Ομιλία της προέδρου φον ντερ Λάιεν στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το νέο ΠΔΠ, τους ίδιους πόρους και το σχέδιο ανάκαμψης

Ομιλία της προέδρου φον ντερ Λάιεν στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το νέο ΠΔΠ, τους ίδιους πόρους και το σχέδιο ανάκαμψης.

«Το εκφωνηθέν κείμενο είναι το μόνο αυθεντικό»

Στα 70 χρόνια από τη Διακήρυξη Schuman, οι κρίσεις και οι προκλήσεις δεν είναι κάτι το πρωτόγνωρο για την Ευρώπη.  

Από πολλές απόψεις, το σύνθημα της Ευρώπης ήταν ανέκαθεν όχι μόνο «ενωμένοι στην πολυμορφία» αλλά και «ενωμένοι απέναντι στις αντιξοότητες».

Και τώρα,σε αυτούς τους καιρούς της αντιξοότητας, και για την αντιμετώπιση της κρίσης αυτής

Η Ευρώπη χρειάζεται περισσότερο από ποτέ ενότητα, αποφασιστικότητα και φιλοδοξία.

Σε αυτό το πνεύμα, η Επιτροπή ετοιμάζει ένα φιλόδοξο σχέδιο ανάκαμψης για την Ευρώπη

– όπως το ζητάτε με το σημερινό σας ψήφισμα.

Αξιότιμα μέλη του Κοινοβουλίου,

Όλοι γνωρίζουμε για ποιον λόγο απαιτείται η ανάληψη δράσης.

Και τις τελευταίες εβδομάδες,

με έχετε ακούσει πολλές φορές να μιλάω για το τι πρέπει να κάνει η Ευρώπη.

Σήμερα, θέλω να σας μιλήσω για το πώς.

Θέλω να σας παρουσιάσω την αρχιτεκτονική και τα κύρια χαρακτηριστικά

του φιλόδοξου σχεδίου ανάκαμψης για την Ευρώπη το οποίο καταρτίζουμε.

Αλλά για να το πράξουμε αυτό,

πρώτα απ’ όλα, πρέπει

να κατανοήσουμε καλά την ανατομία αυτής της πολύ ιδιαίτερης κρίσης.

Είχαμε και στο παρελθόν περιπτώσεις οικονομικής επιβράδυνσης

όμως, δεν είχαμε ποτέ παύση των οικονομικών δραστηριοτήτων όπως αυτή των τελευταίων τριών μηνών.

Οι οικονομίες μας έχουν παγώσει.

Οι αλυσίδες εφοδιασμού έχουν διαταραχτεί και η ζήτηση έχει καταρρεύσει.

Και η αλήθεια είναι

ότι δεν πρόκειται να επανέλθουμε σύντομα στην κανονικότητα.

Οι οικονομίες και οι κοινωνίες μας θα ανοίξουν με αργούς ρυθμούς, με προσοχή και σταδιακά.

Καθώς τα σχολεία παραμένουν κλειστά,

οι περισσότεροι γονείς θα πρέπει να συνεχίσουν να εργάζονται απ’ το σπίτι τους.

Και καθώς τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης ορθώς παραμένουν σε ισχύ,

οι επιχειρήσεις θα πρέπει να επανεξετάσουν τον τόπο και τον τρόπο εργασίας τους.

Με άλλα λόγια:

Θα ανακάμψουμε, αλλά θα χρειαστεί χρόνος.

Δεύτερον:

Ο ιός είναι ο ίδιος σε κάθε κράτος μέλος,

Αλλά η ικανότητα αντίδρασης και απορρόφησης των κραδασμών είναι πολύ διαφορετική.

Για παράδειγμα, χώρες και περιφέρειες με οικονομίες

που βασίζονται σε υπηρεσίες όπου υπάρχει επαφή με τους πελάτες

– όπως ο τουρισμός ή ο πολιτισμός –

έχουν υποστεί πολύ μεγαλύτερες συνέπειες.

Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε

ότι εκείνοι που επλήγησαν πρώτοι από τον ιό έχουν κατά κανόνα πληγεί περισσότερο.

Η οδυνηρή εμπειρία και η πλήρης διαφάνεια της Ιταλίας και της Ισπανίας

ως προς την αντιμετώπιση της πανδημίας

βοήθησαν τους υπόλοιπους να προετοιμαστούν για να αντιμετωπίσουν το πλήγμα.

Τρίτον:

Κάθε κράτος μέλος έχει υποστηρίξει όσο το δυνατόν καλύτερα τους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις

– σε μεγάλο βαθμό χάρη στο γεγονός ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο κινηθήκαμε γρήγορα και δυναμικά:

Ενεργοποιήσαμε τη γενική ρήτρα διαφυγής και δώσαμε πλήρη ευελιξία όσον αφορά τους κανόνες της ΕΕ για τα Ταμεία και τις κρατικές ενισχύσεις.

Ωστόσο: είναι επίσης γεγονός ότι κάθε κράτος μέλος έχει διαφορετικό δημοσιονομικό χώρο

και, ως εκ τούτου, η χρήση των κρατικών ενισχύσεων είναι πολύ διαφορετική.

Αυτό που αρχίζουμε να παρατηρούμε τώρα

είναι η απώλεια των ίσων όρων ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά μας.

Ως εκ τούτου, για την αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού,

-πρέπει να στηρίξουμε εκείνους που το χρειάζονται περισσότερο –

-πρέπει να προωθήσουμε τις επενδύσεις και τις μεταρρυθμίσεις,

-και πρέπει να ενισχύσουμε τις οικονομίες μας με έμφαση στις κοινές μας προτεραιότητες:

όπως η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η ψηφιοποίηση και η οικοδόμηση ανθεκτικότητας.

Και επειδή πρόκειται για ευρωπαϊκή ανάκαμψη που εστιάζεται σε ευρωπαϊκές προτεραιότητες,

είναι σημαντικό το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να διαδραματίζει πλήρως τον ρόλο του.

Για μένα, είναι αυτονόητο

ότι το Κοινοβούλιο πρέπει να φροντίσει για τη δημοκρατική λογοδοσία

και να εκφράσει τη γνώμη του για το σύνολο της δέσμης μέτρων για την ανάκαμψη

– όπως ακριβώς πράττει και για τον προϋπολογισμό της ΕΕ.

Και αυτό είναι το σημείο απ’ το οποίο ξεκινάμε σήμερα.

Αξιότιμα μέλη,

Η δέσμη μέτρων ανάκαμψης αποτελείται από δύο μέρη:

Πρώτον, θα υπάρχει ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός — το γνωστό σε όλους ΠΔΠ.

Δεύτερον – και πέραν του προϋπολογισμού –

θα υπάρχει ένα μέσο ανάκαμψης

το οποίο θα χρηματοδοτείται μέσω μεγαλύτερου περιθωρίου.

Αυτό το περιθώριο καθορίζει το ανώτατο ποσό

χρημάτων,

το οποίο μπορεί η Επιτροπή να δανειστεί στις κεφαλαιαγορές

με την εγγύηση των κρατών μελών.

Και ακόμη σημαντικότερο:

Το σύνολο των κονδυλίων ανάκαμψης θα διοχετευθεί μέσω προγραμμάτων της ΕΕ.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο

—και επαναλαμβάνω—

το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα έχει τον ίδιο λόγο ως προς τον τρόπο με τον οποίο δαπανώνται τα χρήματα για την ανάκαμψη

με εκείνον που έχει και ως προς τρόπο με τον οποίο δαπανάται το ΠΔΠ.

Τώρα: Πού πηγαίνουν αυτά τα χρήματα για την ανάκαμψη;

Θα δαπανηθούν σε τρεις πυλώνες.

Ο πρώτος πυλώνας θα επικεντρωθεί

στη στήριξη των κρατών μελών

ώστε να ανακάμψουν, να κάνουν διορθωτικές κινήσεις και να βγουν ισχυρότερα από αυτή την κρίση.

Το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων θα δαπανηθεί στο πλαίσιο του πρώτου πυλώνα,

σε ένα νέο εργαλείο για την ανάκαμψη και την οικοδόμηση ανθεκτικότητας

που δημιουργήθηκε για τη χρηματοδότηση βασικών δημόσιων επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων

σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές μας προτεραιότητες:

τη διττή μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη

και ψηφιοποιημένη και ανθεκτική Ευρώπη.

Αυτό θα γίνει στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.

Θα είναι διαθέσιμο σε όλα τα κράτη μέλη — είτε είναι στη ζώνη του ευρώ είτε όχι

– και θα επικεντρωθεί στα μέρη εκείνα της Ένωσης

που έχουν πληγεί περισσότερο

και όπου οι ανάγκες όσον αφορά την ανθεκτικότητα είναι μεγαλύτερες.

Στο πλαίσιο του πρώτου πυλώνα,

η Επιτροπή θα προτείνει συμπληρωματικό κονδύλιο συνοχής.

Αυτό θα υπερβεί το σύνηθες κονδύλιο συνοχής στο πλαίσιο του ΠΔΠ.

Το συμπληρωματικό αυτό κονδύλιο θα διατεθεί με βάση τη σοβαρότητα των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της κρίσης.

Ο δεύτερος πυλώνας αφορά την επανεκκίνηση της οικονομίας και τη διευκόλυνση της επανέναρξης των ιδιωτικών επενδύσεων.

Γνωρίζαμε ήδη πριν από την κρίση

ότι χρειαζόμαστε επίσης σημαντικές ιδιωτικές επενδύσεις σε βασικούς τομείς και τεχνολογίες:

από το 5G μέχρι την τεχνητή νοημοσύνη,

από το καθαρό υδρογόνο στις υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Η κρίση αυτή κατέστησε την ανάγκη ακόμη μεγαλύτερη από ό,τι ήταν στο παρελθόν.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα ενισχύσουμε το InvestEU.

Θα δημιουργήσουμε επίσης για πρώτη φορά έναν νέο Μηχανισμό Στρατηγικών Επενδύσεων.

Αυτό θα συμβάλλει στην πραγματοποίηση επενδύσεων σε βασικές αξιακές αλυσίδες ζωτικής σημασίας για τη μελλοντική μας ανθεκτικότητα και τη στρατηγική αυτονομία μας,

όπως ο φαρμακευτικός τομέας.

Η Ευρώπη πρέπει να είναι σε θέση να παράγει η ίδια κρίσιμα φάρμακα.

Αλλά για όλους αυτούς τους λόγους,

Χρειαζόμαστε υγιείς εταιρείες στις οποίες να επενδύσουμε.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα προτείνουμε επίσης ένα νέο μέσο φερεγγυότητας.

Θα συμβάλει στην κάλυψη των αναγκών ανακεφαλαιοποίησης των υγιών εταιρειών

οι οποίες τέθηκαν σε κίνδυνο

ως αποτέλεσμα των μέτρων περιορισμού

— οπουδήποτε και αν βρίσκονται στην Ευρώπη.

Τέλος, ο τρίτος πυλώνας αφορά την άντληση των πιο άμεσων διδαγμάτων από την κρίση.

Τους τελευταίους μήνες,

είδαμε τι είναι σημαντικό,

τι λειτούργησε καλά

και τι πρέπει να βελτιωθεί.

Θα ενισχύσουμε τα προγράμματα που έχουν αποδείξει την αξία τους στην κρίση,

όπως το RescEU ή το «Ορίζων Ευρώπη».

Θα δημιουργήσουμε ένα νέο, ειδικό πρόγραμμα για την υγεία.

Και θα φροντίσουμε

να είμαστε σε θέση να στηρίζουμε τους εταίρους μας,

με την ενίσχυση των μηχανισμών μας για τη γειτονία, την ανάπτυξη και τη διεθνή συνεργασία

και για την προενταξιακή βοήθεια.

Αξιότιμα μέλη,

Εν ολίγοις, αυτό θα είναι το μέσο ανάκαμψης.

-Θα επικεντρώνεται εκεί όπου υπάρχει η μεγαλύτερη ανάγκη και το μεγαλύτερο δυναμικό.

-Το μέσο ανάκτησης είναι βραχυπρόθεσμο και επικεντρώνεται στα πρώτα έτη της ανάκαμψης.

-Θα περιλαμβάνει επιχορηγήσεις –

-και θα περιλαμβάνει τη δυνατότητα επίσπευσης των επενδύσεων για το τρέχον έτος

με χρήση αποδεδειγμένων μοντέλων χρηματοδότησης

βάσει εθνικών εγγυήσεων.

Το μέσο ανάκαμψης θα συμπληρώσει τα τρία σημαντικά δίχτυα ασφαλείας

που συμφωνήθηκαν από τους ηγέτες τον Απρίλιο,

-το πρόγραμμα SURE

-και τη χρηματοδότηση που είναι διαθέσιμη από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων

-και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.

Και μαζί με το επόμενο ΠΔΠ μας,

αυτή θα είναι η φιλόδοξη απάντηση που χρειάζεται η Ευρώπη.

Μια απάντηση που θα περιλαμβάνει νέους ίδιους πόρους

τους οποίους έχουμε ανάγκη για τον προϋπολογισμό μας

– ακριβώς όπως πρότεινε η Επιτροπή το 2018.

Μια απάντηση που αντανακλά τις κοινές μας αξίες με έναν μηχανισμό για την προστασία του κράτους δικαίου.

Μια απάντηση που γεννήθηκε λόγω ανάγκης

αλλά είναι σχεδιασμένη για το μέλλον.

Αυτό ενισχύει την αλληλεγγύη μεταξύ των χωρών και των λαών·

αλλά και μεταξύ των γενεών. 

Αργά ή γρήγορα, οι επιστήμονες και οι ερευνητές μας θα βρουν ένα εμβόλιο κατά του κορονοϊού.

Δεν υπάρχει όμως εμβόλιο κατά της κλιματικής αλλαγής. 

Για τον λόγο αυτόν η Ευρώπη πρέπει τώρα να επενδύσει σε ένα καθαρό μέλλον.

Οι επενδύσεις μας στην ανάκαμψη έχουν το δικό τους κόστος.

Αυτό είναι η αύξηση της δανειακής επιβάρυνσης.

Αν όμως χρειαστεί να αυξήσουμε το χρέος,

το οποίο θα πρέπει να αποπληρώσουν τα παιδιά μας στο μέλλον,

τότε το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε

είναι να επενδύσουμε τα χρήματα αυτά στο μέλλον τους.

Για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή

και να μειώσουμε τον αντίκτυπο στο κλίμα

και ασφαλώς να μην χειροτερέψουμε την κατάσταση.

Κατά την έξοδο από την κρίση δεν πρέπει να επιστρέψουμε στα παλαιά πρότυπα,

δεν πρέπει να αποκαταστήσουμε την οικονομία του χθες.

Θα πρέπει πλέον να αξιοποιήσουμε με θάρρος την ευκαιρία

να οικοδομήσουμε μια σύγχρονη, καθαρή και υγιή οικονομία,

η οποία θα διασφαλίσει τους βιοτικούς πόρους της επόμενης γενιάς.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί από μόνη της να θεραπεύσει όλες τις πληγές

που θα έχει αφήσει η παρούσα κρίση.

Όμως, αναλαμβάνουμε το μερίδιο ευθύνης που μας αναλογεί,

με τη σημερινή εξισορρόπηση των βαρών μεταξύ των κρατών μελών –

και διασφαλίζοντας παράλληλα,

ότι η τεράστια αυτή προσπάθεια θα ωφελήσει και τις επόμενες γενιές.

Αυτό είναι σήμερα το καθήκον μας,

και είμαι βέβαιη

ότι μια ενωμένη Ευρώπη είναι ικανή να επωμιστεί αυτό το καθήκον.

Ζήτω η Ευρώπη!

Πηγή: ec.europa.eu