Λιγότερη γραφειοκρατία για τους πολίτες: η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιθυμεί να αναγνωρίζονται ευκολότερα στο εξωτερικό τα δημόσια έγγραφα άλλου κράτους-μέλους

Οι Ευρωπαίοι που ζουν εκτός της χώρας καταγωγής τους αντιμετωπίζουν συχνά γραφειοκρατικά εμπόδια, όπως αναμονή για την επίθεση επίσημης σφραγίδας σε δικαστική απόφαση ή σε τίτλο ιδιοκτησίας,  μετάφραση έναντι πληρωμής για πιστοποιητικό γεννήσεως,  γάμου ή θανάτου, ή αγώνα με τις δημόσιες αρχές για την αναγνώριση επωνύμου. Καθώς όλο και περισσότεροι Ευρωπαίοι μετακινούνται – το 2009, σχεδόν δώδεκα εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ ζούσαν σε κράτος μέλος άλλο από τη χώρα καταγωγής τους – πολλοί διαμαρτύρονται συχνά για το θέμα της επίσημης αναγνώρισης των δημόσιων εγγράφων. Σε ορισμένα κράτη μέλη, οι πολίτες πρέπει να καταβάλουν τέλη, προκειμένου να αναγνωριστούν ως αυθεντικά τα έγγραφά τους, τα οποία έχουν ήδη εκδοθεί επισήμως από ένα  άλλο κράτος μέλος.  Ένα ακόμη πρόβλημα είναι ότι ορισμένα κράτη μέλη μπορούν να απαιτούν διοικητικά έγγραφα που δεν υπάρχουν πάντα στη χώρα καταγωγής του πολίτη. Όλα αυτά αποτελούν κωλύματα που παρεμποδίζουν την άσκηση  του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας, το οποίο εγγυώνται οι συνθήκες της ΕΕ, στην καθημερινή ζωή. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία δεσμεύεται να άρει αυτά τα εμπόδια, δημοσιεύει σήμερα ένα έγγραφο πολιτικής με πολλές εναλλακτικές λύσεις για τη διευκόλυνση της ελεύθερης κυκλοφορίας των εγγράφων που αφορούν τους πολίτες. Το κοινό μπορεί τώρα να υποδείξει τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να βελτιωθεί η κατάσταση, ώστε να διασφαλιστεί ότι τα έγγραφα αυτά αναγνωρίζονται ανεξαρτήτως από το  πού βρίσκονται ή κυκλοφορούν οι πολίτες στην ΕΕ. Το κοινό μπορεί να απαντήσει ως τις 30 Απριλίου. Η Επιτροπή θα λάβει υπόψη αυτές τις απαντήσεις όταν προτείνει σχετική νομοθεσία το 2013.

«Η ενιαία ευρωπαϊκή αγορά δεν αφορά μόνο την κατάργηση των φραγμών για τα εμπορεύματα και τις υπηρεσίες, αλλά και τη διευκόλυνση της ζωής των πολιτών μας, ιδίως όταν κυκλοφορούν στην ΕΕ», δήλωσε η Αντιπρόεδρος Viviane Reding, Επίτροπος της ΕΕ για τη δικαιοσύνη. «Ωστόσο, η σχετική με τον πολίτη διάσταση της ενιαίας αγοράς δεν έχει αναπτυχτεί πλήρως και οι πολίτες ζητούν αλλαγή: τα τρία τέταρτα των Ευρωπαίων μας λένε ότι η ΕΕ πρέπει να βελτιώσει την κυκλοφορία των δημόσιων εγγράφων μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Παρωχημένες διατυπώσεις δημιουργούν σύγχυση στους πολίτες και τους κοστίζουν χρόνο και χρήματα. Συνεπώς, είμαι αποφασισμένη να δημιουργήσω ένα ενιαίο χώρο δικαιοσύνης της ΕΕ, στον οποίον αναγνωρίζονται πλήρως τα δημόσια έγγραφα».

Η ομαλή κυκλοφορία των δημοσίων εγγράφων (όπως τίτλοι σπουδών, απόδειξη εθνικότητας, τίτλοι ιδιοκτησίας) και η αναγνώριση των ληξιαρχικών πράξεων στις οποίες καταγράφονται καθοριστικά γεγονότα της ζωής (όπως γέννηση, υιοθεσία, γάμος ή θάνατος) ή το επώνυμο ενός προσώπου έχουν ουσιώδη σημασία για τους πολίτες που κυκλοφορούν σε μία άλλη χώρα της ΕΕ. Τα μητρώα και τα διοικητικά συστήματα των κρατών μελών διαφέρουν σημαντικά, προκαλώντας δυσκίνητες και δαπανηρές διατυπώσεις (μετάφραση, πρόσθετη απόδειξη της αυθεντικότητας των εγγράφων). Τα προβλήματα αυτά παρεμποδίζουν τους πολίτες να απολαύουν πλήρως των δικαιωμάτων τους εντός της ΕΕ.

Σύμφωνα με μια έρευνα του ευρωβαρομέτρου, η οποία πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2010, το 73% των Ευρωπαίων πιστεύουν ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα για να βελτιωθεί η κυκλοφορία των δημόσιων εγγράφων μεταξύ των χωρών της ΕΕ.

Στο έγγραφο πολιτικής που εκδόθηκε χθες  η Επιτροπή θέτει ερωτήσεις σχετικά με το πώς θα μπορούσε να βελτιωθεί η ελεύθερη κυκλοφορία των δημόσιων εγγράφων. Επιπλέον, προτείνει εναλλακτικές λύσεις για τη διευκόλυνση της διασυνοριακής αναγνώρισης των ληξιαρχικών πράξεων. Μια από αυτές θα ήταν να συνταχθούν έντυπα σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τις πλέον κοινές ληξιαρχικές πράξεις, ούτως ώστε οι πολίτες να μην είναι πλέον υποχρεωμένοι να πληρώνουν για την αναγνώριση και τη μετάφρασή τους. Μια άλλη εναλλακτική λύση θα ήταν η αυτόματη αναγνώριση των ληξιαρχικών πράξεων. Η αναγνώριση αυτή δεν θα συνεπάγεται την εναρμόνιση των υφιστάμενων κανόνων και θα αφήσει αμετάβλητα τα νομικά συστήματα των κρατών μελών.

Σε συνάρτηση με το αποτέλεσμα της δημόσιας διαβούλευσης, η Επιτροπή σχεδιάζει να υποβάλει, το 2013, δύο ξεχωριστές νομοθετικές προτάσεις: πρώτον, για την ελεύθερη κυκλοφορία των δημόσιων εγγράφων και, δεύτερον, για την αναγνώριση των ληξιαρχικών πράξεων.

Ιστορικό

Οι πρωτοβουλίες αυτές αποτελούν μέρος των σχεδίων της Επιτροπής για την άρση των γραφειοκρατικών εμποδίων που δυσχεραίνουν τη ζωή των πολιτών, απαιτούν επιπλέον έξοδα και δημιουργούν νομική ασάφεια για τις επιχειρήσεις (βλ. IP/10/1390 και MEMO/10/525). Όπως δήλωσε ο Πρόεδρος της Επιτροπής José Manuel Barroso στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές που παρουσίασε το Σεπτέμβριο του 2009, η ΕΕ επιθυμεί «μία Ευρώπη που θέτει τον πολίτη στο επίκεντρο της ατζέντας της». Η θεώρηση αυτή αντικατοπτρίζεται στη συνθήκη της Λισαβόνας, η οποία θέτει τον πολίτη στο επίκεντρο των πολιτικών της ΕΕ. Συνεπώς, η Επιτροπή λαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα για να διευκολύνει τους σχεδόν 12 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ οι οποίοι ζουν εκτός της χώρας καταγωγής τους και ασκούν τα δικαιώματά τους ως ευρωπαίοι πολίτες να παντρεύονται, να αγοράζουν σπίτι ή να ταξινομούν ένα αυτοκίνητο σε μια άλλη χώρα της ΕΕ.

Η Επιτροπή παρουσιάζει 25 δράσεις που θα αναληφθούν κατά τα επόμενα έτη στην έκθεση 2010 για την ιθαγένεια, η οποία εκδόθηκε στις 27 Οκτωβρίου. Οι πρωτοβουλίες αυτές περιγράφονται σε 10 ενημερωτικά δελτία.

Η Επιτροπή προτείνει επίσης σήμερα την κατάργηση μιας δαπανηρής, δυσκίνητης και χρονοβόρας δικαστικής διαδικασίας που καλείται «κήρυξη εκτελεστότητας», εξοικονομώντας για τις εταιρείες της ΕΕ 48 εκατ. ευρώ ετησίως και δίνοντας έτσι σε αυτές μια νέα ώθηση. (Βλ. IP/1705).

Για περισσότερες πληροφορίες δείτε επίσης:

– την  πράσινη βίβλο της Επιτροπής για την ελεύθερη κυκλοφορία των εγγράφων που διατίθεται στην αίθουσα τύπου της Γενικής Διεύθυνσης Δικαιοσύνης: http://ec.europa.eu/justice/news/intro/news_intro_en.htm

– την ειδική έρευνα του ευρωβαρόμετρου για την αστική δικαιοσύνη: http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_351_en.pdf

– τηνιστοσελίδα της Viviane Reding, Αντιπροέδρου και Επιτρόπου της ΕΕ για τη Δικαιοσύνη, τα Θεμελιώδη Δικαιώματα και την Ιθαγένεια: http://ec.europa.eu/commission_2010-2014/reding/index_en.htm

– τα 10 ενημερωτικά δελτία για τις πρωτοβουλίες της Επιτροπής σχετικά με την άρση των εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι πολίτες της ΕΕ στην καθημερινή τους ζωή: http://ec.europa.eu/commission_2010-2014/reding/factsheets/index_en.htm

– το MEMO/10/677