Η πρόταση αποτελεί μέρος της μεταρρύθμισης του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου και της μακροπρόθεσμης πολιτικής της Επιτροπής για καλύτερη διαχείριση της μετανάστευσης, όπως ορίζει το ευρωπαϊκό θεματολόγιο για τη μετανάστευση. Επίσης, η πρόταση θα συμβάλει στην εφαρμογή του νέου, προσανατολισμένου στα αποτελέσματα, πλαισίου εταιρικής σχέσης για τη συνεργασία με σημαντικές τρίτες χώρες προέλευσης και διέλευσης, το οποίο παρουσίασε η Επιτροπή στις 7 Ιουνίου.

Ο πρώτος Αντιπρόεδρος Φρανς Τίμερμανς δήλωσε: «Πρέπει να επιταχύνουμε τις κοινές μας προσπάθειες για παροχή διεθνούς προστασίας, και σ΄ αυτό συμπεριλαμβάνεται η επανεγκατάσταση προσφύγων στην Ευρώπη με ασφαλή και ομαλό τρόπο. Τα ad–hoc προγράμματα λειτούργησαν ως ένα βαθμό μέχρι τώρα, αλλά οι νέες διαδικασίες που παρουσιάζονται σήμερα απαιτούν τη συνεργασία μας με τις εθνικές κυβερνήσεις σε προγενέστερο στάδιο, προκειμένου να βελτιώσουμε και να συνενώσουμε τις προσπάθειές μας για καλύτερα αποτελέσματα. Τα κράτη μέλη θα αποφασίζουν μόνα τους πόσα άτομα πρέπει να επανεγκαθίστανται κάθε χρόνο, και θα λαμβάνουν ενίσχυση από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για να μετατρέπουν τις αποφάσεις τους σε έργα. Αυτός είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να κάνει πράξη η ΕΕ τη συλλογική της ευθύνη, να επιδείξει αλληλεγγύη προς τις τρίτες χώρες και να τις βοηθήσει να αντεπεξέλθουν στους μεγάλους αριθμούς προσφύγων που προσπαθούν να γλυτώσουν από τον πόλεμο και τις διώξεις.»

Ο Επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, Δημήτρης Αβραμόπουλος, δήλωσε σχετικά: «Η σημερινή πρόταση συμβάλλει σημαντικά στις προσπάθειές μας να δημιουργήσουμε νόμιμες οδούς που θα παρέχουν σε όσους το χρειάζονται τη δυνατότητα να εισέλθουν με ασφάλεια και να λάβουν προστασία στην ΕΕ. Είναι αναπόσπαστο μέρος του ευρύτερου στόχου μας να διασφαλίσουμε την παροχή προστασίας σε όσους την έχουν ανάγκη, να μειώσουμε τα κίνητρα για παράνομη μετανάστευση και να προστατεύσουμε τους μετανάστες από την εκμετάλλευση που υφίστανται από τα δίκτυα λαθρομετανάστευσης αλλά και από τους κινδύνους του ταξιδιού τους προς την Ευρώπη. Καθιερώνοντας ένα μόνιμο πλαίσιο με εναρμονισμένες πρακτικές, μπορούμε να εξασφαλίσουμε ταχύτερες διαδικασίες που θα μας επιτρέψουν να αυξήσουμε βαθμιαία τις κοινές μας δεσμεύσεις για την επανεγκατάσταση. Με τον τρόπο αυτό η ΕΕ ανοίγει ένα νόμιμο παράθυρο και κλείνει την παράνομη πίσω πόρτα.»

Με τις σημερινές προτάσεις θα δημιουργηθεί ένα μόνιμο πλαίσιο, το οποίο θα προβλέπει ενοποιημένη διαδικασία επανεγκατάστασης σε όλη την ΕΕ. Παρότι τα κράτη μέλη θα παραμείνουν τα ίδια αρμόδια να αποφασίζουν πόσα άτομα θα επανεγκαθίστανται κάθε χρόνο, συλλογικά η ΕΕ θα επιτύχει καλύτερα αποτελέσματα συντονίζοντας τις εθνικές προσπάθειες και ενεργώντας ως ένα σύνολο. Το μελλοντικό πλαίσιο επανεγκατάστασης θα εφαρμοστεί μέσω των ετήσιων σχεδίων της ΕΕ για την επανεγκατάσταση, τα οποία θα εγκριθούν από το Συμβούλιο και θα υλοποιηθούν μέσω στοχευμένων προγραμμάτων της ΕΕ για την επανεγκατάσταση, τα οποία θα εγκρίνει η Επιτροπή. Τα ετήσια σχέδια της ΕΕ για την επανεγκατάσταση θα καθορίζουν ευρείες γεωγραφικές προτεραιότητες όσον αφορά το από πού θα πραγματοποιείται η επανεγκατάσταση, τον μέγιστο συνολικό αριθμό των ατόμων που πρόκειται να επανεγκατασταθούν τον επόμενο χρόνο, ανάλογα με τη συμμετοχή και τη συμβολή των κρατών μελών και των συνδεδεμένων χωρών του χώρου Σένγκεν στο εκάστοτε ετήσιο σχέδιο επανεγκατάστασης.

Το πλαίσιο της ΕΕ για την επανεγκατάσταση ορίζει τα κριτήρια που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τον καθορισμό των περιφερειών ή των τρίτων χωρών από τις οποίες θα πραγματοποιείται η επανεγκατάσταση, π.χ. τον αριθμό των ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας σε τρίτες χώρες, τις συνολικές σχέσεις μεταξύ ΕΕ και τρίτων χωρών, καθώς και την ουσιαστική τους συνεργασία στον τομέα του ασύλου και της μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένων της παράτυπης μετανάστευσης, της επανεισδοχής και της επιστροφής.

Το νέο πλαίσιο της ΕΕ για την επανεγκατάσταση καθορίζει μια κοινή δέσμη τυποποιημένων διαδικασιών για την επιλογή και τη μεταχείριση των υποψηφίων για επανεγκατάσταση. Προσδιορίζει επίσης τα κοινά κριτήρια επιλεξιμότητας για επανεγκατάσταση στην ΕΕ, στο πλαίσιο των σχετικών στοχευμένων προγραμμάτων της ΕΕ, καθορίζει κοινά αίτια αποκλεισμού υποψηφίων καθώς και το είδος της διαδικασίας επανεγκατάστασης (συνήθης ή ταχεία διαδικασία) που πρέπει να εφαρμόζεται.

Για να στηρίξει τις προσπάθειες επανεγκατάστασης που καταβάλλουν τα κράτη μέλη στο πλαίσιο των στοχευμένων προγραμμάτων της ΕΕ, η Επιτροπή θα χορηγεί 10.000 ευρώ από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για κάθε άτομο που επανεγκαθίσταται. Τα κονδύλια θα διατεθούν από το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (ΤΑΜΕ) της ΕΕ. Οι επανεγκαταστάσεις που πραγματοποιούνται εκτός του πλαισίου της ΕΕ για την επανεγκατάσταση δεν θα στηρίζονται από τον προϋπολογισμό της Ένωσης.

Το ΗΒ και η Ιρλανδία μπορούν να συμμετέχουν στην εφαρμογή του κανονισμού εφόσον το επιλέξουν, σύμφωνα με τα αντίστοιχα πρωτόκολλα που επισυνάπτονται στις Συνθήκες. Η Δανία δεν συμμετέχει στην έγκριση του παρόντος κανονισμού και δεν δεσμεύεται από αυτόν, ούτε υπόκειται στην εφαρμογή του.

Ιστορικό

Στις 13 Μαΐου 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε μια μακρόπνοη στρατηγική μέσω του ευρωπαϊκού θεματολογίου για τη μετανάστευση, θέτοντας τα θεμέλια για μια συνεχή δράση της Επιτροπής, με σκοπό την αντιμετώπιση τόσο των άμεσων όσο και των μακροπρόθεσμων προκλήσεων στην αποτελεσματική και ολοκληρωμένη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, και καθορίζοντας την ανάγκη για μια κοινή προσέγγιση όσον αφορά την παροχή προστασίας, μέσω της επανεγκατάστασης, σε εκτοπισμένους που χρήζουν προστασίας.

Στις 8 Ιουνίου 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε σύσταση σχετικά με ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα επανεγκατάστασης, και στις 20 Ιουλίου ακολούθησαν τα Συμπεράσματα των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, στο πλαίσιο του Συμβουλίου, σχετικά με την επανεγκατάσταση, μέσω πολυμερών και εθνικών προγραμμάτων, 22.504 ατόμων που χρήζουν σαφώς διεθνούς προστασίας.

Στις 15 Δεκεμβρίου 2015, η Επιτροπή εξέδωσε σύσταση για ένα εθελοντικό πρόγραμμα εισδοχής για ανθρωπιστικούς λόγους σε συνεργασία με την Τουρκία. Σύμφωνα με τη Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας της 18ης Μαρτίου 2016, θα ενεργοποιηθεί ένα εθελοντικό πρόγραμμα εισδοχής για ανθρωπιστικούς λόγους μόλις λήξουν οι παράνομες διελεύσεις μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ, ή τουλάχιστον μόλις παρουσιάσουν σημαντική και σταθερή μείωση.

Στις 6 Απριλίου 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε ανακοίνωση για τη δρομολόγηση της διαδικασίας μεταρρύθμισης του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου και τη θέσπιση ενός δομημένου συστήματος επανεγκατάστασης, που διαμορφώνει την πολιτική της Ένωσης για την επανεγκατάσταση και παρέχει μια κοινή προσέγγιση για την ασφαλή και νόμιμη άφιξη στην Ένωση των ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας.

Μετά την ανακοίνωση αυτή, η Επιτροπή παρουσίασε μια πρώτη δέσμη μεταρρυθμίσεων στις 4 Μαΐου 2016. Η δέσμη περιλάμβανε προτάσεις για την εγκαθίδρυση ενός βιώσιμου και δίκαιου συστήματος του Δουβλίνου, την ενίσχυση του συστήματος EURODAC και τη δημιουργία ενός πραγματικού ευρωπαϊκού οργανισμού για το άσυλο.

Η Επιτροπή συντάσσει τακτικά εκθέσεις σχετικά με την πρόοδο όσον αφορά την επανεγκατάσταση. Μια πρώτη έκθεση σχετικά με τη μετεγκατάσταση και την επανεγκατάσταση εκδόθηκε στις 16 Μαρτίου. Η δεύτερη, η τρίτη και η τέταρτη έκθεση εκδόθηκαν αντίστοιχα στις 12 Απριλίου, 18 Μαΐου, και 15 Ιουνίου. Η πέμπτη έκθεση σχετικά με τη μετεγκατάσταση και την επανεγκατάσταση εκδόθηκε σήμερα.

Περισσότερες πληροφορίες

Συχνές ερωτήσεις: Δημιουργία ενός πλαισίου της ΕΕ για την επανεγκατάσταση:

Κανονισμός για τη δημιουργία ενός πλαισίου της ΕΕ για την επανεγκατάσταση και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 516/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου

Δελτίο Τύπου: Ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου: προς μια αποτελεσματική, δίκαιη και ανθρώπινη πολιτική ασύλου

Συχνές ερωτήσεις: μεταρρύθμιση του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ – Διαδικασίες ασύλου: μεταρρύθμιση του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ – Ελάχιστες απαιτήσεις ασύλου: μεταρρύθμιση του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ – Συνθήκες υποδοχής: μεταρρύθμιση του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ – Κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου

Δελτίο Τύπου: Μετεγκατάσταση και Επανεγκατάσταση: η θετική τάση συνεχίζεται, αλλά χρειάζονται περισσότερες προσπάθειες

Δελτίο Τύπου: Η Επιτροπή ανακοινώνει νέο πλαίσιο εταιρικής σχέσης για τη μετανάστευση: ενισχυμένη συνεργασία με τρίτες χώρες για την καλύτερη διαχείριση της μετανάστευσης

Δελτίο Τύπου: Προς ένα βιώσιμο και δίκαιο κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου

Δελτίο Τύπου: Η Επιτροπή παρουσιάζει προτάσεις για τη μεταρρύθμιση του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου και την ανάπτυξη ασφαλών και νόμιμων οδών προς την Ευρώπη

Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την επανεγκατάσταση 20.000 ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας

Δελτίο Τύπου: Εθελοντικό Ανθρωπιστικό Πρόγραμμα Εισδοχής Σύριων Προσφύγων από κοινού με την Τουρκία

Σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα Εθελοντικό Ανθρωπιστικό Πρόγραμμα Εισδοχής υπέρ των Προσφύγων από τη Συρία που διαμένουν στην Τουρκία

Δήλωση ΕΕ – Τουρκίας της 18ης Μαρτίου 2016

Πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για την τροποποίηση της απόφασης (EΕ) 2015/1601 του Συμβουλίου, της 22ας Σεπτεμβρίου 2015, για τη θέσπιση προσωρινών μέτρων στον τομέα της διεθνούς προστασίας υπέρ της Ιταλίας και της Ελλάδας