Η Επιτροπή προτείνει την ενίσχυση της ενιαίας αγοράς με την αντιμετώπιση των νομικών και διοικητικών εμποδίων στις διασυνοριακές περιοχές της Ευρώπης

Η Επιτροπή ενέκρινε την τροποποιημένη πρόταση κανονισμού για τη διευκόλυνση διασυνοριακών λύσεων, έτσι ώστε να βοηθήσει τα κράτη μέλη στην επίλυση των εμποδίων που δυσκολεύουν την καθημερινή ζωή 150 εκατομμυρίων Ευρωπαίων πολιτών που ζουν στις διασυνοριακές περιοχές της Ευρώπης.

Στα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι πολίτες, οι επιχειρήσεις και οι δημόσιοι οργανισμοί στις περιοχές αυτές περιλαμβάνονται διαφορετικά τεχνικά πρότυπα ή εθνικές διοικητικές και νομικές διατάξεις που δεν λαμβάνουν υπόψη τους τη διασυνοριακή διάσταση. Τα εμπόδια αυτά μπορούν να επηρεάσουν την ανάπτυξη των υποδομών και τη λειτουργία διασυνοριακών δημόσιων υπηρεσιών. Τα εμπόδια του είδους αυτού δυσχεραίνουν τη ζωή των διασυνοριακών κοινωνιών, καθώς, για παράδειγμα, περιορίζουν την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης (συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης) και την ικανότητα να συντονιστούν οι προσπάθειες αντιμετώπισης καταστροφών καθώς και η συνεργασία σε κοινά έργα υποδομής, μεταξύ άλλων.

Η άρση των εμποδίων αυτών αναμένεται να βελτιώσει σημαντικά τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς. Σύμφωνα με μελέτη που χρηματοδότησε η Επιτροπή, η άρση του 20 % των υφιστάμενων νομικών και διοικητικών εμποδίων αναμένεται να ενισχύσει το ΑΕΠ κατά 2 % στις διασυνοριακές περιοχές και να δημιουργήσει πάνω από ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας.

Τι σημαίνει ο κανονισμός στην πράξη;

Η Επιτροπή προτείνει στα κράτη μέλη να δημιουργήσουν διασυνοριακά σημεία συντονισμού (ΔΣΣ), μια νέα υπηρεσία που θα αξιολογεί τα αιτήματα από ενδιαφερόμενα μέρη σε παραμεθόριες περιοχές σχετικά με πιθανά εμπόδια, και θα ενεργεί ως σύνδεσμος μεταξύ των εν λόγω μερών και των εθνικών αρχών. Ο κανονισμός διασφαλίζει ότι, μετά την αξιολόγηση κάθε αιτήματος, τα ενδιαφερόμενα μέρη θα λαμβάνουν απάντηση που θα εξηγεί πώς αυτό θα αντιμετωπιστεί.

Σε περίπτωση που ένα εμπόδιο είναι όντως υπαρκτό και εκλείπει διμερής ή διεθνής συμφωνία συνεργασίας που θα εξυπηρετούσε στην εφαρμογή λύσης, τα κράτη μέλη μπορούν στη συνέχεια να εφαρμόσουν το εργαλείο διασυνοριακής διευκόλυνσης, μια προαιρετική τυποποιημένη διαδικασία για την αντιμετώπιση διοικητικών και νομικών εμποδίων σε διασυνοριακές περιοχές. Παρά το θα πρέπει να δίνεται απάντηση σε όλα τα αιτήματα, η απόφαση για την επίλυση ή μη ενός εμποδίου παραμένει αρμοδιότητα των αρμόδιων εθνικών αρχών.

Ο κανονισμός προτείνει επίσης τη δημιουργία ενός δικτύου ΔΣΣ από κοινού με την Επιτροπή, ώστε να δημιουργηθεί ένα φόρουμ για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και γνώσεων.

Ιστορικό

Τον Μάιο του 2018 η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση κανονισμού για τη θέσπιση μηχανισμού αντιμετώπισης νομικών και διοικητικών εμποδίων σε διασυνοριακό πλαίσιο (πρόταση για τον ΕΔM). Ωστόσο, δεν επιτεύχθηκε συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου επί του κανονισμού. Τον Σεπτέμβριο του 2023 το Κοινοβούλιο ενέκρινε νομοθετικό ψήφισμα ιδίας πρωτοβουλίας, με συστάσεις προς την Επιτροπή με στόχο την υπέρβαση του αδιεξόδου σχετικά με την πρόταση για τον ΕΔΜ. Με τον νέο κανονισμό για τη «διευκόλυνση των διασυνοριακών λύσεων», η Επιτροπή τροποποίησε την πρόταση που είχε υποβάλει το 2018 λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τις επιφυλάξεις και τις συστάσεις των δύο συννομοθετών και συγχρόνως αποδίδοντας αμείωτη έμφαση στην επίλυση των εμποδίων που δυσχεραίνουν τη ζωή των διασυνοριακών κοινωνιών. Η πρόταση της Επιτροπής θα συζητηθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

Η πρόταση συμπληρώνει μια σειρά από πρωτοβουλίες της Επιτροπής για τη στήριξη των παραμεθόριων περιοχών, όπως η πρωτοβουλία «b-solutions», που δρομολογήθηκε το 2018 για την παροχή νομικής στήριξης στις δημόσιες αρχές με σκοπό να εντοπιστούν τα βαθύτερα αίτια των νομικών και διοικητικών εμποδίων και να διερευνηθούν πιθανές λύσεις. Χάρη στις γνώσεις που συγκεντρώθηκαν από περισσότερες από 150 υποθέσεις που εντοπίστηκαν κρίθηκε ότι ένα ευρωπαϊκό νομικό εργαλείο, όπως αυτό που προτείνεται σήμερα, πρόκειται να βοηθήσει στην επίλυση άνω του ενός τρίτου των υποθέσεων.

Το 2021 η Επιτροπή δημοσίευσε επίσης έκθεση με τίτλο «Παραμεθόριες περιφέρειες της ΕΕ — Ζωντανά εργαστήρια της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης», η οποία καταδεικνύει τα θετικά αποτελέσματα που προκύπτουν — τόσο για τις παραμεθόριες περιοχές όσο και για την Ένωση στο σύνολό της — από την αντιμετώπιση των διασυνοριακών εμποδίων. Επίσης, στην έκθεση συμπεριλήφθηκε προβληματισμός σχετικά με ορισμένα από τα διδάγματα από την πανδημία COVID-19 και τα διασυνοριακά εμπόδια που οφείλονταν στους περιορισμούς που επιβλήθηκαν.

Πηγή και Φωτογραφία: greece.representation.ec.europa.eu