Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας και στρατηγικό θεματολόγιο καινοτομίας: Οι συννομοθέτες της ΕΕ καταλήγουν σε πολιτική συμφωνία

Οι αντιπρόσωποι της πορτογαλικής Προεδρίας του Συμβουλίου κατέληξαν σε προσωρινή πολιτική συμφωνία με τους διαπραγματευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με δέσμη μέτρων που συνίσταται σε :

-τροποποιήσεις του κανονισμού για το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (ΕΙΤ) και

-απόφαση σχετικά με το μελλοντικό στρατηγικό θεματολόγιο καινοτομίας (ΣΘΚ) του ΕΙΤ.

Οι βασικές τροποποιήσεις στον ισχύοντα κανονισμό του ΕΙΤ αφορούν την οικονομική βιωσιμότητα και τον ανοικτό χαρακτήρα των κοινοτήτων γνώσης και καινοτομίας (ΚΓΚ), ισχυρότερες αρχές για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση, καθώς και τον ρόλο των κρατών μελών στη διακυβέρνηση του ΕΙΤ. Ειδικότερα, το EIT θα θεσπίσει μηχανισμούς για τη χορήγηση χρηματοδοτικών συνεισφορών στις ΚΓΚ με γνώμονα τις επιδόσεις, προκειμένου να ενισχυθεί η ικανότητά τους να προσελκύουν άλλες επενδύσεις και να χρηματοδοτούν τις δραστηριότητές τους ανεξάρτητα από τις συνεισφορές του ΕΙΤ. Η εφαρμογή αυτών των διατάξεων θα υποστηριχθεί από ισχυρότερες αρχές περί παρακολούθησης και αξιολόγησης: η συνέχιση υφιστάμενων ΚΓΚ θα υπόκειται σε συνολική αξιολόγηση, η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει την παρακολούθηση της προόδου προς την επίτευξη οικονομικής βιωσιμότητας, καθώς και ανοικτό χαρακτήρα για την προσέλκυση νέων μελών. Για στρατηγικές αποφάσεις, όπως η επέκταση συμφωνιών εταιρικής σχέσης με ΚΓΚ, θα ζητείται η γνώμη μιας ομάδας αντιπροσώπων των κρατών μελών.

Τα κύρια στοιχεία του εγκριθέντος ΣΘΚ είναι τα εξής:

-απαιτεί να γίνουν πιο ανοικτές, πολυδεκτικές και διαφανείς οι Κοινότητες Γνώσης και Καινοτομίας·

-προσδιορίζει το πεδίο εφαρμογής του νέου πιλοτικού προγράμματος που θα στηρίξει την ανάπτυξη της επιχειρηματικής ικανότητας και της ικανότητας καινοτομίας στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης·

-καθορίζει τα κριτήρια επιλεξιμότητας και τον προϋπολογισμό για δραστηριότητες στο πλαίσιο του σχεδίου περιφερειακής καινοτομίας (RIS), για να διευρύνει την περιφερειακή εμβέλειά του στις χώρες με περιορισμένες και μέτριες επιδόσεις στον τομέα της καινοτομίας·

-προβλέπει για τις ΚΓΚ ένα απλοποιημένο μοντέλο χρηματοδότησης με γνώμονα τις επιδόσεις·

-θεσπίζει σύστημα συνεχούς παρακολούθησης και αξιολόγησης των ΚΓΚ, συμπεριλαμβανομένης της στενότερης παρακολούθησης του ανοικτού τους χαρακτήρα·

-αποσαφηνίζει τις σχέσεις του ΕΙΤ με τις ΚΓΚ μετά τη λήξη της συμφωνίας-πλαισίου σύμπραξης·

-προβλέπει μια εξορθολογισμένη διαδικασία για τη δρομολόγηση μιας νέας ΚΓΚ το 2022 ή το 2023 στον πολιτιστικό και τον δημιουργικό τομέα και μιας δεύτερης νέας ΚΓΚ στον τομέα των υδάτων, της θάλασσας, της ναυτιλίας και των οικοσυστημάτων το 2026, λαμβάνοντας υπόψη τη διαδικασία στρατηγικού σχεδιασμού του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη».

Ιστορικό

Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (EIT) αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», του μελλοντικού προγράμματος πλαισίου της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία. Ο προϋπολογισμός του ΕΙΤ για το διάστημα 2021-2027 (όπως προβλέπεται στον κανονισμό για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη») ανέρχεται σε 2,96 δισ. EUR. Η κύρια αποστολή του ΕΙΤ από το 2008 είναι να συμβάλει στη βιώσιμη ευρωπαϊκή οικονομική ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα, ενισχύοντας την ικανότητα καινοτομίας των κρατών μελών και της ΕΕ στο σύνολό της, με την αντιμετώπιση κοινωνιακών ζητημάτων μέσω της ενσωμάτωσης της καινοτόμου γνώσης μεταξύ τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, έρευνας και καινοτομίας (τρίγωνο της γνώσης). Φέρνει σε επαφή κορυφαία πανεπιστήμια, ερευνητικά εργαστήρια και εταιρείες για τη δημιουργία πανευρωπαϊκών εταιρικών σχέσεων, τις λεγόμενες Κοινότητες Γνώσης και Καινοτομίας (ΚΓΚ), προκειμένου να βοηθήσει φορείς καινοτομίας και επιχειρηματίες σε όλη την Ευρώπη να μετουσιώσουν τις ιδέες τους σε προϊόντα και υπηρεσίες για την αγορά. Από το 2010, το ΕΙΤ έχει δημιουργήσει οκτώ ΚΓΚ, καθεμία από τις οποίες επικεντρώνεται σε ένα διαφορετικό κοινωνιακό ζήτημα (κλίμα, ψηφιακός τομέας, τρόφιμα, υγεία, InnoEnergy, μεταποίηση, πρώτες ύλες, αστική κινητικότητα).

Το στρατηγικό θεματολόγιο καινοτομίας (ΣΘΚ) συμπληρώνει το νομοθετικό πλαίσιο για τη λειτουργία του ΕΙΤ για τα έτη 2021 έως 2027. Χαράσσει τους τομείς προτεραιότητας και τη στρατηγική του ΕΙΤ για την περίοδο 2021-2027 καθορίζοντας τους στόχους του ΕΙΤ, τις βασικές του δράσεις, τον τρόπο λειτουργίας του, τα αναμενόμενα αποτελέσματα και τους απαιτούμενους πόρους. Το ΣΘΚ διασφαλίζει επίσης τη συνοχή του ΕΙΤ με το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», το μελλοντικό πρόγραμμα πλαίσιο της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία για την περίοδο 2021-2027 και προσδοκάται ότι θα προωθήσει συνέργειες με άλλα προγράμματα της ΕΕ.

Επόμενα στάδια

Τα συμφωνηθέντα κείμενα θα υποβληθούν προσεχώς στα αρμόδια όργανα του Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου για πολιτική έγκριση. Μετά την έγκριση αυτή, το Κοινοβούλιο θα προβεί στην έγκριση της θέσης του σε πρώτη ανάγνωση βάσει των συμφωνηθέντων κειμένων (μετά την εξέτασή τους από τους γλωσσομαθείς νομικούς). Στη συνέχεια, το Συμβούλιο θα εγκρίνει επισήμως τη θέση του Κοινοβουλίου και οι δύο νομικές πράξεις θα θεωρηθεί ότι έχουν εγκριθεί. Αυτό θα γίνει μετά την έκδοση του κανονισμού για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη».

Πηγή: consilium.europa.eu

Φωτογραφία: Guillaume Périgois