Νότιο Σουδάν: Δήλωση του ύπατου εκπροσώπου Josep Borrell εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Έναν χρόνο μετά τον σχηματισμό της ανανεωμένης μεταβατικής κυβέρνησης εθνικής ενότητας, η ΕΕ επικροτεί τις πρόσφατες ανακοινώσεις σχετικά με τη μεταβατική δικαιοσύνη και τον διορισμό ορισμένων τοπικών κυβερνήσεων. Ωστόσο, έχει σημειωθεί ελάχιστη πρόοδος και εξακολουθεί να υπάρχει αστάθεια. Η ΕΕ αναμένει από την κυβέρνηση του Νοτίου Σουδάν να συνεχίσει και να επιταχύνει την εφαρμογή της ειρηνευτικής συμφωνίας.
Η ανθρωπιστική κατάσταση παραμένει κρίσιμη και πρέπει να εντατικοποιηθεί άμεσα η ανθρωπιστική δράση του ΟΗΕ με την κινητοποίηση του όλου συστήματος. Ορισμένες περιοχές της χώρας βρίσκονται σε κατάσταση λιμού και τους επόμενους μήνες προβλέπεται καταστροφική επισιτιστική κρίση που θα πλήξει πάνω από το 60 % του πληθυσμού. Η κατάσταση αυτή πυροδοτείται και επιδεινώνεται από τα υψηλά επίπεδα βίας που χαρακτηρίζουν μεγάλα τμήματα της χώρας και τα οποία έχουν συχνά πολιτικά κίνητρα. Πρέπει να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για να στηριχθεί ο πληθυσμός και να προστατευθούν οι άμαχοι από τη βία και τις παραβιάσεις και καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Είναι σημαντικό να εγγυηθούν όλοι οι φορείς την πλήρη, ασφαλή και απρόσκοπτη πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας, σύμφωνα με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο· να προστατεύσουν το προσωπικό και τους πόρους των ανθρωπιστικών οργανώσεων από επιθέσεις, απειλές και λεηλασίες· και να εξαλείψουν τα τυπικά και άτυπα γραφειοκρατικά εμπόδια καθώς και τα πολυάριθμα τέλη και φόρους. Τα εμπόδια αυτά καθυστερούν την παράδοση της βοήθειας έκτακτης ανάγκης για τη διάσωση ζωών και περιορίζουν την αξιοποίηση των πόρων που προορίζονται να στηρίξουν όσους έχουν ανάγκη.
Η άμεση εφαρμογή των ρυθμίσεων ασφαλείας της ειρηνευτικής συμφωνίας είναι πρωτεύουσας σημασίας. Προς τούτο, απαιτείται να σχηματιστούν επειγόντως οι αναγκαίες ενοποιημένες δυνάμεις με σαφή δομή διοίκησης στην οποία θα συμμετέχουν όλα τα μέρη. Πρέπει να ληφθούν μέτρα ώστε να προλαμβάνονται και να αποτρέπονται τυχόν περαιτέρω λιποταξίες από τη μία στρατιωτική πλευρά προς την άλλη, οι οποίες συχνά συνοδεύονται από βιαιοπραγίες κατά των αμάχων και παραβιάσεις της κατάπαυσης του πυρός.
Πρέπει απαραιτήτως να τεθούν τα θεμέλια για τις μελλοντικές εκλογές που θα σημάνουν το τέλος της μεταβατικής περιόδου. Τα ανθρώπινα δικαιώματα καθώς και τα δικαιώματα της ελευθερίας της έκφρασης και του συνεταιρίζεσθαι είναι υπό πίεση και απειλούνται συνεχώς, εξακολουθούν δε να παραβιάζονται και να καταπατώνται. Η σεξουαλική βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών είναι πολύ συχνό φαινόμενο. Πρέπει να λογοδοτήσουν όλοι όσοι – μεταξύ τους και οι επικεφαλής του μηχανισμού ασφαλείας – ευθύνονται έμμεσα ή άμεσα για τις πράξεις αυτές σύμφωνα με τις αναφορές του ΟΗΕ. Η συνεχιζόμενη ατιμωρησία για παραβιάσεις και καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων απειλεί την ειρήνη στο Νότιο Σουδάν. Επ’ αυτού, η ΕΕ εξαίρει την απόφαση της κυβέρνησης να δρομολογήσει την εφαρμογή των διατάξεων μεταβατικής δικαιοσύνης της ειρηνευτικής συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένου του Υβριδικού Δικαστηρίου, και προτρέπει την κυβέρνηση να προχωρήσει χωρίς καθυστέρηση.
Μένει να συσταθούν ορισμένα άλλα βασικά στοιχεία της συμμετοχικής διακυβέρνησης που προβλέπεται από την ειρηνευτική συμφωνία, και συγκεκριμένα το ανανεωμένο κοινοβούλιο και τα τοπικά γραφεία και συνελεύσεις. Οι γυναίκες πρέπει να συμμετέχουν στην κυβέρνηση σε ποσοστό τουλάχιστον 35 %.
Η ΕΕ τονίζει ότι είναι σημαντικό να υποστηριχθούν οι δραστηριότητες της αποστολής των Ηνωμένων Εθνών στο Νότιο Σουδάν (UNMISS) και του μηχανισμού παρακολούθησης και ελέγχου της κατάπαυσης του πυρός και των μεταβατικών ρυθμίσεων ασφάλειας (CTSAMVM) ώστε να είναι σε θέση να εκτελέσουν πλήρως την εντολή τους. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ εκφράζει λύπη για το ότι παρεμποδίζεται και δυσχεραίνεται η διεξαγωγή των βασικών δραστηριοτήτων της UNMISS και του CTSAMVM για την παρακολούθηση της κατάπαυσης του πυρός και την προστασία των αμάχων, καθόσον τις περισσότερες φορές η κυβέρνηση αρνείται να τους παράσχει πρόσβαση. Η ΕΕ σημειώνει ότι η κυβέρνηση της χώρας κατέβαλε πρόσφατα ορισμένες προσπάθειες να συμμορφωθεί με τη συμφωνία για το καθεστώς των δυνάμεων που έχει συνάψει με τον ΟΗΕ, μειώνοντας κυρίως τους περιορισμούς πρόσβασης, ταυτόχρονα ωστόσο εκφράζει ανησυχία για τις συνεχείς παραβιάσεις της συμφωνίας τις οποίες ανέφερε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ. Η ΕΕ καλεί την κυβέρνηση να λάβει περαιτέρω μέτρα και να συμμορφωθεί απόλυτα με τη συμφωνία περί του καθεστώτος των δυνάμεων.
Η ΕΕ υποστηρίζει τη Διακυβερνητική Αρχή για την Ανάπτυξη (IGAD) και τα κράτη μέλη της στον πρωταρχικό ρόλο που κατέχουν στην ειρηνευτική διαδικασία στο Νότιο Σουδάν και τους καλεί, καθώς και όλα τα μέλη της ανασυσταθείσας κοινής επιτροπής παρακολούθησης και αξιολόγησης, να δράσουν ακόμη πιο προορατικά, ενθαρρύνοντας όλους τους πολιτικούς παράγοντες του Νοτίου Σουδάν να εφαρμόσουν πλήρως την ειρηνευτική συμφωνία. Η ασφάλεια σε υποπεριφερειακό επίπεδο εξαρτάται από την ειρήνη στο Νότιο Σουδάν. Η ΕΕ συγχαίρει επίσης την Αφρικανική Ένωση για την υποστήριξη προς την εφαρμογή των διατάξεων της ειρηνευτικής συμφωνίας που αφορούν τη μεταβατική δικαιοσύνη.
Οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων στο Νότιο Σουδάν μπορούν και θα πρέπει να καταβάλουν περισσότερες προσπάθειες ώστε να εκπληρώσουν τις υποσχέσεις τους για ειρήνη και ανάπτυξη και για την επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα και ο λαός της στον κοινωνικοοικονομικό, πολιτικό και περιβαλλοντικό τομέα. Η ΕΕ παραμένει αποφασισμένη να βοηθήσει τον λαό του Νοτίου Σουδάν να εκπληρώσει τις προσδοκίες του για ειρήνη και ευημερία και να οικοδομήσει μία σταθερή και δημοκρατική χώρα. Εάν χρειαστεί, η ΕΕ θα λάβει περιοριστικά μέτρα έναντι όσων παρεμποδίζουν την πολιτική διαδικασία στο Νότιο Σουδάν, μεταξύ άλλων με βιαιοπραγίες ή παραβιάσεις των συμφωνιών κατάπαυσης του πυρός, ή έναντι όσων ευθύνονται για σοβαρές παραβιάσεις ή καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η ΕΕ επιβεβαιώνει ότι είναι πρόθυμη να εμβαθύνει την εταιρική της σχέση με το Νότιο Σουδάν, εξετάζοντας και το ενδεχόμενο ενός πλαισίου αμοιβαίας ευθύνης για τη μελλοντική συνεργασία με τους διεθνείς εταίρους. Για να είναι βιώσιμο ένα τέτοιο πλαίσιο, πρέπει να ξεκινήσουν οι μεταρρυθμίσεις που προβλέπονται στην ειρηνευτική συμφωνία ειδικότερα δε εκείνες χάρη στις οποίες θα ενισχυθεί η διαχείριση των δημόσιων οικονομικών, η διαφάνεια και η λογοδοσία, ιδίως στον πετρελαϊκό τομέα, θα καταστεί πιο αποτελεσματικός ο τομέας της δικαιοσύνης, θα δρομολογηθούν οι εργασίες για τη διαμόρφωση του οριστικού συντάγματος και θα εξασφαλιστεί η παροχή των βασικών κοινωνικών υπηρεσιών και ο ζωτικός χώρος της κοινωνίας των πολιτών.
Η ΕΕ επιβεβαιώνει τη στήριξή της προς τον λαό του Νοτίου Σουδάν που μάχεται θαρραλέα ενάντια στην επισιτιστική ανασφάλεια, τις πλημμύρες, τις επιδημίες και την εκτεταμένη βία. Η ΕΕ θα συνεχίσει να ενισχύει την ανθεκτικότητα των τοπικών πληθυσμών και να παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια ζωτικής σημασίας στους πλέον ευάλωτους, τους εκτοπισθέντες στο εσωτερικό της χώρας και τους πρόσφυγες, σύμφωνα με τις αρχές του ανθρωπισμού, της ουδετερότητας, της αμεροληψίας και της ανεξαρτησίας.
Πηγή: consilium.europa.eu
Φωτογραφία: Randy Fath
