Γεωγραφικός αποκλεισμός: απελευθέρωση του ηλεκτρονικού εμπορίου στην ΕΕ

Ο γεωγραφικός αποκλεισμός αποτελεί πρακτική διακριτικής μεταχείρισης που στερεί στους πελάτες του διαδικτύου τη δυνατότητα πρόσβασης και αγοράς προϊόντων ή υπηρεσιών σε δικτυακό τόπο που εδρεύει σε άλλο κράτος μέλος. Προκειμένου να αρθεί αυτό το εμπόδιο, η ΕΕ θεσπίζει κανονισμό για τον γεωγραφικό αποκλεισμό.

Στις 27 Φεβρουαρίου 2018, το Συμβούλιο εξέδωσε τον κανονισμό για την απαγόρευση του αδικαιολόγητου γεωγραφικού αποκλεισμού στην εσωτερική αγορά.

«Το τέλος του γεωγραφικού αποκλεισμού συνεπάγεται περισσότερες επιλογές, καλύτερες τιμές για τους καταναλωτές και περισσότερες ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις», δήλωσε η κα Lilyana Pavlova, Υπουργός αρμόδια για τη βουλγαρική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ.

Ο κανονισμός θα άρει τις διακρίσεις που γίνονται βάσει:

-της υπηκοότητας των πελατών

-του τόπου διαμονής

-του τόπου εγκατάστασης

Η απαγόρευση του γεωγραφικού αποκλεισμού αποτελεί σημαντικό στοιχείο της στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά.

Μόλις τεθεί σε ισχύ, ο κανονισμός για τον γεωγραφικό αποκλεισμό θα προστεθεί σε άλλα αξιοσημείωτα επιτεύγματα, όπως η κατάργηση των χρεώσεων περιαγωγής στην κινητή τηλεφωνία και η θέσπιση της διασυνοριακής φορητότητας για τις διαδικτυακές συνδρομές.

Γιατί χρειαζόμαστε αυτόν τον κανονισμό;

Επί του παρόντος, μόνο το 15% των Ευρωπαίωνπραγματοποιούν αγορές από ηλεκτρονικά καταστήματα που έχουν έδρα σε άλλη χώρα της ΕΕ. Ένας από τους λόγους είναι ακριβώς η πρακτική του «γεωγραφικού αποκλεισμού».

Ο κανονισμός για τον γεωγραφικό αποκλεισμό θα άρει αυτούς τους περιορισμούς και θα απελευθερώσει το ηλεκτρονικό εμπόριο προς όφελος τόσο των καταναλωτών όσο και των επιχειρήσεων.

Ο μελλοντικός κανονισμός θα αποτρέψει τις διακρίσεις έναντι καταναλωτών και επιχειρήσεων όσον αφορά την πρόσβαση σε τιμές, πωλήσεις ή όρους πληρωμής κατά την αγορά προϊόντων και υπηρεσιών σε άλλη χώρα της ΕΕ.

«Ο τερματισμός του αδικαιολόγητου γεωγραφικού αποκλεισμού θα διευρύνει σημαντικά τις δυνατότητες επιλογής που διαθέτουν οι πολίτες όταν αγοράζουν στο διαδίκτυο και θα δώσει σημαντική ώθηση στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Οι καταναλωτές θα μπορούν να κάνουν έρευνα αγοράς για τις καλύτερες προσφορές στο πλαίσιο της εσωτερικής αγοράς.»

Kadri Simson, Υπουργός Οικονομικών και Υποδομών της Εσθονίας

Αναλυτικά

Ισότιμη πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες

Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, οι έμποροι δεν θα μπορούν πλέον να κάνουν διακρίσεις μεταξύ πελατών όσον αφορά τους γενικούς όρους και προϋποθέσεις, συμπεριλαμβανομένων των τιμών, σε τρεις περιπτώσεις:

-για αγαθά που παραδίδονται σε κράτος μέλος στο οποίο ο έμπορος προσφέρει παράδοση ή συλλέγονται σε τόπο που έχει συμφωνηθεί με τον πελάτη

-για ηλεκτρονικά παρεχόμενες υπηρεσίες, όπως το υπολογιστικό νέφος, η αποθήκευση δεδομένων ή φιλοξενία ιστοσελίδων

-για την παροχή υπηρεσιών όπως διαμονή σε ξενοδοχεία και ενοικίαση αυτοκινήτων που λαμβάνονται από τον πελάτη στη χώρα όπου δραστηριοποιείται ο εμπορευόμενος

Πράξεις πληρωμής

Θα απαγορεύεται η αδικαιολόγητη διακριτική μεταχείριση πελατών σχετικά με τις μεθόδους πληρωμής.

Οι έμποροι δεν θα επιτρέπεται συνεπώς να εφαρμόζουν διαφορετικούς όρους πληρωμής για τους πελάτες για λόγους που σχετίζονται με την υπηκοότητα, τον τόπο διαμονής ή τον τόπο εγκατάστασης.

Πρόσβαση σε δικτυακούς τόπους ηλεκτρονικού εμπορίου

Οι έμποροι δεν θα μπορούν να εμποδίζουν ή να περιορίζουν την πρόσβαση πελατών στη επιγραμμική διεπαφή τους για λόγους υπηκοότητας ή τόπου διαμονής.

Θα πρέπει να παρέχεται σαφής εξήγηση στην περίπτωση που ο έμπορος εμποδίζει ή περιορίζει την πρόσβαση πελατών ή κατευθύνει τους πελάτες σε διαφορετική έκδοση της επιγραμμικής διεπαφής.

Παθητικές πωλήσεις

Κατά γενικό κανόνα, ο νέος κανονισμός θα υπερισχύει σε περιπτώσεις σύγκρουσης με το δίκαιο του ανταγωνισμού. Ωστόσο, το δικαίωμα των προμηθευτών να επιβάλλουν περιορισμούς των ενεργητικών πωλήσεων δεν θα επηρεαστεί.

Το δίκαιο ανταγωνισμού της ΕΕ πραγματοποιεί διάκριση μεταξύ των παθητικών πωλήσεων (όταν οι πωλήσεις γίνονται κατόπιν παραγγελιών που δεν έχουν ζητηθεί) και των ενεργητικών πωλήσεων (όταν οι πελάτες γίνονται ενεργά στόχος εμπόρων λιανικής).

Οι περιορισμοί των παθητικών πωλήσεων θεωρούνται γενικά ως παραβίαση της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού, ενώ οι περιορισμοί των ενεργητικών πωλήσεων αποτελούν κοινή πρακτική η οποία απορρέει από την εμπορική ελευθερία.

Εξαιρέσεις

Υπηρεσίες που συνδέονται με περιεχόμενο προστατευόμενο από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας ή έργων σε άυλη μορφή, όπως οι υπηρεσίες μουσικής συνεχούς ροής και τα ηλεκτρονικά βιβλία, θα εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού. Η Επιτροπή θα επανεξετάσει ωστόσο την ως άνω εξαίρεση.

Θα αποκλεισθούν και άλλες υπηρεσίες, όπως οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, οι υπηρεσίες στον τομέα των οπτικοακουστικών μέσων, των μεταφορών, της υγειονομικής περίθαλψης και τον κοινωνικό τομέα.

Σε αντίθεση με τις διακρίσεις ως προς τις τιμές, η διαφοροποίηση των τιμών δεν θα απαγορεύεται, έτσι ώστε οι έμποροι να είναι ελεύθεροι να προσφέρουν διαφορετικούς γενικούς όρους, συμπεριλαμβανομένων των τιμών, και να στοχεύουν ορισμένες ομάδες πελατών σε συγκεκριμένες περιοχές.

Επιπλέον, οι έμποροι δεν θα είναι υποχρεωμένοι να παραδίδουν αγαθά σε πελάτες εκτός του κράτους μέλους στο οποίο παρέχουν παράδοση.

Στόχος: μια πραγματικά ενιαία αγορά

Ιστορικό

Τον Μάιο του 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαβίβασε πρόταση για τον γεωγραφικό αποκλεισμό. Η πρόταση υπεβλήθη ταυτόχρονα με άλλες προτάσεις νομοθετικών πράξεων σχετικά με τις διασυνοριακές υπηρεσίες παράδοσης δεμάτων, καθώς και με επανεξέταση του κανονισμού περί της συνεργασίας για την προστασία των καταναλωτών. Στόχος των πρωτοβουλιών αυτών ήταν να προχωρήσει η ολοκλήρωση μιας πραγματικά ενιαίας αγοράς.

Στις 22-23 Ιουνίου 2017, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζήτησε την υλοποίηση «όλων των πτυχών» της στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά. Οι ηγέτες της ΕΕ δήλωσαν ότι με τον τρόπο αυτόν θα μπορέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις και να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που απορρέουν από την «4η βιομηχανική επανάσταση».

Πηγή: consilium.europa.eu