Προσωρινή συμφωνία Συμβουλίου και Κοινοβουλίου για την ενδυνάμωση των καταναλωτών για την πράσινη μετάβαση

Το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο κατέληξαν σήμερα σε προσωρινή πολιτική συμφωνία επί της οδηγίας για την ενδυνάμωση των καταναλωτών για την πράσινη μετάβαση. Η πρόταση αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωμάτων των καταναλωτών μέσω της τροποποίησης της οδηγίας για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και της οδηγίας για τα δικαιώματα των καταναλωτών και της προσαρμογής τους για την πράσινη μετάβαση.

Η σημερινή συμφωνία διατηρεί αναλλοίωτους τους κύριους στόχους της οδηγίας, εισάγοντας ωστόσο ορισμένες βελτιώσεις, όπως η συμπερίληψη των αθέμιτων ισχυρισμών περί αντιστάθμισης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στις πρακτικές που απαγορεύονται, η ενίσχυση των μέτρων κατά της πρόωρης αχρήστευσης, η αποσαφήνιση της ευθύνης των εμπόρων σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και η καθιέρωση εναρμονισμένου μορφότυπου ώστε να αυξηθεί η ορατότητα της εθελοντικής εμπορικής εγγύησης του παραγωγού όσον αφορά την ανθεκτικότητα· επίσης, εισάγει βελτιώσεις που αφορούν την υπενθύμιση της νόμιμης εγγύησης συμμόρφωσης.

«Οι πολίτες υφίστανται τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και θέλουν να γίνουν μέρος της λύσης. Με τον συμβιβασμό που επιτεύχθηκε σήμερα, οι καταναλωτές θα έχουν τις απαραίτητες πληροφορίες για να κάνουν τις σωστές πράσινες επιλογές και θα προστατεύονται καλύτερα από αθέμιτες εμπορικές πρακτικές όπως η προβολή ψευδοοικολογικής ταυτότητας ή ψευδεπίγραφης κοινωνικής ευαισθησίας. Αυτό είναι απαραίτητο για να μπορέσουν να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στον κοινό αγώνα για μια πιο πράσινη και πιο δίκαιη Ευρώπη.»

– Alberto Garzón Espinosa, ασκών χρέη Υπουργού Καταναλωτών της Ισπανίας

Προστασία από αθέμιτες πρακτικές

Η οδηγία για την ενδυνάμωση των καταναλωτών για την πράσινη μετάβαση αποσκοπεί στην καταπολέμηση μιας σειράς αθέμιτων εμπορικών πρακτικών οι οποίες δεν επιτρέπουν στους καταναλωτές να κάνουν τις σωστές επιλογές για οικολογικότερα ή πιο κυκλικά προϊόντα και υπηρεσίες. Στις πρακτικές που φιλοδοξεί να καταπολεμήσει αυτή η νομική πράξη περιλαμβάνεται η προβολή ψευδοοικολογικής ταυτότητας ή οι ψευδείς ισχυρισμοί σχετικά με προϊόντα η διάρκεια ζωής των οποίων είναι μικρότερη από την αναμενόμενη.

Η προσωρινή συμφωνία διατηρεί αναλλοίωτους τους κύριους στόχους της οδηγίας, επιφέροντας παράλληλα σημαντικές βελτιώσεις. Ειδικότερα:

– αυξάνει την αξιοπιστία των σημάτων βιωσιμότητας καθορίζοντας τα βασικά στοιχεία του συστήματος πιστοποίησης στο οποίο πρέπει να βασίζονται, εκτός εάν αυτό θεσπίζεται από δημόσιες αρχές

– αυξάνει τη διαφάνεια και την παρακολούθηση ισχυρισμών που σχετίζονται με τις μελλοντικές περιβαλλοντικές επιδόσεις

– περιλαμβάνει τους αθέμιτους ισχυρισμούς περί αντιστάθμισης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον κατάλογο των πρακτικών που απαγορεύονται. Αυτό σημαίνει ότι οι έμποροι δεν θα μπορούν να ισχυριστούν ότι ένα προϊόν έχει ουδέτερο, μειωμένο ή βελτιωμένο περιβαλλοντικό αντίκτυπο επικαλούμενοι μη πιστοποιημένα προγράμματα αντιστάθμισης

– αποσαφηνίζει την ευθύνη των εμπόρων όσον αφορά την παροχή (ή μη) πληροφοριών σχετικά με την πρόωρη αχρήστευση, τις περιττές ενημερώσεις λογισμικού ή την αδικαιολόγητη υποχρέωση αγοράς ανταλλακτικών από τον αρχικό παραγωγό. Οι πρακτικές αυτές θα απαγορευθούν, αλλά το συμβιβαστικό κείμενο καθιστά σαφές ότι οι έμποροι φέρουν ευθύνη μόνο εάν υπάρχουν πληροφορίες για τα σχεδιαστικά χαρακτηριστικά που οδηγούν στις προαναφερόμενες καταστάσεις

– εισάγει εναρμονισμένη ετικέτα με πληροφορίες σχετικά με την εμπορική εγγύηση ανθεκτικότητας που προσφέρουν οι παραγωγοί και η οποία θα περιλαμβάνει αναφορά στη νόμιμη εγγύηση συμμόρφωσης. Επιπλέον, στα καταστήματα και στους δικτυακούς τόπους θα προβάλλεται σε εμφανές σημείο εναρμονισμένη ανακοίνωση για την παροχή πληροφοριών σχετικά με τη νόμιμη εγγύηση συμμόρφωσης.

– θα δώσει στα κράτη μέλη επαρκή χρόνο για να προσαρμοστούν στις αλλαγές της νομοθεσίας, με περίοδο μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο 24 μηνών.

Επόμενα βήματα

Η προσωρινή συμφωνία που επιτεύχθηκε με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει τώρα να επικυρωθεί και να εγκριθεί επίσημα και από τα δύο θεσμικά όργανα.

Γενικές πληροφορίες

Στις 30 Μαρτίου 2022, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση οδηγίας σχετικά με την ενδυνάμωση των καταναλωτών για την πράσινη μετάβαση. Η πρόταση είναι μία από τις πρωτοβουλίες που περιέχει το νέο θεματολόγιο της Επιτροπής για τους καταναλωτές του 2020 και το σχέδιο δράσης της Επιτροπής για την κυκλική οικονομία του 2020 και αποτελεί συνέχεια της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Αποτελεί μέρος μιας δέσμης τεσσάρων προτάσεων, μαζί με τον κανονισμό για τον οικολογικό σχεδιασμό και τις προτάσεις οδηγίας σχετικά με τους οικολογικούς ισχυρισμούς και το δικαίωμα επισκευής.

Πηγή: consilium.europa.eu

Φωτογραφία: Guillaume Périgois on Unsplash