Πρωτοβουλία «ευρωπαϊκά πανεπιστήμια»: Τα συμπεράσματα του Συμβουλίου ανοίγουν τον δρόμο για μια νέα διάσταση στην ευρωπαϊκή τριτοβάθμια εκπαίδευση
Το Συμβούλιο ενέκρινε συμπεράσματα σχετικά με την πρωτοβουλία «ευρωπαϊκά πανεπιστήμια» — Σύνδεση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, της έρευνας, της καινοτομίας και της κοινωνίας: ανοίγοντας τον δρόμο για μια νέα διάσταση στην ευρωπαϊκή τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η πρωτοβουλία, που δρομολογήθηκε από τους ηγέτες της ΕΕ το 2017, θα αναπτυχθεί πλήρως κατά τη διάρκεια της χρηματοδοτικής περιόδου 2021-2027 της ΕΕ. Στο πλαίσιο των συμμαχιών των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων, οι σπουδαστές, το προσωπικό και οι ερευνητές θα πρέπει να μπορούν να μετακινούνται απρόσκοπτα μεταξύ των ιδρυμάτων-εταίρων για τους σκοπούς της κατάρτισης, της διδασκαλίας και της διεξαγωγής έρευνας.
Με τα συμπεράσματά τους, οι υπουργοί παροτρύνουν τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να διασφαλίσουν ότι η πρωτοβουλία θα παραμείνει στον πυρήνα της δημιουργίας ενός Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης έως το 2025, παρέχοντας κίνητρα για τον μετασχηματισμό της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην ΕΕ και συμβάλλοντας στην επίτευξη του φιλόδοξου οράματος ενός καινοτόμου, παγκοσμίως ανταγωνιστικού και ελκυστικού Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης και Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας. Προς τον σκοπό αυτό, το Συμβούλιο καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν όλες τις διαθέσιμες δυνατότητες χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένου του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (το δημοσιονομικό μέσο της ΕΕ μετά την κρίση), για να στηρίξουν την ανάπτυξη «ευρωπαϊκών πανεπιστημίων».
Οι υπουργοί εισηγούνται επίσης ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ των εκπαιδευτικών αρχών, των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και των ενδιαφερόμενων φορέων για την άρση των εμποδίων στη συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνουν να διερευνηθεί η ανάγκη για κοινά ευρωπαϊκά πτυχία και το κατά πόσο αυτό είναι εφικτό, στο πλαίσιο της συμμαχίας των «ευρωπαϊκών πανεπιστημίων». Τα «ευρωπαϊκά πανεπιστήμια» θα πρέπει να προωθήσουν μια σταδιακή προσέγγιση κοινών συστημάτων πρόσληψης διδασκόντων και ερευνητών, με στόχο την αποτελεσματική «πολυκατευθυντική» και «ισορροπημένη» κυκλοφορία εγκεφάλων σε ολόκληρη την Ευρώπη, σε συνδυασμό με ενισχυμένες υπεύθυνες σταδιοδρομίες έρευνας και διδασκαλίας, ιδίως για νεαρούς ερευνητές.
Προκειμένου να μπορέσουν τα κράτη μέλη να παρακολουθούν την εξέλιξη της πρωτοβουλίας για τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, ζήτησαν από την Επιτροπή να υποβάλει έκθεση, έως το τέλος του 2021, σχετικά με τα κύρια αποτελέσματα της ενδιάμεσης επανεξέτασης των πρώτων συμμαχιών.
«Όλοι πρέπει να εγγυηθούμε ότι τα «ευρωπαϊκά πανεπιστήμια» θα λειτουργούν ως εργαστήρια προσεγγίσεων με επίκεντρο τον σπουδαστή και θα ανταποκρίνονται στις κοινωνικές προκλήσεις και στις ανάγκες για δεξιότητες στην Ευρώπη. Θα πρέπει επίσης να λειτουργούν ως εργαστήρια για την υπεύθυνη έρευνα και διδασκαλία και την πρόσληψη νεαρών ερευνητών, συμπεριλαμβανομένων βελτιωμένων συστημάτων παρακολούθησης της εξέλιξης, καθώς και για την ενίσχυση της διαχείρισης και της διαφοροποίησης της σταδιοδρομίας. Τα «ευρωπαϊκά πανεπιστήμια» θα πρέπει να ενθαρρύνουν την υιοθέτηση των αρχών ανοικτής επιστήμης, συμπεριλαμβανομένης της διασφάλισης ότι η εξέλιξη της σταδιοδρομίας μπορεί να συνδεθεί με δημοσιεύσεις έρευνας που θα διατίθενται ελεύθερα σε ιστοτόπους περιοδικών ή μέσω δημόσιων αποθετηρίων, καθώς και με άλλες πρακτικές ανοικτής επιστήμης, όπως η δημοσίευση ανοικτής πρόσβασης, η ανταλλαγή γνώσεων και δεδομένων και η ανοικτή συνεργασία.»
Manuel Heitor, υπουργός Επιστημών και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης της Πορτογαλίας
Οι υπουργοί τόνισαν επίσης ότι η πρωτοβουλία ανέδειξε τα πρώτα αποτελέσματά της, καθώς — σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα — τα μέλη των πρώτων 17 «ευρωπαϊκών πανεπιστημίων» εκτιμούν ότι η συμμετοχή τους στη συμμαχία τους βοήθησε να διαχειριστούν την κρίση της COVID και θα τους επιτρέψει να ανακάμψουν ταχύτερα μέσω της συγκέντρωσης πόρων και ισχυρών σημείων.
Ιστορικό και επόμενα στάδια
Στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2017, οι ηγέτες της ΕΕ κάλεσαν τα κράτη μέλη, το Συμβούλιο και την Επιτροπή να ενισχύσουν τις «στρατηγικές συμπράξεις μεταξύ των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε όλη την ΕΕ και [να ενθαρρύνουν] τη δημιουργία, έως το 2024, είκοσι περίπου «ευρωπαϊκών πανεπιστημίων». Η πρωτοβουλία «ευρωπαϊκά πανεπιστήμια» ανταποκρίνεται σε αυτή την έκκληση.
Η τριτοβάθμια εκπαίδευση πρέπει να παράσχει στους σπουδαστές, το προσωπικό και τους ερευνητές τις δεξιότητες για να βρουν τον δρόμο τους σε μια μεταβαλλόμενη αγορά εργασίας — όπου η ζήτηση για άτομα υψηλής ειδίκευσης αυξάνεται — και να χαράξουν πορεία στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Αυτό απαιτεί αυξημένο επίπεδο συνεργασίας μεταξύ των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Μετά από δύο προσκλήσεις υποβολής προτάσεων το 2019 και το 2020, που χρηματοδοτήθηκαν από το πρόγραμμα Erasmus+, έχουν συσταθεί 41 ευρωπαϊκές συμμαχίες πανεπιστημίων, στις οποίες συμμετέχουν περισσότερα από 280 ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τα «ευρωπαϊκά πανεπιστήμια» περιλαμβάνουν τουλάχιστον τρία ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από τρία κράτη μέλη της ΕΕ ή άλλες χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Erasmus.
-Ευρωπαϊκός Χώρος Εκπαίδευσης (γενικές πληροφορίες)
-Πρωτοβουλία για τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια | Εκπαίδευση και κατάρτιση (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
-Επισκεφθείτε τη σελίδα της συνεδρίασης
Πηγή:consilium.europa.eu
Photo by:Caleb Woods οn Unsplash
