Πολιτική προστασία: Προσωρινή συμφωνία από την Προεδρία του Συμβουλίου και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Greek Civil Protection personnel checks boxes containing protective material from Covid-19 inside a warehouse, in Avlona village, north of Athens, Dec. 15, 2020.

Οι εκπρόσωποι της Προεδρίας του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέληξαν σήμερα σε προσωρινή συμφωνία σχετικά με πρόταση για την ενίσχυση του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της ΕΕ. Οι προτεινόμενοι νέοι κανόνες θα επιτρέψουν στην ΕΕ και στα κράτη μέλη να προετοιμάζονται καλύτερα για φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές και να αντιδρούν ταχύτερα όταν συμβαίνουν, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων που επηρεάζουν ταυτόχρονα πολλά κράτη μέλη. Το κείμενο προβλέπει επίσης τη χρηματοδότηση του μηχανισμού πολιτικής προστασίας στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027.

«Ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της ΕΕ αποτελεί ουσιαστικό εργαλείο της αλληλεγγύης της ΕΕ. Έχει παράσχει ζωτικής σημασίας στήριξη στα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν καταστροφικές πυρκαγιές, σεισμούς και άλλες καταστροφές. Ωστόσο, η πανδημία Covid-19 μας κατέδειξε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε όταν πολλά κράτη μέλη χρειάζονται ταυτόχρονα στήριξη. Οι νέοι κανόνες θα μας επιτρέψουν να είμαστε ακόμη καλύτερα προετοιμασμένοι για παρόμοιες καταστάσεις στο μέλλον.»Eduardo Cabrita, Υπουργός Εσωτερικών της Πορτογαλίας

Οι προτεινόμενοι κανόνες θα επιτρέψουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αντιμετωπίσει τα κενά στον τομέα των μεταφορών και της εφοδιαστικής και, σε επείγουσες περιπτώσεις, να προμηθεύεται απευθείας ορισμένες πρόσθετες ικανότητες rescEU. Αυτές οι ικανότητες rescEU, όπως και όσες φιλοξενούνται από κράτη μέλη, θα χρηματοδοτούνται πλήρως από τον προϋπολογισμό της ΕΕ.

Η πρόληψη και η ετοιμότητα θα βελτιωθούν επίσης στο πλαίσιο του προτεινόμενου κανονισμού. Η Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, θα καθορίσει και θα αναπτύξει στόχους ανθεκτικότητας της ΕΕ σε καταστροφές στον τομέα της πολιτικής προστασίας. Οι εν λόγω μη δεσμευτικοί στόχοι θα καθοριστούν στις συστάσεις της Επιτροπής και θα βασίζονται σε τρέχοντα και μελλοντοστραφή σενάρια, συμπεριλαμβανομένων δεδομένων για παρελθόντα γεγονότα και των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στους κινδύνους καταστροφών.

Το κείμενο προβλέπει συνολικά 1 263 εκατ. € σε κεφάλαια για την περίοδο 2021-2027, σύμφωνα με την πολιτική καθοδήγηση που παρέσχε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 21 Ιουλίου 2020. Περιλαμβάνει επίσης ποσό ύψους έως 2 056 εκατ. € για την εφαρμογή των μέτρων πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης που προκάλεσε η νόσος Covid-19, τα οποία προβλέπονται στο μέσο ανάκαμψης της ΕΕ.

Πρόκειται για υπερτριπλασιασμό σε σχέση με τον προϋπολογισμό της περιόδου 2014-2020. Αυτό αποτυπώνει την ενίσχυση της συλλογικής αντίδρασης της ΕΕ σε καταστροφές, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης δημιουργίας αποθεματικού ικανοτήτων (rescEU), την ενίσχυση της ευρωπαϊκής δεξαμενής πολιτικής προστασίας και τη βελτίωση της πρόληψης καταστροφών και ετοιμότητας.

Επιπλέον, ο προτεινόμενος κανονισμός καθορίζει το ποσοστό των κονδυλίων που πρέπει να διατεθούν για την πρόληψη, την ετοιμότητα και την αντίδραση, προβλέποντας παράλληλα ένα περιθώριο ευελιξίας. Σε περίπτωση επείγουσας ανάγκης, η Επιτροπή θα είναι σε θέση να ανακατανείμει κονδύλια για δράσεις αντιμετώπισης πέραν του περιθωρίου ευελιξίας. Η ελαστική αυτή προσέγγιση θα επιτρέψει στην ΕΕ να αντιδρά καλύτερα στον απρόβλεπτο χαρακτήρα των καταστροφών και να χρησιμοποιεί τα κονδύλια εκεί όπου χρειάζονται περισσότερο.

Ιστορικό

Ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της ΕΕ θεσπίσθηκε για πρώτη φορά το 2001 και συντονίζει τις προσπάθειες αντιμετώπισης φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών σε επίπεδο ΕΕ. Στόχος του είναι η προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των εθνικών αρχών πολιτικής προστασίας, η αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινού και της ετοιμότητας για την αντιμετώπιση καταστροφών και η παροχή ταχείας, αποτελεσματικής και συντονισμένης βοήθειας στους πληγέντες πληθυσμούς.

Ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της ΕΕ περιλαμβάνει ευρωπαϊκή δεξαμενή πολιτικής προστασίας. Πρόκειται για δεξαμενή ικανοτήτων που προδεσμεύονται από τα κράτη μέλη σε εθελοντική βάση και προορίζονται για άμεση χρήση εντός ή εκτός ΕΕ. Ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας τροποποιήθηκε για τελευταία φορά το 2019, με τη δημιουργία πρόσθετου αποθέματος πόρων, το rescEU, για την παροχή βοήθειας σε καταστάσεις όπου οι συνολικές υφιστάμενες ικανότητες είναι ανεπαρκείς.

Πολιτική προστασία της ΕΕ (γενικές πληροφορίες)

Ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της ΕΕ σε αριθμούς (ενημερωτικό γράφημα)

Πηγή:consilium.europa.eu

Φωτογραφία:audiovisual.ec.europa.eu