Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 30 εκατομμύρια ηλεκτρικά οχήματα μηδενικών εκπομπών θα διατεθούν στην αγορά της ΕΕ έως το 2030. Παρότι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα αναμένεται να μειώσουν σημαντικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, έχουν ένα σημαντικό μειονέκτημα: τις μπαταρίες του, οι οποίες προκαλούν σημαντική ζημιά στο περιβάλλον.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εργάζεται για την αναθεώρηση της οδηγίας σχετικά με τις μπαταρίες ώστε να διασφαλίσει την επαναχρησιμοποίηση, ανακατασκευή ή ανακύκλωση των μπαταριών που έχουν φτάσει στο τέλος του κύκλου ζωής τους.

Σε έκθεση που υιοθέτησε στις 10 Μαρτίου, το Κοινοβούλιο τόνισε ότι οι νέοι κανόνες πρέπει να καλύπτουν ολόκληρο τον κύκλο ζωής των μπαταριών, από τη σχεδίαση του προϊόντος μέχρι την κατανάλωσή του. Η πρόταση συνδέεται με το σχέδιο δράσης της ΕΕ για την κυκλική οικονομία και τη βιομηχανική της στρατηγική.

Στις 9 Δεκεμβρίου, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο συμφώνησαν να αναθεωρήσουν τους κανόνες για τις μπαταρίες για να ληφθούν υπόψη οι τεχνολογικές εξελίξεις και μελλοντικές προκλήσεις. Οι νέοι κανόνες θα τεθούν σε ισχύ μόλις εγκριθούν επίσημα κι από τους δύο θεσμούς.

Πώς ταξινομούνται οι μπαταρίες;

Οι ευρωβουλευτές ζήτησαν την εισαγωγή μιας νέα κατηγορίας μπαταριών για «ελαφρά μέσα μεταφοράς», όπως τα ηλεκτρικά ποδήλατα και σκούτερ, λόγω της αυξανόμενης χρήσης τους και των τεχνικών εξελίξεων. Η νέα κατηγορία έρχεται να προστεθεί στις ήδη υπάρχουσες κατηγορίες φορητών, βιομηχανικών μπαταριών και των μπαταριών αυτοκινήτων.

Μπαταρίες: μια στρατηγική αγορά για την ΕΕ

Η παγκόσμια ζήτηση μπαταριών αναμένεται να αυξηθεί κατά 14 φορές έως το 2030 και η ΕΕ ενδέχεται να αντιπροσωπεύσει το 17% αυτής της ζήτησης, η οποία οφείλεται στην άνοδο της ψηφιακής οικονομίας, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της κινητικότητας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Η αύξηση ηλεκτρικών οχημάτων που λειτουργούν με μπαταρίες αναμένεται να ενισχύσει ακόμα περισσότερο τη στρατηγική σημασία της αγοράς σε παγκόσμιο επίπεδο.

Περιορίζοντας το αποτύπωμα άνθρακα των μπαταριών:

Οι μπαταρίες θα πρέπει να φέρουν ειδική σήμανση που αντανακλά το ενεργειακό τους αποτύπωμα και καθιστά πιο διαφανές το περιβαλλοντικό τους αντίκτυπο. Αυτό θα είναι υποχρεωτικό για τις μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων (EV), τις μπαταρίες ελαφρών οχημάτων (LMT) και τις επαναφορτιζόμενες βιομηχανικές μπαταρίες με ισχύ άνω των 2kWh. Επιπλέον, οι κανόνες θα καλύπτουν ολόκληρο τον κύκλο ζωής των μπαταριών, διασφαλίζοντας ότι οι νέες μπαταρίες περιέχουν ελάχιστα επίπεδα ορισμένων πρώτων υλών.

Πρώτες ύλες μπαταριών:

Η κατασκευή μπαταριών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές κρίσιμων πρώτων υλών, όπως το κοβάλτιο, το λίθιο, το νικέλιο και το μαγγάνιο, οι οποίες έχουν σημαντικές κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Οι ευρωβουλευτές τάχθηκαν υπέρ της επιβολής υποχρεώσεων δέουσας επιμέλειας στους κατασκευαστές μπαταριών με στόχο την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την παραγωγή πιο «ηθικών» μπαταριών. Οι κατασκευαστές θα πρέπει να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις που αποβλέπουν στην αντιμετώπιση κοινωνικών και περιβαλλοντικών κινδύνων που σχετίζονται με την εξαγωγή, την επεξεργασία και το εμπόριο πρώτων υλών και δευτερευόντων πρώτων υλών.

Όλοι οι οικονομικοί φορείς που διαθέτουν επαναφορτιζόμενες μπαταρίες στην αγορά της ΕΕ, εκτός από μικρομεσαίες επιχειρήσεις, θα είναι υποχρεωμένες να εφαρμόσουν πολιτικές δέουσας επιμέλειας.

Ενισχύοντας την ανακύκλωση μπαταριών:

Το 2019, το 51% των φορητών μπαταριών που πουλήθηκαν στην ΕΕ συλλέχθηκαν για ανακύκλωση. Υπάρχουν ειδικές διαδικασίες ανακύκλωσης μπαταριών για κάθε κατηγορία λόγω των διαφορετικών μετάλλων και ενώσεων που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή τους.

Οι κανόνες συμπεριλαμβάνουν πιο αυστηρούς στόχους συλλογής των φορητών μπαταριών (45% έως το 2023, 63% έως το 2027 και 73% έως το 2030) και των μπαταριών των ελαφρών μέσων μεταφοράς (51% έως το 2028, 61% έως το 2031). Επίσης, όλα τα τα απορρίμματα που προέρχονται από τις μπαταρίες ελαφρών μέσων μεταφοράς, μηχανοκίνητων, βιομηχανικών και ηλεκτρικών οχημάτων θα πρέπει να συλλέγονται χωρίς επιπλέον χρέωση για τους τελικούς χρήστες, ανεξάρτητα από τη χημική σύνθεση, τη φύση, τη μάρκα, την κατάσταση και την προέλευσή τους.

Βάσει των νέων κανόνων, οι νέες μπαταρίες πρέπει να περιέχουν ένα ελάχιστο ποσοστό ανακτημένου κοβαλτίου (16%), μολύβδου (85%), λιθίου (6%) και νικελίου (6%) από μεταποιητικά απόβλητα και απορρίμματα καταναλωθέντων προϊόντων.