Τον Νοέμβριο του 2019, το ΕΚ κήρυξε κατάσταση κλιματικής έκτακτης ανάγκης, καλώντας την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προσαρμόσει όλες τις προτάσεις της σύμφωνα με τον στόχο των 1,5 °C για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη και να διασφαλίσει τη σημαντική μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου.

Σε απάντηση, η Επιτροπή παρουσίασε την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, έναν χάρτη πορείας για την μετάβαση σε μια κλιματική ουδέτερη Ευρώπη έως το 2050.

Μάθετε περισσότερα για το πώς η ΕΕ καταπολεμά την κλιματική κρίση. 

Πετυχαίνοντας τους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας

Μετατρέποντας τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας σε νόμο

Το Κοινοβούλιο ενέκρινε τον νέο νόμο για το κλίμα στις 24 Ιουνίου 2021, καθιστώντας νομικά δεσμευτικό τον στόχο μείωσης των εκπομπών κατά 55% έως το 2030 και επίτευξης κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Το γεγονός αυτό βοηθάει την ΕΕ να εκπληρώσει τη δέσμευσή της για μηδενικό ισοζύγιο άνθρακα μετά το 2050 και επιβεβαιώνει την ηγετική της θέση στον παγκόσμιο αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής.

Το γεγονός αυτό αναμένεται να διευκολύνει την ενσωμάτωση των στόχων στη νομοθεσία, επιφέροντας οφέλη όπως: καθαρότερος αέρας, νερό και έδαφος, μείωση του ενεργειακού κόστους, ανακαίνιση σπιτιών, καλύτερες δημόσιες συγκοινωνίες και περισσότεροι σταθμοί φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων, λιγότερο απόβλητα, πιο υγιεινά τρόφιμα και καλύτερη υγεία για τις σημερινές και μελλοντικές γενιές.

Σημαντικό θα είναι το όφελος και για τις επιχειρήσεις, καθώς θα δημιουργηθούν ευκαιρίες σε περιοχές στις οποίες η Ευρώπη θέλει να θέσει παγκόσμια πρότυπα. Αναμένεται επίσης να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας, για παράδειγμα στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, των ενεργειακά αποδοτικών κτιρίων και διαιδκασιών.

Μάθετε για τη συμβολή της ΕΕ στις παγκόσμιες δράσεις για το κλίμα στο χρονοδιάγραμμά μας.

Προσαρμογή στον στόχο του 55 % (Fit for 55)

Το 2021 η Επιτροπή πρότεινε τη νέα και αναθεωρημένη δέσμη μέτρων «Fit for 55», ώστε η ΕΕ να πετύχει τον στόχο της για το 2030. Στόχος είναι η βελτίωση της ενωσιακής νομοθεσίας για το κλίμα και την ενέργεια, συμπεριλαμβανομένων 13 αλληλένδετων νομοθεσιών και 6 νομοθετικών προτάσεων.

Στις 22 Ιουνίου, το Κοινοβούλιο υιοθέτησε τη θέση του σχετικά με:

– την αναθεώρηση του ευρωπαϊκού συστήματος εμπορίας εκπομπών (ΣΕΔΕ), ώστε να συμπεριλαμβάνει ρυπογόνους τομείς, όπως εκείνους των κατασκευών και των οδικών μεταφορών, καθώς και τη σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπών έως το 2032

– την εφαρμογή του εργαλείου για τη διαρροή άνθρακα για την αντιμετώπιση του κινδύνου διαρροής άνθρακα ελλείψει ισότιμων όρων ανταγωνισμού

– τη σύσταση ταμείου για τη διασφάλιση δίκαιης ενεργειακής μετάβασης μέσω της αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και της φτώχειας κινητικότητας

Νωρίτερα τον Ιούνιο, οι ευρωβουλευτές υιοθέτησαν τη θέση του σχετικά με:

– τον διαμοιρασμό ευθυνών μεταξύ κρατών μελών για την αύξηση των εθνικών στόχων μείωσης των εκπομπών – σε τομείς που δεν καλύπτονται από τον ΣΕΔΕ, όπως οι μεταφορές, η γεωργία και η διαχείριση αποβλήτων – από το 29% στο 40% έως το 2030

– την ενίσχυση των κανόνων για την αύξηση της δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα στον τομέα της χρήσης γης, αλλαγής της χρήσης γης και δασοκομίας (LULUCF)

– μια πρόταση που να διασφαλίζει ότι όλα τα νέα αυτοκίνητα και ημιφορτηγά θα έχουν μηδενικές εκπομπές ρύπων έως το 2035

– τη μεταρρύθμιση του Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών για τις αερομεταφορές ώστε να συμπεριλαμβάνει όλες τις πτήσεις που αναχωρούν από τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο και την εφαρμογή του συστήματος CORSIA για πτήσεις εκτός ΕΕ

Οι ευρωβουλευτές θα τοποθετηθούν επί ενεργειακών ζητημάτων (ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αποδοτικότητα, φορολογία) κατά τη διάρκεια των επόμενων μηνών.

Μάθετε περισσότερα για τις δράσεις της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας

Επιπλέον, τον Μάρτιο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το σχέδιο δράσης της ΕΕ για την κυκλική οικονομία, το οποίο περιλαμβάνει μέτρα που προωθούν την κυκλικότητα στις μεθόδους παραγωγής, τη βιώσιμη κατανάλωση και τη μείωση των αποβλήτων για προϊόντα στα διάφορα στάδια του κύκλου ζωής τους. Θα επικεντρωθεί στα εξής:

-ηλεκτρονικά προϊόντα και ΤΠΕ

-μπαταρίες και οχήματα

-συσκευασίες και πλαστικά

-υφάσματα

-κατασκευές και κτίρια

-τροφική αλυσίδα

Τον Ιούλιο του 2022, οι ευρωβουλευτές αναμένεται να ψηφίσουν τη νέα βιομηχανική στρατηγική για να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να ξεπεράσουν την κρίση του COVID-19 και να μεταβούν προς μια πιο βιώσιμη και κυκλική οικονομία. Τον Νοέμβριο του 2021, οι ευρωβουλευτές ζήτησαν την κατάρτιση μιας πιο ολοκληρωμένης στρατηγικής για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, οι οποίες είναι θεμελιώδους σημασίας για την ευρωπαϊκή βιομηχανία, με στόχο την απεξάρτηση της ΕΕ από τις εισαγωγές τρίτων χωρών.

Μάθετε περισσότερα σχετικά με τα οφέλη της κυκλικής οικονομίας και τους τρόπους με τους οποίους το Κοινοβούλιο καταπολεμά την πλαστική ρύπανση.

Χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης

Τον Ιανουάριο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το επενδυτικό σχέδιο για μια βιώσιμη Ευρώπη, τη στρατηγική για τη χρηματοδότηση της Πράσινης Συμφωνίας μέσω της προσέλκυσης τουλάχιστον 1 τρισ. ευρώ ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων την επόμενη δεκαετία.

Ως μέρος του επενδυτικού σχεδίου, ο Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης αναμένεται να παράσχει προσαρμοσμένη στήριξη στους εργαζομένους και στις κοινότητες που επηρεάζονται περισσότερα από τη μετάβαση αυτή. Τον Μάιο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε έναν μηχανισμό δανειοδότησης του δημόσιου τομέα για τη στήριξη των πράσινων επενδύσεων σε περιοχές που εξαρτώνται από ορυκτά καύσιμα, ο οποίος εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο τον Ιούνιο του 2021.

Το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο συμφώνησαν για την εισαγωγή νέων πηγών εσόδων για τη χρηματοδότηση του προϋπολογισμού και του σχεδίου ανάκαμψης της οικονομίας από την πανδημία του κορονοϊού. Στις νέες αυτές πηγές εσόδων θα περιλαμβάνονται έσοδα από το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών και έναν μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα που θα επιβάλλει εισφορές στις εισαγωγές ορισμένων αγαθών.

Για να ενθαρρύνει τις επενδύσεις σε περιβαλλοντικά βιώσιμες δραστηριότητες και να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της προβολής ψευδοπράσινης ταυτότητας («greenwashing»), το Κοινοβούλιο ενέκρινε νέα νομοθεσία για τις βιώσιμες επενδύσεις τον Ιούνιο του 2020. Το Νοέμβριο του 2020, οι ευρωβουλευτές ζήτησαν επίσης τη μετάβαση σε ένα βιώσιμο οικονομικό σύστημα, το οποίο είναι κρίσιμης σημασίας για την ανάπτυξη της μακροπρόθεσμης στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ και για την αύξηση της ανθεκτικότητάς της.

Μάθετε πώς το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης θα συμβάλει στη μετάβαση των χωρών της ΕΕ σε μια πράσινη οικονομία.

Δημιουργία ενός βιώσιμου συστήματος τροφίμων

Ο τομέας των τροφίμων αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες της κλιματικής αλλαγής. Παρ’όλο που η γεωργία της ΕΕ είναι ο μόνος μείζων γεωργικός τομέας παγκοσμίως που έχει μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (κατά 20% από το 1990), εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει περίπου το 10% των εκπομπών (εκ των οποίων το 70% οφείλεται σε ζώα).

Η στρατηγική »Farm to Fork’ (Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο) που παρουσίασε η Επιτροπή τον Μάιο του 2020, πρέπει να εγγυηθεί ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα διατροφής, διασφαλίζοντας παράλληλα τα μέσα διαβίωσης των αγροτών. Καλύπτει ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, περιορίζοντας τη χρήση φυτοφαρμάκων και τις πωλήσεις αντιμικροβιακών ουσιών κατά το ήμισυ, μειώνοντας τη χρήση λιπασμάτων, και αυξάνοντας τις εκτάσεις βιολογικής γεωργίας.

Το Κοινοβούλιο σε ψήφισμα που εξέδωσε τον Οκτώβριου του 2021, εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη στρατηγική της ΕΕ »Farm to Fork’ (Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο), και πραγματοποίησε ορισμένες προσθήκες για να καταστήσει τη πρόταση περισσότερο βιώσιμη. Το Κοινοβούλιο τόνισε συγκεκριμένα ότι το πακέτο «Fit for 55» θα πρέπει να περιλαμβάνει φιλόδοξους στόχους για τις εκπομπές αερίων από τη γεωργία και τη χρήση γης.

Διατήρηση της βιοποικιλότητας

Παράλληλα, η ΕΕ στοχεύει να αντιμετωπίσει την απώλεια της βιοποικιλότητας,συμπεριλαμβανομένης της πιθανής εξαφάνισης ενός εκατομμυρίου ειδών. Η στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα για το 2030, που παρουσίασε η Επιτροπη τον Μάιο 2020, στοχεύει στην προστασία της φύσης, στην αναστροφή της υποβάθμισης των οικοσυστημάτων και στην ανάσχεση της απώλειας βιοποικιλότητας.

Το Κοινοβούλιο υποστηρίζει τη βιώσιμη δασοκομία, καθώς τα δάση διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην απορρόφηση και αντιστάθμιση των εκπομπών άνθρακα. Οι ευρωβουλευτές αναγνωρίζουν επίσης τη συμβολή της δασοκομίας στη δημιουργία θέσεων εργασίας σε αγροτικές κοινότητες και τον ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει η ΕΕ στην προστασία και την αποκατάσταση των δασών παγκοσμίως.

Στις 8 Ιουνίου, το Κοινοβούλιο υιοθέτησε τη θέση του ως προς τη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030 σχετικά με την επαναφορά της φύσης στη ζωή μας, επιμένοντας ότι η εφαρμογή της πρέπει να συνάδει με τις άλλες στρατηγικές της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Το Κοινοβούλιο υποστηρίζει τη βιώσιμη δασοκομία, καθώς τα δάση διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην απορρόφηση και την αντιστάθμιση των εκπομπών άνθρακα. Οι ευρωβουλευτές αναγνωρίζουν επίσης τη συμβολή της δασοκομίας στη δημιουργία θέσεων εργασίας στις αγροτικές κοινότητες και τον ρόλο που θα μπορούσε να παίξει η ΕΕ στην προστασία και την αποκατάσταση των δασών ανά τον κόσμο.