Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενισχύει τα δικαιώματα προξενικής προστασίας για να βοηθήσει εκατομμύρια ευρωπαίους στο εξωτερικό
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη βελτίωση της συνδρομής προς τους πολίτες της ΕΕ που αντιμετωπίζουν, αφενός, καταστάσεις κρίσης – όπως αυτές που συνέβησαν στην Ιαπωνία, τη Λιβύη ή την Αίγυπτο εφέτος – και, αφετέρου, καταστάσεις ανάγκης της καθημερινής ζωής, όταν ταξιδεύουν στο εξωτερικό. Στόχος είναι η διευκόλυνση της συνεργασίας μεταξύ των προξενικών αρχών και η ενίσχυση του δικαιώματος προξενικής προστασίας των ευρωπαίων πολιτών. Οι πολίτες της ΕΕ στο εξωτερικό έχουν το δικαίωμα να ζητούν συνδρομή από οποιοδήποτε προξενείο ή οποιαδήποτε πρεσβεία άλλου κράτους μέλους της ΕΕ όταν το δικό τους κράτος μέλος δεν αντιπροσωπεύεται στη χώρα. Επίσης, τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να βοηθούν την απομάκρυνση πολιτών σαν να ήταν δικοί τους υπήκοοι. Οι σημερινές προτάσεις θα ενισχύσουν τα δικαιώματα αυτά, διότι θα διασαφηνίσουν πότε κάποιος θεωρείται ως πολίτης του οποίου το κράτος δεν αντιπροσωπεύεται και θα διευκρινίσουν το είδος της συνδρομής που συνήθως παρέχουν τα κράτη μέλη σε περιπτώσεις ανάγκης, όπως σύλληψης, σοβαρού ατυχήματος ή απώλειας εγγράφων. Η Επιτροπή έχει αναπτύξει επίσης έναν διαδραστικό δικτυακό τόπο για την προξενική προστασία, στον οποίο αναγράφονται τα στοιχεία επικοινωνίας όλων των πρεσβειών και προξενείων των κρατών μελών της ΕΕ που βρίσκονται εκτός της ΕΕ· η αναζήτηση σ’ αυτόν τον δικτυακό τόπο μπορεί να γίνει ανά κράτος μέλος προέλευσης ή ανά χώρα.
Η προτεινόμενη νομοθεσία της Επιτροπής έχει ως στόχο την παροχή σταθερού πλαισίου για τη συνεργασία και τον συντονισμό μεταξύ των κρατών μελών. Διασαφηνίζει ότι οι πολίτες της ΕΕ θεωρούνται ως πολίτες των οποίων το κράτος δεν αντιπροσωπεύεται όταν η πρεσβεία ή το προξενείο του δικού τους κράτους μέλους δεν είναι «προσιτά», δηλαδή όταν δεν μπορούν να τα προσεγγίσουν και να επιστρέψουν εκεί όπου ξεκίνησαν τουλάχιστον εντός της ίδιας ημέρας. Η πρόταση διευκρινίζει επίσης το βαθμό στον οποίο μπορούν να τύχουν συνδρομής τα μέλη οικογένειας πολιτών, τα οποία είναι υπήκοοι τρίτης χώρας. Προβλέπει τον τρόπο συντονισμού της συνδρομής με τα κράτη μέλη των πολιτών. Σε καταστάσεις κρίσης, οι νέοι κανόνες προωθούν τον ρόλο του «ηγετικού» κράτους μέλους το οποίο αναλαμβάνει να συντονίζει και να καθοδηγεί τη συνδρομή που παρέχεται στους πολίτες της ΕΕ των οποίων το κράτος δεν αντιπροσωπεύεται.
Ιστορικό
Το 2009, παρασχέθηκε προξενική προστασία από τους προξένους των κρατών μελών σε 300.000 περιπτώσεις. Κάθε χρόνο, 5,12 εκατομμύρια πολιτών της ΕΕ ταξιδεύουν σε χώρες, εκτός της, ΕΕ όπου το κράτος μέλος τους δεν αντιπροσωπεύεται και επιπλέον 1,74 εκατομμύρια πολιτών της ΕΕ ζουν στις χώρες αυτές. Επίσης, οι πολίτες της ΕΕ είναι όλο και περισσότερο εκτεθειμένοι σε καταστάσεις κρίσης, τόσο φυσικές όσο και ανθρωπογενείς.
Οι Συνθήκες της ΕΕ κατοχυρώνουν το δικαίωμα όλων των πολιτών της ΕΕ σε ίση μεταχείριση αναφορικά με την προστασία από τις διπλωματικές και προξενικές αρχές οποιουδήποτε κράτους μέλους όταν ταξιδεύουν ή διαμένουν εκτός της ΕΕ και η χώρα τους δεν αντιπροσωπεύεται (βλέπε άρθρο 20 παράγραφος 2 στοιχείο γ) και άρθρο 23 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άρθρο 46 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ). Σε σχεδόν όλες τις χώρες του κόσμου, τουλάχιστον ένα κράτος της ΕΕ δεν αντιπροσωπεύεται. Οι μόνες τρεις χώρες όπου αντιπροσωπεύονται και τα 27 κράτη μέλη είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Κίνα και η Ρωσία.
Στην έκθεσή της για την ιθαγένεια του Οκτωβρίου 2010 (βλέπε IP/10/1390 και MEMO/10/525), η Επιτροπή δεσμεύθηκε ότι θα αυξήσει την αποτελεσματικότητα του δικαιώματος των πολιτών της ΕΕ να τους παρέχεται βοήθεια στις τρίτες χώρες, μεταξύ άλλων και σε περιόδους κρίσης, από τις διπλωματικές και προξενικές αρχές όλων των κρατών μελών, προτείνοντας νομοθετικά μέτρα και ενημερώνοντας καλύτερα τους πολίτες μέσω ειδικού δικτυακού τόπου και στοχοθετημένων μέτρων επικοινωνίας (δράση 8).
Στην ανακοίνωσή της του Μαρτίου 2011 (βλέπε IP/11/355 και MEMO/11/185), η Επιτροπή δήλωσε επίσης ότι εντός των επόμενων δώδεκα μηνών θα υποβάλει νομοθεσία για τη θέσπιση των μέτρων συντονισμού και συνεργασίας που απαιτούνται για να διευκολυνθεί η προξενική προστασία που παρέχεται στους πολίτες της ΕΕ των οποίων το κράτος δεν αντιπροσωπεύεται.
Περισσότερες πληροφορίες
Δικτυακός τόπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προξενική προστασία:
http://ec.europa.eu/consularprotection
Αρχική σελίδα της Αντιπροέδρου Viviane Reding, Επιτρόπου της ΕΕ για τη δικαιοσύνη, τα θεμελιώδη δικαιώματα και την ιθαγένεια:
Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την προξενική προστασία για τους πολίτες της ΕΕ:
