ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΣΠΙΣΗ ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΗΜΑΤΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε χθες τη θέσπιση του «σήματος ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς» ως πρωτοβουλία σε επίπεδο ΕΕ. Στόχος του σήματος είναι να προβληθούν οι χώροι που τιμούν και συμβολίζουν την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, τα ιδεώδη και την ιστορία της Ευρώπης. Η προτεινόμενη απόφαση για τη θέσπιση του σήματος θα υποβληθεί στο Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για έγκριση και μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή το 2011 ή το 2012.
«Θεωρώ ότι το σήμα ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς θα συμβάλει στην αύξηση της δημόσιας προβολής της κοινής αλλά παράλληλα ποικιλόμορφης πολιτιστικής μας κληρονομιάς, όπως και στην προαγωγή του πολιτιστικού τουρισμού και του διαπολιτιστικού διαλόγου», δήλωσε σχετικά η κ. Ανδρούλλα Βασιλείου, ευρωπαία επίτροπος εκπαίδευσης, πολιτισμού, πολυγλωσσίας και νεολαίας.
Η πρόταση της Επιτροπής βασίζεται στο σχετικό διακυβερνητικό σχέδιο του 2006 με τη συμμετοχή 17 κρατών μελών. Η αναβάθμιση του σήματος ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς σε πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα του προσδώσει μεγαλύτερη αξιοπιστία, προβολή και κύρος.
Στο πλαίσιο του εφαρμοζόμενου σχεδίου το σήμα έχει απονεμηθεί σε εξήντα τέσσερις χώρους, βάσει επιλογής από μεμονωμένα κράτη μέλη (βλ. κατάλογο του παραρτήματος). Συμπεριλαμβάνονται η οικία του Robert Schuman, του γάλλου πολιτικού και συνιδρυτή της ΕΕ, στο Scy-Chazelles (Λωρραίνη), τα ναυπηγεία του Γκντάνσκ στην Πολωνία, τόπος γέννησης της Solidarność, του πρώτου ανεξάρτητου συνδικάτου σε χώρα του Συμφώνου της Βαρσοβίας που συνέβαλε στη δρομολόγηση των γεγονότων τα οποία εντέλει συνένωσαν την ήπειρο μετά τον Ψυχρό Πόλεμο.
Σύμφωνα με το προτεινόμενο νέο σχέδιο, κάθε κράτος μέλος από τα 27 θα μπορεί να ορίσει μέγιστο αριθμό δύο χώρων ανά έτος με σκοπό την απονομή του νέου σήματος ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς. Μια ομάδα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων θα αξιολογεί τις υποψηφιότητες και θα επιλέγει έναν μόνο χώρο ανά έτος και ανά χώρα στον οποίο απονέμεται το σήμα. Η συμμετοχή στο σχέδιο θα είναι προαιρετική.
Τα κύρια πλεονεκτήματα του σήματος ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς θα είναι τα ακόλουθα:
– νέες ευκαιρίες εξοικείωσης με την πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης και με τις δημοκρατικές αξίες που αποτελούν τα θεμέλια της ευρωπαϊκής ιστορίας και ολοκλήρωσης,
– αυξημένη προβολή του ευρωπαϊκού πολιτιστικού τουρισμού, με συνέπεια οικονομικά οφέλη,
– σαφή και διαφανή κριτήρια για τα συμμετέχοντα κράτη μέλη,
– διαδικασίες επιλογής και παρακολούθησης στο πλαίσιο των οποίων θα εξασφαλίζεται η απονομή του σήματος μόνον στους πλέον σχετικούς χώρους.
Το προτεινόμενο σήμα ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς της ΕΕ διαφέρει από άλλες πρωτοβουλίες πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως ο «κατάλογος παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς» της ΟΥΝΕΣΚΟ και οι «Ευρωπαϊκές πολιτιστικές διαδρομές» του Συμβουλίου της Ευρώπης, καθώς στο πλαίσιό του θα υλοποιηθούν τα ακόλουθα:
– χαρακτηρισμός χώρων που έχουν διαδραματίσει βασικό ρόλο στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– επιλογή χώρων βάσει της ευρωπαϊκής συμβολικής τους αξίας και όχι λόγω της αισθητικής τους ή της αρχιτεκτονικής τους αξίας,
– έμφαση της εκπαιδευτικής διάστασης, ιδίως για τους νέους.
Χώροι, στους οποίους έχει απονεμηθεί το σήμα ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς σύμφωνα με το ισχύον σχέδιο:
| ΧΩΡΑ | ΧΩΡΟΣ |
| ΒΕΛΓΙΟ | Παλάτι των Πριγκήπων-Επισκόπων, Λιέγη |
| Περιοχή κεραμικών Raeren (γερμανόφωνη κοινότητα) | |
| Αρχαιολογικός χώρος Ename | |
| Αρχαιολογικός χώρος Coudenberg | |
| ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ | Αρχαιολογικός χώρος Debelt |
| Μνημείο Vassil Levski | |
| Ιστορική πόλη Rousse | |
| Κέντρο Μουσικής Boris Christoff | |
| ΚΥΠΡΟΣ | Τείχη Λευκωσίας |
| Κάστρο Κολοσσών | |
| Ιστορικός χώρος Κουρείου | |
| Σύμπλεγμα 6 εκκλησιών με βυζαντινές και μεταβυζαντινές τοιχογραφίες, Τρόοδος | |
| ΤΣΕΧΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ | Κάστρο KynZvart |
| Zlín, πόλη του Tomáš Bat’a | |
| Ανθρακωρυχείο Vítkovice, Ostrava | |
| Μνημείο Antonín Dvořák, Vysoká u Příbrami | |
| ΓΑΛΛΙΑ | Αββαείο Cluny |
| Οικία Robert Schuman, περιοχή Metz | |
| Προαύλιο Παλατιού του Πάπα, Avignon | |
| ΕΛΛΑΔΑ | Ακρόπολη, Αθήνα |
| Παλάτι Κνωσσού | |
| Αρχαιολογικός χώρος Πολιόχνης | |
| Βυζαντινός χώρος Μονεμβασιάς | |
| ΟΥΓΓΑΡΙΑ | Βασιλικό κάστρο Esztergom |
| Φρούριο Szigetvár | |
| Προτεσταντικό κολλέγιο και μεγάλη εκκλησία, Debrecen | |
| Βασιλικό παλάτι Visegrád | |
| ΙΤΑΛΙΑ | Τόποι γέννησης των Rossini, Puccini και Verdi |
| Τόπος γέννησης του Alcide De Gasperi | |
| Νήσος Ventotene | |
| Πλατεία Καπιτωλίου, Ρώμη | |
| ΛΕΤΟΝΙΑ | Ιστορικό κέντρο Ρίγας |
| Παλάτι Rundāle | |
| Πόλη Kuldīga | |
| ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ | Έργα Mikalojus Konstantinas Čiurlionis |
| Ιστορικό κέντρο Kaunas | |
| Πεδιάδα Žemaitija και Λόφος των Σταυρών | |
| Μουσείο θυμάτων γενοκτονίας (1940-41), Vilnius | |
| ΜΑΛΤΑ | Κατακόμβες, Rabat |
| ΠΟΛΩΝΙΑ | Ναυπηγεία Γκντάνσκ |
| Λόφος Lech, Gniezno (καθεδρικός ναός, εκκλησία, παλάτια, μουσείο) | |
| Καθεδρικός ναός St Vaclav and Stanislav, Κρακοβία | |
| Πόλη Lublin | |
| ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ | Καθεδρικός ναός Braga |
| Ιερά μονή Ιησού, Setúbal | |
| Γενική Βιβλιοθήκη, Πανεπιστήμιο της Coimbra | |
| Κατάργηση της θανατικής ποινής | |
| ΡΟΥΜΑΝΙΑ | Αρχαιολογικός χώρος Istria |
| Παλάτι Cantacuzino, Βουκουρέστι | |
| Ateneul Român, Βουκουρέστι | |
| Πάρκο Brâncuşi, Târgu Jiu | |
| ΣΛΟΒΑΚΙΑ | Προρωμανική εκκλησιαστική αρχιτεκτονική, εκκλησία Αγίας Μαργαρίτας, Kopčany |
| Κάστρο Červený Kameň | |
| Τάφος στρατηγού Milan Rastislav Štefánik, Bradlo | |
| ΣΛΟΒΕΝΙΑ | Εκκλησία Αγίου Πνεύματος, Javorca |
| Νοσοκομείο Franja, Dolenji Novaki | |
| Κοιμητήριο Zale, Λουμπλιάνα | |
| ΙΣΠΑΝΙΑ | Αρχεία Κορώνης Aragon Archive |
| Ιερά μονή Yuste Royal | |
| Cabo Fisterra | |
| Φοιτητική εστία, Μαδρίτη | |
| ΕΛΒΕΤΙΑ | Καθεδρικός ναός Αγίου Πέτρου, Γενεύη |
| Κάστρο La Sarraz | |
| Hospice du Saint-Gothard |
Οι εν λόγω χώροι επιλέχθηκαν από τα κράτη μέλη σύμφωνα με διακυβερνητικές ρυθμίσεις. Με σκοπό την εξασφάλιση της συνολικής συνάφειας του σήματος ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς, οι χώροι στην Ευρωπαϊκή Ένωση στους οποίους είχε απονεμηθεί το σήμα σύμφωνα με το διακυβερνητικό σύστημα και για τους οποίους ζητείται η απονομή του νέου σήματος, θα πρέπει να αξιολογηθούν εκ νέου σύμφωνα με τα νέα κριτήρια.
Αναδημοσίευση πληροφοριών από την ιστοσελίδα της Αίθουσας Τύπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης
