευσης έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας (με τη μείωση της πρόωρης διακοπής της σχολικής εκπαίδευσης κατά 19%), η συνολική πρόοδος έχει περιοριστεί λόγω του μη-δεσμευτικού χαρακτήρα της στρατηγικής της ΕΕ.

Πηγή: europarl.europa.eu

Φωτογραφία: Caroline Hernandez