Νέα ευρωπαϊκή οδηγία για την προστασία των καταναλωτών: τι αλλάζει στην καθημερινότητά μας

Πέμπτη, 12 Ιούνιος, 2014 | Top Post

Με αφορμή την Eυρωπαϊκή Ημέρα Καταναλωτή στις 14 Μαρτίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε εκστρατεία για να ενημερώσει τους καταναλωτές σχετικά με τα δικαιώματα τους, αφού, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, μόνο το 12% των Ευρωπαίων καταναλωτών γνωρίζουν τα δικαιώματα τους επαρκώς. Το κεντρικό μήνυμα της εκστρατείας ήταν ότι οι καταναλωτές πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο της ανάκαμψης καθώς αποτελούν τον κινητήριο μοχλό για την οικονομία της Ευρώπης, με τις δαπάνες τους να ανέρχονται στο 56% του ΑΕΠ της ΕΕ. Όσο μεγαλύτερη δυνατότητα έχουν οι καταναλωτές να λαμβάνουν αποφάσεις με πλήρη επίγνωση, τόσο μεγαλύτερο αντίκτυπο μπορούν να έχουν στην τόνωση της ανάπτυξης.

Από τις 13 Ιουνίου 2014 θα ξεκινήσει να ισχύει η νέα Οδηγία για τα δικαιώματα των καταναλωτών, η οποία θα εξασφαλίζει μεταξύ άλλων, μεγαλύτερη διαφάνεια στις τιμές, ενίσχυση των δικαιωμάτων επιστροφής χρημάτων και καλύτερη προστασία όσον αφορά τα ψηφιακά προϊόντα.

Στην πράξη, η νέα Οδηγία παρέχει 10 κύρια οφέλη:

1) Οι νέοι κανόνες θα εξαλείψουν τις κρυφές επιβαρύνσεις και δαπάνες στο Διαδίκτυο

Στο εξής, οι καταναλωτές πρέπει να επιβεβαιώνουν ρητά ότι καταλαβαίνουν πως η υπηρεσία που τους ενδιαφέρει παρέχεται έναντι πληρωμής.

2) Μεγαλύτερη διαφάνεια στις τιμές

Κατά την παραγγελία του προϊόντος στο Διαδίκτυο, θα αναφέρεται υποχρεωτικά στην ιστοσελίδα το συνολικό κόστος του προϊόντος ή της υπηρεσίας και οι καταναλωτές δεν θα είναι υποχρεωμένοι να πληρώνουν επιπλέον επιβαρύνσεις, αν δεν έχουν ενημερωθεί εκ των προτέρων.

3) Απαγόρευση προσημειωμένων τετραγωνιδίων σε ιστότοπους

Κατά τη διάρκεια μιας ηλεκτρονικής αγοράς, μπορεί να σας προταθούν συμπληρωματικές επιλογές, με τη μορφή των καλούμενων προσημειωμένων τετραγωνιδίων. Επί του παρόντος, οι καταναλωτές αναγκάζονται συχνά να αφαιρούν την επιλογή από τα τετραγωνίδια αυτά, εάν δεν επιθυμούν τις συμπληρωματικές υπηρεσίες. Με τη νέα οδηγία, τα προσημειωμένα τετραγωνίδια θα απαγορευθούν σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.

4) Προθεσμία 14 ημερών για να αλλάξετε γνώμη σχετικά με αγορά που κάνατε

Η περίοδος εντός της οποίας οι καταναλωτές μπορούν να υπαναχωρήσουν από σύμβαση πώλησης παρατείνεται σε 14 ημερολογιακές ημέρες (σε σχέση με τη νόμιμη προθεσμία των επτά ημερών που προβλέπει σήμερα το δίκαιο της ΕΕ). Αυτό σημαίνει ότι οι καταναλωτές μπορούν να επιστρέψουν τα εμπορεύματα, εάν για οποιονδήποτε λόγο αλλάξουν γνώμη.

5) Ενίσχυση του δικαιώματος επιστροφής χρημάτων

Από εδώ και στο εξής, ο έμπορος θα είναι υποχρεωμένος να επιστρέψει το τίμημα του προϊόντος στον καταναλωτή εντός 14 ημερών από την υπαναχώρηση. Στο ποσό της επιστροφής περιλαμβάνεται και το κόστος παράδοσης.

6) Θέσπιση τυποποιημένου πανευρωπαϊκού εντύπου για την υπαναχώρηση

Οι καταναλωτές θα προμηθεύονται ένα τυποποιημένο έντυπο υπαναχώρησης, το οποίο θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν εάν αλλάξουν γνώμη και θελήσουν να υπαναχωρήσουν από σύμβαση που έχει συναφθεί εξ αποστάσεως ή κατόπιν επίσκεψης στο σπίτι. Το έντυπο αυτό θα διευκολύνει και θα επιταχύνει τη διαδικασία υπαναχώρησης για τις συμβάσεις που έχουν συναφθεί οπουδήποτε εντός της ΕΕ.

7) Κατάργηση πρόσθετων επιβαρύνσεων για τη χρήση πιστωτικών καρτών και τηλεφωνικών γραμμών εξυπηρέτησης

Οι έμποροι δεν θα μπορούν πλέον να επιβαρύνουν τους καταναλωτές για τις πληρωμές με πιστωτική κάρτα (ή άλλο μέσο πληρωμής) επιπλέον του κόστους που συνεπάγεται η χρήση αυτών των μέσων πληρωμής. Οι έμποροι που χρησιμοποιούν τηλεφωνικές γραμμές εξυπηρέτησης, δεν θα μπορούν πλέον να χρεώνουν αυτές τις τηλεφωνικές κλήσεις περισσότερο από τη βασική τιμή χρέωσης.

8) Σαφέστερες πληροφορίες για το ποιος πληρώνει τα έξοδα επιστροφής των εμπορευμάτων

Εάν ο έμπορος επιθυμεί να αναλάβει ο καταναλωτής -ο οποίος έχει αλλάξει γνώμη- το κόστος επιστροφής των εμπορευμάτων, πρέπει να τον ενημερώσει σαφώς για το θέμα αυτό εκ των προτέρων. Διαφορετικά, θα πρέπει να πληρώσει ο ίδιος τα έξοδα επιστροφής.

9) Καλύτερη προστασία των καταναλωτών όσον αφορά τα ψηφιακά προϊόντα

Οι πληροφορίες σχετικά με το ψηφιακό περιεχόμενο θα πρέπει επίσης να είναι σαφέστερες και να περιέχουν στοιχεία σχετικά με τη συμβατότητα του περιεχομένου με το υλικό και το λογισμικό, καθώς και σχετικά με την εφαρμογή όλων των τεχνικών μέτρων προστασίας, όπως για παράδειγμα τον περιορισμό του δικαιώματος των καταναλωτών να παράγουν αντίγραφα του περιεχομένου.

10) Κοινοί κανόνες που θα διευκολύνουν τις επιχειρήσεις να δραστηριοποιούνται σε ολόκληρη την Ευρώπη

– Ενιαίο σύνολο βασικών κανόνων για τις εξ αποστάσεως συμβάσεις (αγορές μέσω τηλεφώνου, ταχυδρομείου ή Διαδικτύου) και τις συμβάσεις εκτός καταστήματος (πωλήσεις έξω από τις εγκαταστάσεις της επιχείρησης, π.χ. στον δρόμο ή στο σπίτι) εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που εξασφαλίζουν ισότιμους όρους ανταγωνισμού και μειώνουν το κόστος συναλλαγής για τους διασυνοριακούς εμπόρους, κυρίως για τις αγορές μέσω Διαδικτύου.

– Τυποποιημένα έντυπα που θα διευκολύνουν τις επιχειρήσεις: οι επιχειρήσεις θα διαθέτουν τυποποιημένα έντυπα σχετικά με τις υποχρεώσεις ενημέρωσης για το δικαίωμα υπαναχώρησης.

– Ειδικοί κανόνες για τις μικρές επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες. Δεν θα ισχύει δικαίωμα υπαναχώρησης για επείγουσες επισκευές και εργασίες συντήρησης. Επίσης, τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να απαλλάξουν από ορισμένες απαιτήσεις πληροφόρησης τους εμπόρους τους οποίους οι καταναλωτές καλούν στο σπίτι τους για να πραγματοποιήσουν εργασίες επισκευής και συντήρησης αξίας μικρότερης από 200 ευρώ.

Παράλληλα, εγκαινιάζεται το νέο Πρόγραμμα για τους καταναλωτές 2014-2020, το οποίο με κόστος μόλις 5 λεπτά ανά κάτοικο, θα καλύπτει τις νέες κοινωνικές ανάγκες που έχουν εμφανιστεί λόγω της οικονομικής κρίσης καθώς και τους νέους τρόπους κατανάλωσης. Παρά τον περιορισμένο προϋπολογισμό του, θα προσφέρει υποστήριξη στους καταναλωτές σε όλα τα κράτη μέλη μέσω ενός ευρείου φάσματος έργων· από τον συντονισμό μέτρων επιβολής και τη συγχρηματοδότηση των ευρωπαϊκών κέντρων καταναλωτών μέχρι την παροχή βοήθειας στις εθνικές αρχές για την επίλυση των παραβιάσεων της νομοθεσίας περί προστασίας των καταναλωτών.

Το νέο πρόγραμμα θα εστιάζει σε τέσσερις βασικούς τομείς:

– σε μια ενιαία αγορά ασφαλών προϊόντων προς όφελος των πολιτών, και προς το συμφέρον των ανταγωνιστικών επιχειρήσεων και εμπόρων.

– σε μια ενιαία αγορά όπου οι πολίτες εκπροσωπούνται επαρκώς από αποτελεσματικές οργανώσεις καταναλωτών, ικανές να ανταποκριθούν στις προκλήσεις του σημερινού οικονομικού περιβάλλοντος.

στη διευκόλυνση πρόσβασης σε μηχανισμούς προσφυγής σε περίπτωση προβλημάτων χωρίς να απαιτείται η προσφυγή σε δικαστικές διαδικασίες οι οποίες είναι χρονοβόρες και δαπανηρές τόσο για τους καταναλωτές όσο και για τον δημόσιο τομέα. Η δυνατότητα ευκολότερης προσφυγής θα αυξήσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών να συμμετάσχουν στην αγορά και να συμβάλλουν στην ανάπτυξη.

– σε μια συγκεκριμένη και αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ των εθνικών φορέων για την υποστήριξη της επιβολής της εφαρμογής των δικαιωμάτων των καταναλωτών καθώς και την παροχή συμβουλών στους καταναλωτές.

Στην Ελλάδα το Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτών θα ενεργεί ως σημείο επαφής για την εκστρατεία και θα ενημερώνει τους καταναλωτές για τους αρμόδιους στους οποίους θα μπορούν να απευθύνονται για να ζητούν βοήθεια.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Ευρωπαϊκή Επιτροπή – Πολιτική καταναλωτών:

http://ec.europa.eu/consumers/index_en.htm

http://europa.eu/youreurope/citizens/shopping/index_el.htm

http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-13-1144_el.htm

Οδηγία σχετικά με τα δικαιώματα των καταναλωτών:

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2011:304:0064:01:EL:HTML

Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή Ελλάδας:

http://www.synigoroskatanaloti.gr/index_ecc.html

Πρόγραμμα για τους καταναλωτές 2014-2020:

http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-14-250_el.htm

Υλικό για την εκστρατεία ενημέρωσης των καταναλωτών: