Τι ισχύει για δίδακτρα και υποτροφίες, όταν σπουδάζετε σε άλλο κράτος-μέλος της ΕΕ;
Η χρήσιμη πληροφορία της εβδομάδας: έτσι ονομάζεται η νέα στήλη που θα φιλοξενούμε από σήμερα και κάθε Παρασκευή στην ιστοσελίδα του κέντρου πληροφόρησης Europe Direct ΕΛΙΑΜΕΠ. Στόχος μας είναι να σας παρέχουμε χρηστικές πληροφορίες που μπορεί να διευκολύνουν την καθημερινή σας ζωή ως πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η πρώτη ερώτηση που θέτουμε είναι: Τι ισχύει για δίδακτρα και υποτροφίες, όταν σπουδάζετε σε άλλο κράτος-μέλος της ΕΕ;
Όπως γνωρίζει όποιος έχει σκεφτεί να σπουδάσει στο εξωτερικό, τα δίδακτρα των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων διαφέρουν πολύ μεταξύ τους. Σε κάποιες χώρες η τριτοβάθμια εκπαίδευση παρέχεται δωρεάν, ενώ σε άλλες τα δίδακτρα είναι τσουχτερά. Τα κριτήρια για τη χορήγηση οικονομικής βοήθειας με τη μορφή υποτροφιών και δανείων διαφέρουν επίσης σημαντικά.
Παρ’ όλα αυτά, αν είστε πολίτης της ΕΕ και σπουδάζετε σε πανεπιστήμιο άλλης χώρας της ΕΕ:
– δεν μπορεί να σας ζητήσουν να καταβάλετε υψηλότερα δίδακτρα από τους υπηκόους της εν λόγω χώρας ,
– έχετε ίσα δικαιώματα με τους υπηκόους της εν λόγω χώρας όσον αφορά τις υποτροφίες για την κάλυψη των διδάκτρων.
Αλλά ΠΡΟΣΟΧΗ: Το δικαίωμα ίσης μεταχείρισης δεν επεκτείνεται απαραίτητα σε υποτροφίες ή δάνεια για την κάλυψη των εξόδων διαβίωσης. Εάν δεν είστε υπήκοος της χώρας, στην οποία θέλετε να σπουδάσετε, δικαιούστε υποτροφία για την κάλυψη των εξόδων διαβίωσης υπό τους ίδιους όρους που ισχύουν για τους υπηκόους της χώρας αυτής μόνο, εφόσον ζείτε στη χώρα αυτή για διάστημα τουλάχιστον πέντε ετών.
Αναλυτικές πληροφορίες ως προς το τι ακριβώς ισχύει για τους ξένους φοιτητές σε σχέση με δίδακτρα και υποτροφίες σε κάθε κράτος-μέλος της ΕΕ μπορείτε να βρείτε στη σχετική σελίδα στην πύλη πληροφόρησης «Η Ευρώπη μου»: http://europa.eu/youreurope/citizens/education/university/fees-and-financial-help/index_el.htm
Για πληροφορίες σχετικά με υποτροφίες για σπουδές στο εξωτερικό, μπορείτε επίσης να επικοινωνήσετε με το Υπουργείο Παιδείας της χώρας σας. Ακόμη κι αν αποφασίσετε να φύγετε για σπουδές στο εξωτερικό, μπορεί να εξακολουθείτε να έχετε το δικαίωμα να λάβετε υποτροφία από τη χώρα καταγωγής σας για να καλύψετε τα έξοδα διαβίωσης σας. Αυτό εναπόκειται στις εθνικές αρχές της χώρας σας. Τέτοιες υποτροφίες μπορεί όμως να είναι διαθέσιμες για περιορισμένο χρονικό διάστημα.
ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Είμαι Δανός και θέλω να σπουδάσω στη Γερμανία, αλλά το πανεπιστήμιο μού ζητά να πληρώσω δίδακτρα. Οι υπήκοοι της ΕΕ που σπουδάζουν σε άλλη χώρα της ΕΕ δεν απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής διδάκτρων;
ΟΧΙ – Η νομοθεσία της ΕΕ δεν σας απαλλάσσει από την υποχρέωση καταβολής διδάκτρων! Αυτό που προβλέπει είναι ότι θα πρέπει να έχετε την ίδια μεταχείριση με τους υπηκόους της χώρας στην οποία θέλετε να σπουδάσετε. Στην περίπτωση αυτή, αν οι Γερμανοί φοιτητές πληρώνουν δίδακτρα, θα πρέπει κι εσείς να πληρώσετε.
Κατάγομαι από τη Γαλλία και θέλω να σπουδάσω στην Ιρλανδία. Οι Ιρλανδοί υπήκοοι δεν πληρώνουν δίδακτρα στα ιρλανδικά πανεπιστήμια. Δικαιούμαι κι εγώ απαλλαγή;
ΝΑΙ – Η νομοθεσία της ΕΕ προβλέπει ότι όλοι οι υπήκοοι της ΕΕ έχουν δικαίωμα να χρησιμοποιούν το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας υποδοχής με τους ίδιους όρους όπως και οι υπήκοοι αυτής της χώρας. Αυτό σημαίνει ότι οι Γάλλοι υπήκοοι πρέπει να πληρώνουν τα ίδια δίδακτρα όπως και οι Ιρλανδοί φοιτητές .
Κατάγομαι από την Αγγλία και το πανεπιστήμιό μου στη Σκωτία με χρεώνει υψηλότερα δίδακτρα από εκείνα που χρεώνει στους φοιτητές που κατάγονται από τη Σκωτία ή από άλλες χώρες της ΕΕ. Δεν αποτελεί αυτό διακριτική μεταχείριση; Θα μπορούσε να με βοηθήσει η ΕΕ;
ΟΧΙ – Δεδομένου ότι η περίπτωση αυτή αφορά τις σχέσεις μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και των υπηκόων του, συνιστά καθαρά εσωτερικό ζήτημα και δεν άπτεται της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
Είμαι Τσέχος και ζω στο Ηνωμένο Βασίλειο από την ηλικία των 12 ετών. Θα ήθελα να πάω στο πανεπιστήμιο, αλλά δεν έχω την οικονομική δυνατότητα, παρά μόνον αν πάρω υποτροφία. Από ποιον πρέπει να ζητήσω υποτροφία; Από τις τσεχικές ή τις βρετανικές αρχές;
Κυρίως από τις βρετανικές αρχές – Tα κράτη μέλη της ΕΕ οφείλουν να παρέχουν στους υπηκόους τρίτων χωρών (πολίτες της ΕΕ) που διαμένουν μόνιμα σε αυτά την ίδια βοήθεια όπως και στους δικούς τους υπηκόους. Το δικαίωμα μόνιμης διαμονής αποκτάται μετά από πέντε χρόνια συνεχούς διαμονής. Έτσι, αν ζείτε στο Ηνωμένο Βασίλειο τουλάχιστον για πέντε χρόνια πριν από την ημερομηνία έναρξης του προγράμματος σπουδών που θέλετε να παρακολουθήσετε, δικαιούστε την ίδια υποτροφία για την κάλυψη των εξόδων διαβίωσης με τους Βρετανούς φοιτητές.
Κατάγομαι από την Πολωνία, μόλις πήρα το πτυχίο μου στη χώρα μου και θέλω να κάνω μεταπτυχιακό (μάστερ) στη Γαλλία. Δικαιούμαι να λάβω υποτροφία είτε από την Πολωνία είτε από τη Γαλλία;
ΙΣΩΣ – Οι κυβερνήσεις των χωρών της ΕΕ δεν είναι υποχρεωμένες να δίνουν υποτροφία σε φοιτητές από άλλες χώρες της ΕΕ. Δεν είναι επίσης υποχρεωμένες να δίνουν υποτροφία στους υπηκόους τους για να σπουδάσουν στο εξωτερικό. Οι αποφάσεις αυτές εμπίπτουν αποκλειστικά στη διακριτική ευχέρεια κάθε χώρας: οι υποτροφίες για την κάλυψη των εξόδων διαβίωσης που χορηγούν ορισμένες χώρες μπορεί να περιλαμβάνουν όρους που περιορίζουν τη δυνατότητα των πολιτών τους να σπουδάζουν στο εξωτερικό. Επικοινωνήστε με τις αρχές και στις δύο χώρες για να πληροφορηθείτε τι είδους βοήθεια μπορούν να σας δώσουν.
Αν πάω να σπουδάσω στο εξωτερικό, θα χάσω την υποτροφία που μου έχει χορηγήσει η χώρα μου για την κάλυψη των εξόδων διαβίωσης;
ΠΙΘΑΝΩΣ – Εναπόκειται στη χώρα σας να αποφασίσει αν θα σας χορηγήσει υποτροφία σε περίπτωση που πάτε να σπουδάσετε στο εξωτερικό: ρωτήστε τους τι ισχύει σ΄αυτήν την περίπτωση. Ωστόσο, αν η χώρα σας δίνει υποτροφίες, θα πρέπει να διασφαλίσει ότι οι κανόνες επιλεξιμότητας δεν περιορίζουν αδικαιολόγητα το δικαίωμά σας για ελεύθερη κυκλοφορία στην ΕΕ.
ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΒΟΗΘΕΙΑ
Για εξατομικευμένες συμβουλές σχετικά με τα δικαιώματα που έχετε ως πολίτης της ΕΕ, μπορείτε να απευθυνθείτε στην υπηρεσία «Η Ευρώπη σου – Συμβουλές». Οι ανεξάρτητοι νομικοί εμπειρογνώμονες της υπηρεσίας αυτής μπορούν:
– να σας παρέχουν δωρεάν και εξατομικευμένες συμβουλές στη γλώσσα σας, εντός μιας εβδομάδας
– να σας εξηγήσουν τη νομοθεσία της ΕΕ που ισχύει στην περίπτωσή σας
– να σας υποδείξουν πώς μπορείτε να ασκήσετε τα ευρωπαϊκά δικαιώματά σας
Για να λύσετε ένα διασυνοριακό πρόβλημα που έχετε με μια δημόσια αρχή, το οποίο οφείλεται σε εσφαλμένη εφαρμογή των κανόνων περί εσωτερικής αγοράς της ΕΕ, μπορείτε να απευθυνθείτε στο δίκτυο SOLVIT. Τα κέντρα SOLVIT αποτελούν μέρος της εθνικής διοίκησης και έχουν ως αποστολή να προσφέρουν ουσιαστικές λύσεις σε πραγματικά προβλήματα μέσα σε ένα χρονικό διάστημα 10 εβδομάδων. Οι υπηρεσίες SOLVIT παρέχονται δωρεάν.
