Παιδιά και ένοπλες συγκρούσεις: Επικαιροποίηση των κατευθυντήριων γραμμών της ΕΕ και έγκριση συμπερασμάτων από το Συμβούλιο

Το Συμβούλιο ενέκρινε σήμερα επικαιροποιημένες κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τα παιδιά και τις ένοπλες συγκρούσεις, οι οποίες είχαν εγκριθεί αρχικά το 2003 και επικαιροποιηθεί το 2008, και ενέκρινε σχετικά συμπεράσματα.

Το Συμβούλιο ανησυχεί βαθύτατα για την αύξηση των παραβιάσεων των δικαιωμάτων του παιδιού στο πλαίσιο ενόπλων συγκρούσεων, η οποία επιδεινώνεται από τη διασπορά των πολέμων, συμπεριλαμβανομένου του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και της παράνομης εκτόπισης και βίαιης μεταφοράς παιδιών της Ουκρανίας.

Τα παιδιά πλήττονται έντονα από τις ένοπλες συγκρούσεις. Σε όλες σχεδόν τις ζώνες συγκρούσεων ανά τον κόσμο, από το Σαχέλ, την Κεντρική και Ανατολική Αφρική έως τη Μέση Ανατολή και την Ασία, τα παιδιά αποτελούν έως και το ήμισυ του πληγέντος πληθυσμού. Έρχονται αντιμέτωπα με βία, τραυματισμούς και θάνατο, στρατολόγηση, εκτόπιση και ξεριζωμό, διακοπή της εκπαίδευσης, έλλειψη υγειονομικής περίθαλψης και τραυματικές εμπειρίες με μακροχρόνιες συνέπειες για τη σωματική και την ψυχική τους υγεία. Επιπλέον, η μεταβαλλόμενη φύση των συγκρούσεων, των τακτικών και των όπλων έχει πολλαπλασιάσει τους κινδύνους για τα παιδιά και τους αμάχους εν γένει.

Στην τελευταία ετήσια έκθεση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για τα παιδιά και τις ένοπλες συγκρούσεις σημειώνεται ότι το 2023 υπήρξε αύξηση κατά 21 % των σοβαρών παραβιάσεων σε βάρος παιδιών σε καταστάσεις συγκρούσεων, με τα υψηλότερα ποσοστά να καταγράφονται στο Ισραήλ και στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, καθώς και στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, τη Μιανμάρ, τη Σομαλία, τη Νιγηρία και το Σουδάν.

Με επαρκή και έγκαιρη υποστήριξη, τα παιδιά μπορούν να ανακάμψουν από ακραίες καταστάσεις και να ευημερήσουν. Η προστασία, η αποκατάσταση και η επανένταξή τους έχουν ουσιαστική σημασία για τη μακροπρόθεσμη ειρήνη και ασφάλεια, καθώς και για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Οι επικαιροποιημένες κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τα παιδιά και τις ένοπλες συγκρούσεις που εγκρίθηκαν σήμερα από το Συμβούλιο αποσκοπούν στην ενίσχυση της συμβολής της ΕΕ στον σεβασμό, την προστασία και την πραγμάτωση των δικαιωμάτων του παιδιού σε ένοπλες συγκρούσεις και άλλες καταστάσεις ένοπλης βίας από τρομοκρατικές οργανώσεις ή οργανωμένες εγκληματικές ομάδες, σε παγκόσμιο επίπεδο. Υιοθετούν μια ισχυρή, ολοκληρωμένη και ολιστική προσέγγιση και θα χρησιμεύσουν ως επιχειρησιακό πλαίσιο για όλα τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ που δραστηριοποιούνται σε αυτόν τον τομέα.

Οι επικαιροποιημένες κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ έχουν ως στόχο να λάβουν υπόψη τις νέες εξελίξεις —π.χ. αυξημένες απειλές, μεταξύ άλλων από τις νέες τεχνολογίες και τη χρήση εκρηκτικών όπλων αδιακρίτως σε κατοικημένες περιοχές— και να ευθυγραμμίσουν πλήρως την προσέγγιση της ΕΕ με το πλαίσιο που έχει θεσπίσει το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών μέσω διαδοχικών ψηφισμάτων, ιδίως «τις έξι σοβαρές παραβιάσεις εις βάρος παιδιών σε περιόδους ενόπλων συγκρούσεων». Ενισχύουν επίσης την ευθυγράμμιση και τη συνεργασία της ΕΕ με την εντολή του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ και του Ειδικού Αντιπροσώπου του για τα παιδιά και τις ένοπλες συγκρούσεις.

Παράλληλα, η ΕΕ επικαιροποίησε και δημοσίευσε τον κατάλογο ελέγχου της για την ενσωμάτωση της προστασίας παιδιών θυμάτων ενόπλων συγκρούσεων στις αποστολές και επιχειρήσεις της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ). Ο κατάλογος ελέγχου ΚΠΑΑ αποτελεί ένα επιχειρησιακό και πρακτικό εργαλείο που παρέχει καθοδήγηση για τον σχεδιασμό και τη διεξαγωγή επιχειρησιακών δραστηριοτήτων για περισσότερες από είκοσι αποστολές και επιχειρήσεις διαχείρισης κρίσεων.

Η προστασία των παιδιών που πλήττονται από ένοπλες συγκρούσεις πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί κεντρικό πυλώνα των θεματολογίων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ειρήνη και την ασφάλεια, την πρόληψη των συγκρούσεων, την οικοδόμηση της ειρήνης, την ανάπτυξη και τα ανθρωπιστικά ζητήματα.

Πηγή: consilium.europa.eu

Εικόνα: Levi Meir Clancy on Unsplash