Καμπότζη: Η ΕΕ κινεί διαδικασία για προσωρινή αναστολή των εμπορικών προτιμήσεων

Η ΕΕ κίνησε χθες τη διαδικασία που μπορεί να οδηγήσει στην προσωρινή αναστολή της προτιμησιακής πρόσβασης στην αγορά της ΕΕ την οποία απολαμβάνει η Καμπότζη στο πλαίσιο του καθεστώτος «Όλα εκτός από όπλα» (ΟΕΟ). Οι προτιμήσεις στο πλαίσιο του καθεστώτος ΟΕΟ μπορούν να αρθούν αν η δικαιούχος χώρα παραβιάζει βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και δικαιώματα των εργαζομένων.

Η κίνηση της διαδικασίας προσωρινής αναστολής δεν συνεπάγεται άμεση άρση των δασμολογικών προτιμήσεων, η οποία αποτελεί την ύστατη λύση. Αντιθέτως, αποτελεί την αφετηρία μιας περιόδου εντατικής παρακολούθησης και συνεργασίας. Στόχος της δράσης της Επιτροπής παραμένει η βελτίωση της κατάστασης για τον τοπικό πληθυσμό.

Η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας και Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Φεντερίκα Μογκερίνι, δήλωσε: «Κατά τους τελευταίους δεκαοκτώ μήνες, διαπιστώνουμε υποχώρηση της δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου στην Καμπότζη. Τον Φεβρουάριο του 2018 οι Υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ κατέστησαν σαφές πόσο σοβαρά αντιμετωπίζει η ΕΕ τις εξελίξεις αυτές. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών οι αρχές της Καμπότζης προχώρησαν σε κάποια θετικά βήματα, μεταξύ των οποίων η απελευθέρωση πολιτικών προσωπικοτήτων, ακτιβιστών της κοινωνίας των πολιτών και δημοσιογράφων, και η άρση ορισμένων από τους περιορισμούς στη δράση των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των συνδικαλιστικών οργανώσεων. Ωστόσο, χωρίς την ανάληψη πιο πειστικής δράσης από την κυβέρνηση, η κατάσταση που επικρατεί στη χώρα θέτει υπό αμφισβήτηση τη συμμετοχή της Καμπότζης στο καθεστώς ΟΕΟ. Ως Ευρωπαϊκή Ένωση, είμαστε προσηλωμένοι σε μια εταιρική σχέση με την Καμπότζη η οποία θα αποφέρει οφέλη για τους πολίτες της Καμπότζης. Η στήριξή μας για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα στη χώρα βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της εταιρικής σχέσης.»

Η Επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ, κ. Σεσίλια Μάλμστρομ, δήλωσε: «Θα πρέπει να είναι σαφές ότι η σημερινή κίνηση δεν αποτελεί ούτε τελική απόφαση ούτε το τέλος της διαδικασίας. Ωστόσο, η αντίστροφη μέτρηση έχει πλέον αρχίσει επίσημα και πρέπει να δούμε σύντομα ουσιαστικά μέτρα. Εισερχόμαστε πλέον σε μια διαδικασία παρακολούθησης και αξιολόγησης, στο πλαίσιο της οποίας είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε πλήρως με τις καμποτζιανές αρχές και να αναζητήσουμε μαζί τους λύσεις. Όταν λέμε ότι η εμπορική πολιτική της ΕΕ βασίζεται σε αξίες, δεν κενολογούμε. Είμαστε περήφανοι για το γεγονός ότι αποτελούμε μία από τις πλέον ανοικτές αγορές του κόσμου για τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες και τα στοιχεία δείχνουν ότι οι εξαγωγές προς την ενιαία αγορά της ΕΕ μπορούν να δώσουν τεράστια ώθηση στις οικονομίες των εν λόγω χωρών. Εντούτοις, ζητούμε από τις χώρες αυτές να τηρούν ορισμένες βασικές αρχές. Παρακολουθούμε στενά την κατάσταση στην Καμπότζη και έχουμε διαπιστώσει ότι η χώρα εμφανίζει σοβαρές ελλείψεις όσον αφορά τον σεβασμό των ανθρώπινων και των εργασιακών δικαιωμάτων, τις οποίες η κυβέρνηση της Καμπότζης πρέπει να θεραπεύσει αν επιθυμεί να διατηρήσει την προνομιακή πρόσβαση της χώρας της στην αγορά μας.»

Ύστερα από μια περίοδο στενής παρακολούθησης, συμπεριλαμβανομένων μιας διερευνητικής αποστολής στην Καμπότζη τον Ιούλιο του 2018 και επακόλουθων διμερών συναντήσεων ανωτάτου επιπέδου, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν στοιχεία για σοβαρές και συστηματικές παραβιάσεις βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων και δικαιωμάτων των εργαζομένων στην Καμπότζη, ιδίως όσον αφορά τα δικαιώματα πολιτικής συμμετοχής και τις ελευθερίες του συνέρχεσθαι, της έκφρασης και του συνεταιρίζεσθαι. Τα ευρήματα αυτά προστίθενται στις ανησυχίες που από καιρό διατηρεί η ΕΕ σχετικά με την ελλειμματικότητα των εργασιακών δικαιωμάτων και τις διαφορές που σχετίζονται με τις γαίες που έχουν παραχωρηθεί για οικονομική εκμετάλλευση στη χώρα.

Η χθεσινή απόφαση θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ στις 12 Φεβρουαρίου, κινώντας μια διαδικασία η οποία έχει ως στόχο να οδηγήσει στην ευθυγράμμιση της Καμπότζης προς τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από τις κύριες συμβάσεις του ΟΗΕ και της ΔΟΕ:

— μια εξάμηνη περίοδο εντατικής παρακολούθησης και συνεργασίας με τις αρχές της Καμπότζης·

— ακολουθούμενη από μια τρίμηνη περίοδο για την εκπόνηση από την ΕΕ έκθεσης στη βάση των ευρημάτων της·

— ύστερα από συνολικά δώδεκα μήνες, η Επιτροπή θα ολοκληρώσει τη διαδικασία με την τελική απόφασή της για το αν θα ανασταλούν ή όχι οι δασμολογικές προτιμήσεις· κατά το στάδιο αυτό η Επιτροπή θα αποφασίσει επίσης την έκταση και τη διάρκεια της αναστολής. Αν αποφασιστεί η αναστολή, θα τεθεί σε ισχύ ύστερα από μια επιπλέον εξάμηνη περίοδο.

Η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης και Αντιπρόεδρος της Επιτροπής κ. Μογκερίνι και η Επίτροπος κ. Μάλμστρομ δρομολόγησαν τις εσωτερικές διεργασίες για την κίνηση της εν λόγω διαδικασίας στις 4 Οκτωβρίου 2018. Τα κράτη μέλη ενέκριναν την πρόταση της Επιτροπής για κίνηση της διαδικασίας αναστολής των δασμολογικών προτιμήσεων στα τέλη Ιανουαρίου 2019.

Ιστορικό

Το καθεστώς «Όλα εκτός από όπλα» αποτελεί σκέλος του συστήματος γενικευμένων προτιμήσεων (ΣΓΠ) της ΕΕ, το οποίο επιτρέπει στις ευάλωτες αναπτυσσόμενες χώρες να καταβάλλουν χαμηλότερους ή μηδενικούς δασμούς για τις εξαγωγές τους προς την ΕΕ, γεγονός που παρέχει στις εν λόγω χώρες ζωτικής σημασίας πρόσβαση στην αγορά της ΕΕ και συνεισφέρει στην ανάπτυξή τους. Το καθεστώς ΟΕΟ παραχωρεί μονομερώς στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες του κόσμου, όπως αυτές ορίζονται από τα Ηνωμένα Έθνη, αδασμολόγητη και χωρίς ποσοστώσεις πρόσβαση στην Ευρωπαϊκή Ένωση για όλα τα προϊόντα (εκτός από τα όπλα και τα πυρομαχικά). Ο κανονισμός ΣΓΠ προβλέπει ότι οι εμπορικές προτιμήσεις μπορούν να αναστέλλονται σε περίπτωση «σοβαρής και συστηματικής παραβίασης των αρχών» που προβλέπονται στις συμβάσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα των εργαζομένων οι οποίες απαριθμούνται στο παράρτημα VIII του εν λόγω κανονισμού.

Οι εξαγωγές κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και υποδημάτων, παρασκευασμένων τροφίμων και φυτικών προϊόντων (ρύζι) και ποδηλάτων αντιπροσώπευαν το 2018 το 97 % των συνολικών εξαγωγών της Καμπότζης προς την ΕΕ. Από τις συνολικές εξαγωγές αξίας 4,9 δισ. ευρώ, το 99 % (4.8 δισ. ευρώ) ήταν επιλέξιμο για προτιμησιακούς δασμούς του καθεστώτος ΟΕΟ.

Πηγή: europa.eu