Πώς η πολιτική συνοχής βοηθάει τις περιφέρειες με χαμηλό εισόδημα και χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης

Σε έκθεσή της που δημοσιεύτηκε σχετικά με τις περιφέρειες της ΕΕ οι οποίες υστερούν όσον αφορά την ανάπτυξη ή τον πλούτο, η Επιτροπή προσδιορίζει σαφή πορεία για τη στήριξη των στρατηγικών περιφερειακής ανάπτυξης, με τη βοήθεια των πόρων της ΕΕ.

Στην έκθεση αξιολογούνται οι παράγοντες που ευνοούν ή παρεμποδίζουν την ανταγωνιστικότητα των εν λόγω περιφερειών και οι λόγοι για τους οποίους δεν έχουν ακόμη επιτευχθεί τα αναμενόμενα επίπεδα ανάπτυξης και εισοδημάτων για την ΕΕ. Το σημαντικότερο είναι ότι στην έκθεση προσδιορίζονται οι επενδυτικές ανάγκες των περιφερειών, ήτοι το ανθρώπινο δυναμικό, η καινοτομία, η ποιότητα των θεσμών, η βελτιωμένη προσβασιμότητα, καθώς και τα μέσα τα οποία διατίθενται στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής και που θα μπορούσαν να τις υποστηρίξουν στο μέλλον.

Η κ. Κορίνα Κρέτσου, Επίτροπος αρμόδια για θέματα περιφερειακής πολιτικής, δήλωσε: «Για κάθε εμπόδιο στην ανάπτυξη υπάρχει μια απάντηση που περιλαμβάνει μέσα της πολιτικής συνοχής. Προσαρμοσμένες στρατηγικές περιφερειακής ανάπτυξης, σε συνδυασμό με τις προϋποθέσεις για επιτυχείς επενδύσεις, μπορούν να καταστήσουν τις εν λόγω περιοχές ελκυστικές για τους κατοίκους, τους εργαζομένους και τις επιχειρήσεις. Αυτό είναι το έργο μας: βοηθούμε τις περιφέρειες να προσδιορίσουν τις ανάγκες τους και τα ανταγωνιστικά τους πλεονεκτήματα και τους παρέχουμε τα μέσα για καλύτερη χάραξη πολιτικής.»

47 περιφέρειες σε οκτώ κράτη μέλη είχαν μελετηθεί και χαρακτηριστεί είτε ως «περιφέρειες με χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης», με κατά κεφαλήν ΑΕΠ έως 90% του μέσου όρου της ΕΕ αλλά με μακροχρόνια έλλειψη ανάπτυξης, ή ως «περιφέρειες χαμηλού εισοδήματος», όπου το ΑΕΠ αυξάνεται, ωστόσο παραμένει χαμηλότερο από το 50% του μέσου όρου της ΕΕ. Οι περιφέρειες αυτές φιλοξενούν 83 εκατομμύρια κατοίκους, συγκεκριμένα 1 από τους 6 κατοίκους της ΕΕ. Οι περιφέρειες που αποτελούν τη μία ομάδα συγκεντρώνονται κυρίως στη Νότια Ευρώπη και οι υπόλοιπες περιφέρειες, που αποτελούν τη δεύτερη, είναι συγκεντρωμένες κυρίως ανατολικά.

Οι οικονομίες των περιφερειών χαμηλού εισοδήματος μπορούν να ενισχυθούν μέσω ενός αποτελεσματικού μείγματος επενδύσεων στην καινοτομία, στο ανθρώπινο δυναμικό και στη συνδεσιμότητα

Οι στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση των ικανοτήτων καινοτομίας των περιφερειών που παρουσιάζουν χαμηλές επιδόσεις στον δείκτη περιφερειακής ανταγωνιστικότητας και όπου παρατηρείται έλλειψη αποτελεσματικής αλληλεπίδρασης μεταξύ της ακαδημαϊκής κοινότητας και του τοπικού επιχειρηματικού τομέα.

Θα πρέπει να παρέχονται κίνητρα για επενδύσεις στο ανθρώπινο κεφάλαιο και για τη βελτίωση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού, μέσω επαγγελματικής κατάρτισης και δια βίου μάθησης, τα οποία μπορούν αμφότερα να υποστηριχθούν από κονδύλια της πολιτικής συνοχής. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, μπορεί να αποφευχθεί η απαξίωση των δεξιοτήτων και η αναντιστοιχία μεταξύ προσφοράς κατάρτισης και ζήτησης στην αγορά εργασίας.

Ενίσχυση της ελκυστικότητας μιας περιφέρειας για νέα ταλέντα και επιχειρήσεις σημαίνει επίσης καλύτερη διασύνδεση των πόλεων, καθώς και των παρυφών και των αγροτικών περιοχών της. Αυτό θα δημιουργήσει περισσότερες θετικές δευτερογενείς συνέπειες από τους κύριους οικονομικούς πόλους προς όφελος του συνόλου της περιφέρειας. Πολλές περιφέρειες χαμηλού εισοδήματος παρουσιάζουν σημαντικές ελλείψεις στην υποδομή και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στις υποδομές σε καίριας σημασίας δίκτυα μεταφορών.

Οι περιφέρειες με χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης θα μπορούσαν να επωφεληθούν από την ενίσχυση της θεσμικής ικανότητας και από τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις

Η έκθεση παρέχει περαιτέρω στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι αναπτυξιακές πολιτικές μπορούν να αποδώσουν πλήρως μόνο σε περιβάλλον φιλικό προς τις επενδύσεις και μόνο εφόσον εφαρμόζονται από ισχυρές διοικήσεις με διαφανή, υπεύθυνο και αποτελεσματικό τρόπο.

Αυτό αφορά ιδιαίτερα περιφέρειες με χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, οι οποίες έχουν επιδείξει περιορισμένη βελτίωση όσον αφορά τη θεσμική ικανότητα, δεν ήταν σε θέση να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις παρεμβάσεις της πολιτικής συνοχής και κατά συνέπεια παρουσίασαν μικρότερη ανάπτυξη και ήταν περισσότερο εκτεθειμένες στις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης.

Για να ενισχυθεί ο αντίκτυπος των ενωσιακών, εθνικών και περιφερειακών δαπανών θα πρέπει να αρθούν οι οριζόντιοι και τομεακοί φραγμοί που παρεμποδίζουν τις επενδύσεις. Οι προϋποθέσεις στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής για επιτυχείς επενδύσεις μπορούν να αποτελέσουν ισχυρά κίνητρα για την αντιμετώπιση των κύριων εμποδίων που παρακωλύουν τις επενδύσεις όπως αυτά προσδιορίζονται στην έκθεση.

Προτεραιότητες θα πρέπει να αποτελούν η αύξηση της ευελιξίας του επιχειρηματικού περιβάλλοντος με περιορισμό της γραφειοκρατίας, καθώς και του χρόνου και του κόστους που απαιτείται για τη σύσταση νέων επιχειρήσεων και τη λειτουργία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ), η αύξηση της αποτελεσματικότητας, της διαφάνειας και της λογοδοσίας των δημόσιων διοικήσεων και υπηρεσιών και ο εκσυγχρονισμός των δημοσίων συμβάσεων μέσω της ψηφιοποίησης.

Ιστορικό

Τον Ιούνιο του 2015 η Επιτροπή δρομολόγησε μια πρωτοβουλία για να εξεταστούν οι παράγοντες που παρεμποδίζουν την ανάπτυξη και τις επενδύσεις στις περιφέρειες της ΕΕ με χαμηλό εισόδημα και χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Στο πνεύμα της εν λόγω πρωτοβουλίας, η έκθεση που δημοσιεύεται σήμερα αναλύει τις επενδυτικές ανάγκες, τους προσδιοριστικούς παράγοντες, το μακροοικονομικό πλαίσιο και την ανάγκη για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις των περιφερειών αυτών.

Η πρωτοβουλία και η παρούσα έκθεση αποτελούν μέρος ευρύτερης δέσμευσης της Επιτροπής να παρέχει εξατομικευμένη βοήθεια σε περιφέρειες για να τις βοηθήσει να βελτιώσουν τον τρόπο που επενδύουν και διαχειρίζονται τα κονδύλια της πολιτικής συνοχής (βλέπε ΥΠΟΜΝΗΜΑ 15/4654) και να προωθήσουν το αίσθημα ευθύνης, τον συντονισμό και την ιεράρχηση προτεραιοτήτων στις περιφερειακές επενδυτικές και αναπτυξιακές στρατηγικές.

Περισσότερες πληροφορίες

Ανταγωνιστικότητα σε περιφέρειες χαμηλού εισοδήματος και με χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης – η έκθεση για τις υστερούσες περιφέρειες

Ερωτήσεις και απαντήσεις επί της έκθεσης

Πηγή: ec.europa.eu