Ιράν: Περιοριστικά μέτρα της ΕΕ
Τα περιοριστικά μέτρα της ΕΕ εγκρίθηκαν ως μέρος μιας ολοκληρωμένης πολιτικής προσέγγισης προκειμένου να πειστεί το Ιράν να συμμορφωθεί με τις διεθνείς υποχρεώσεις του.
Μέτρα ως απάντηση στη χρήση ιρανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών στον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας
Στις 12 Δεκεμβρίου 2022, το Συμβούλιο προσέθεσε τέσσερα πρόσωπα και τέσσερις οντότητες στον κατάλογο των υποκειμένων σε περιοριστικά μέτρα.
Στις 20 Οκτωβρίου 2022, το Συμβούλιο προσέθεσε τρία πρόσωπα από το Ιράν και μία ιρανική οντότητα στον κατάλογο των υποκειμένων σε περιοριστικά μέτρα, κρίνοντας ότι υπονομεύουν ή απειλούν την εδαφική ακεραιότητα, την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας.
Για την απόφαση αυτή ελήφθη υπόψη ο ρόλος τους στην ανάπτυξη και την παράδοση μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAV) που χρησιμοποιεί η Ρωσία στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας.
Τα πρόσωπα και η οντότητα που καταχωρίζονται υπόκεινται σε δέσμευση περιουσιακών στοιχείων, ενώ απαγορεύεται να τους διατίθενται κεφάλαια από πολίτες και εταιρείες της ΕΕ. Επιπλέον, τα φυσικά πρόσωπα υπόκεινται σε ταξιδιωτική απαγόρευση, βάσει της οποίας δεν επιτρέπεται να εισέλθουν στο έδαφος της ΕΕ ή να διέλθουν από αυτό.
Μέτρα κατά των δραστηριοτήτων διάδοσης πυρηνικών όπλων
Κοινό ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης (ΚΟΣΔ)
Στις 14 Ιουλίου 2015, το Ιράν και οι ‘E3/EΕ+3’ συμφώνησαν σχετικά με το κοινό ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης. Στο σχέδιο ορίζεται σειρά μέτρων για το προσεχές έτος ώστε το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν να έχει αμιγώς ειρηνικούς σκοπούς.
Κοινό ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης και περιοριστικά μέτρα (γενικές πληροφορίες)
Κυρώσεις των Ηνωμένων Εθνών
Από το 2006 και μετά, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών ενέκρινε σειρά αποφάσεων με τις οποίες ζητείται από το Ιράν να σταματήσει τον εμπλουτισμό ουρανίου για σκοπούς διάδοσης πυρηνικών όπλων. Οι αποφάσεις αυτές συνοδεύονταν σταδιακά από περιοριστικά μέτρα, με στόχο να πειστεί το Ιράν να συμμορφωθεί.
Απόφαση 1929(2010) του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ
Απόφαση 1803(2008) του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ
Απόφαση 1747(2007) του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ
Απόφαση 1737(2006) του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ
Η ΕΕ εφαρμόζει τις κυρώσεις του ΟΗΕ με τη θέσπιση νομοθετικών πράξεων της ΕΕ.
Στις 20 Ιουλίου 2015, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ενέκρινε την απόφαση 2231(2015) σχετικά με το κοινό ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης (ΚΟΣΔ), το οποίο εγκρίθηκε από το Ιράν και τους ‘E3/EΕ+3’. Η απόφαση αυτή:
εγκρίνει το ΚΟΣΔ
επιτρέπει ορισμένες εξαιρέσεις από τα ισχύοντα περιοριστικά μέτρα
καθορίζει το χρονοδιάγραμμα και τις δεσμεύσεις που πρέπει να ληφθούν από όλα τα μέρη προκειμένου να αρθούν τα περιοριστικά μέτρα κατά του Ιράν
Στις 16 Ιανουαρίου 2016 (ημέρα εφαρμογής), τα Ηνωμένα Έθνη ήραν ορισμένα από τα περιοριστικά μέτρα τους που συνδέονταν με το πυρηνικό πρόγραμμα, όπως ορίζεται στην απόφαση 2231 (2015).
Κυρώσεις της ΕΕ
Πέραν της εφαρμογής των κυρώσεων των Ηνωμένων Εθνών, η ΕΕ επέβαλε την τελευταία δεκαετία ένα ευρύ φάσμα αυτόνομων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών κυρώσεων κατά του Ιράν, όπως:
περιορισμοί στο εμπόριο διαφόρων αγαθών: απαγόρευση της εξαγωγής στο Ιράν όπλων, αγαθών διπλής χρήσης και αγαθών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε δραστηριότητες εμπλουτισμού· απαγόρευση εισαγωγής αργού πετρελαίου, φυσικού αερίου, πετροχημικών και πετρελαιοειδών· απαγόρευση πώλησης ή προμήθειας βασικού εξοπλισμού που χρησιμοποιείται στον ενεργειακό τομέα, χρυσού, άλλων πολύτιμων μετάλλων και διαμαντιών, ορισμένου ναυτικού εξοπλισμού, ορισμένου λογισμικού, κλπ.
περιορισμοί στον χρηματοπιστωτικό τομέα: δέσμευση των περιουσιακών στοιχείων της Κεντρικής Τράπεζας του Ιράν και των μεγάλων ιρανικών εμπορικών τραπεζών, ορίζοντας μηχανισμούς κοινοποίησης και έγκρισης για τις μεταφορές ποσών πάνω από ορισμένο όριο προς τα ιρανικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα
μέτρα στον τομέα των μεταφορών: απαγόρευση της πρόσβασης των ιρανικών εμπορικών πτήσεων στα αεροδρόμια της ΕΕ, απαγόρευση της συντήρησης και εξυπηρέτησης των ιρανικών εμπορικών αεροσκαφών ή πλοίων που μεταφέρουν απαγορευμένα υλικά ή αγαθά
ταξιδιωτικοί περιορισμοί και δέσμευση περιουσιακών στοιχείων σε βάρος άλλων καταχωρημένων προσώπων ή οντοτήτων
Από τον Ιανουάριο του 2014, έχουν αρθεί ορισμένες από αυτές τις κυρώσεις. Αυτό έγινε ως μέρος της υλοποίησης της ενδιάμεσης συμφωνίας, γνωστής και ως κοινό σχέδιο δράσης, που εγκρίθηκε από το Ιράν και τους E3/EΕ+3 τον Νοέμβριο του 2013. Μετά τη συμφωνία για το ΚΟΣΔ, το Συμβούλιο παρέτεινε την αναστολή μέχρι τις 28 Ιανουαρίου 2016, ώστε να υπάρξει αρκετός χρόνος για διακανονισμούς και προετοιμασίες για την υλοποίηση του ΚΟΣΔ.
Στις 16 Ιανουαρίου 2016 (Ημέρα Εφαρμογής της συμφωνίας), το Συμβούλιο ήρε όλες τις οικονομικές και χρηματοπιστωτικές κυρώσεις της ΕΕ κατά του Ιράν, οι οποίες συνδέονταν με το πυρηνικό πρόγραμμα. Ωστόσο, ορισμένοι περιορισμοί εξακολουθούν να ισχύουν.
Μέτρα ως απάντηση στις σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Από το 2011 και μετά, η ΕΕ έχει εγκρίνει περιοριστικά μέτρα για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως:
δέσμευση των περιουσιακών στοιχείων και απαγόρευση χορήγησης θεώρησης για πρόσωπα και οντότητες που ευθύνονται για σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
απαγόρευση των εξαγωγών στο Ιράν εξοπλισμού που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για εσωτερική καταστολή και εξοπλισμού για την παρακολούθηση των τηλεπικοινωνιών
Η ισχύς των μέτρων αυτών επεκτείνεται έκτοτε σε ετήσια βάση. Στις 8 Απριλίου 2019, το Συμβούλιο παρέτεινε την ισχύ των μέτρων έως τις 13 Απριλίου 2020.
Η ΕΕ υπερασπίζεται το δικαίωμα ειρηνικής διαμαρτυρίας
Γυναίκες και άνδρες σε ολόκληρο το Ιράν έχουν ασκήσει το θεμελιώδες δικαίωμά τους να συναθροίζονται και να διαμαρτύρονται, μετά τον θάνατο της Mahsa Amini. Εκφράστηκαν ανησυχίες ότι η αντίδραση των δυνάμεων ασφαλείας και της αστυνομίας του Ιράν υπήρξε δυσανάλογη και είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια ανθρώπινων ζωών καθώς και πολυάριθμους τραυματισμούς.
Για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της, η εκτεταμένη και δυσανάλογη χρήση βίας κατά μη βίαιων διαδηλωτών είναι αδικαιολόγητη και απαράδεκτη. Οι πολίτες στο Ιράν, όπως και οπουδήποτε αλλού, έχουν το δικαίωμα να πραγματοποιούν ειρηνικές διαμαρτυρίες. Το δικαίωμα αυτό πρέπει να διασφαλίζεται σε κάθε περίπτωση.
Η απόφαση των αρμόδιων ιρανικών αρχών να περιορίσουν αυστηρά την πρόσβαση στο διαδίκτυο και να εμποδίσουν την είσοδο στις πλατφόρμες άμεσης ανταλλαγής μηνυμάτων συνιστά κατάφωρη παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης.
Ιράν: Δήλωση του ύπατου εκπροσώπου εξ ονόματος της ΕΕ
Προστασία και προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ΕΕ (γενικές πληροφορίες)
Στις 15 Δεκεμβρίου 2022, λόγω της κλιμακούμενης βίας και της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ιράν, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδίκασε απερίφραστα τις πρόσφατες θανατικές ποινές που εκδόθηκαν και εκτελέστηκαν στο πλαίσιο αυτό. Κάλεσε τις ιρανικές αρχές να τερματίσουν πάραυτα την πρακτική αυτή και να ακυρώσουν χωρίς καθυστέρηση τις πρόσφατες ποινές.
Στις 12 Δεκεμβρίου 2022, το Συμβούλιο προσέθεσε 20 πρόσωπα και μία οντότητα στον κατάλογο των υποκειμένων σε περιοριστικά μέτρα στο πλαίσιο του υφιστάμενου καθεστώτος κυρώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Ιράν.
Στις 14 Νοεμβρίου 2022, το Συμβούλιο προσέθεσε 29 πρόσωπα και τρεις οντότητες στον κατάλογο των υποκειμένων σε περιοριστικά μέτρα στο πλαίσιο του υφιστάμενου καθεστώτος κυρώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Ιράν.
Στις 17 Οκτωβρίου 2022, το Συμβούλιο προσέθεσε έντεκα πρόσωπα και τέσσερις οντότητες στον κατάλογο των υποκειμένων σε περιοριστικά μέτρα στο πλαίσιο του υφιστάμενου καθεστώτος κυρώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Ιράν. Για την απόφαση αυτή ελήφθη υπόψη ο ρόλος των εν λόγω προσώπων στον θάνατο της Mahsa Amini και στη βίαιη καταστολή των πρόσφατων διαδηλώσεων στο Ιράν.
Απαγορεύεται σε πολίτες και επιχειρήσεις της ΕΕ να διαθέτουν κεφάλαια στα πρόσωπα και τις οντότητες που περιλαμβάνονται στον κατάλογο.
Επίσης, οι κυρώσεις περιλαμβάνουν απαγόρευση των εξαγωγών στο Ιράν εξοπλισμού που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για εσωτερική καταστολή και εξοπλισμού για την παρακολούθηση των τηλεπικοινωνιών.
Ιράν: Η ΕΕ θεσπίζει περαιτέρω περιοριστικά μέτρα κατά παραβιάσεων των ανθρώπινων δικαιωμάτων
Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, 15 Δεκεμβρίου 2022
Πηγή και Φωτογραφία: consilium.europa.eu
