Κυρώσεις της ΕΕ: Οριστικοποίηση της θέσης του Συμβουλίου σχετικά με νομοθέτημα που εναρμονίζει τις ποινές για παραβιάσεις κυρώσεων

Το Συμβούλιο καθόρισε σήμερα τη διαπραγματευτική του θέση (γενική προσέγγιση) για νομοθέτημα της ΕΕ, με το οποίο ορίζονται ποινικά αδικήματα και θεσπίζονται ποινές για την παραβίαση των κυρώσεων της ΕΕ. Η οδηγία αυτή, όταν εγκριθεί, θα αποτελέσει σημαντικό εργαλείο προκειμένου να διασφαλίζεται ότι η παραβίαση των κυρώσεων δεν θα αποφέρει οφέλη.

Οι κυρώσεις αποτελούν καίριο εργαλείο για τη στήριξη της Ουκρανίας από την ΕΕ και του αγώνα της κατά της παράνομης επίθεσης της Ρωσίας. Με το νέο νομοθέτημα θα διευκολυνθεί η διερεύνηση, η δίωξη και η τιμωρία της παραβίασης κυρώσεων σε ολόκληρη την ΕΕ.

-Gunnar Strömmer, Υπουργός Δικαιοσύνης της Σουηδίας

Στο σχέδιο νόμου ορίζεται η συμπεριφορά που θα πρέπει να ποινικοποιήσουν τα κράτη μέλη. Οι δράσεις που τα κράτη μέλη θα χαρακτηρίζουν ως ποινικά αδικήματα περιλαμβάνουν: βοήθεια σε πρόσωπα που υπόκεινται σε περιοριστικά μέτρα της Ένωσης να παρακάμψουν ταξιδιωτική απαγόρευση της ΕΕ, εμπόριο αγαθών που υπόκεινται σε κυρώσεις και πραγματοποίηση συναλλαγών με κράτη ή οντότητες που υπάγονται σε περιοριστικά μέτρα της ΕΕ.

Αποτρεπτικές ποινές

Το Συμβούλιο επιθυμεί επίσης από τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι η παραβίαση των κυρώσεων της ΕΕ επισύρει αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές ποινικές κυρώσεις. Στο σχέδιο οδηγίας προβλέπεται ότι οι ποινές θα διαφοροποιούνται ανάλογα με το αδίκημα.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να επικαιροποιήσουν την εθνική τους νομοθεσία, ώστε να λαμβάνονται υπόψη επιβαρυντικές περιστάσεις κατά τον καθορισμό της ποινής. Επιβαρυντική περίσταση θα μπορούσε να είναι, για παράδειγμα, το γεγονός ότι η διάπραξη του αδικήματος τελέστηκε στο πλαίσιο εγκληματικής οργάνωσης ή από δημόσιο λειτουργό.

Αυστηρότερη επιβολή

Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να διασφαλίσουν την τήρηση των κυρώσεων της ΕΕ. Προς τούτο, θα υποχρεούνται να προβλέπουν προθεσμία παραγραφής που να επιτρέπει την ορθή επιβολή του νόμου. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να λαμβάνουν μέτρα για τη δέσμευση και τη δήμευση των εσόδων από την παραβίαση των κυρώσεων.

Επιπλέον, οι χώρες της ΕΕ θα κληθούν να εγγυηθούν τη συνεργασία και τον συντονισμό μεταξύ των επιμέρους αρχών επιβολής του νόμου και των δικαστικών αρχών τους. Η συνεργασία σε ποινικές έρευνες όσον αφορά τις παραβιάσεις κυρώσεων θα πραγματοποιείται επίσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο —μεταξύ των κρατών μελών, της Επιτροπής και οργανισμών της ΕΕ, όπως η Ευρωπόλ ή η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.

Ιστορικό και επόμενα βήματα

Τα περιοριστικά μέτρα αποτελούν σημαντική συνιστώσα της εργαλειοθήκης της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας. Ενδέχεται να συνίστανται, για παράδειγμα, σε δέσμευση περιουσιακών στοιχείων, ταξιδιωτικές απαγορεύσεις και περιορισμούς στις εισαγωγές/εξαγωγές.

Η επιβολή των κυρώσεων της ΕΕ αποτελεί ευθύνη των κρατών μελών. Ωστόσο, τα είδη και τα επίπεδα των ποινών στα κράτη μέλη μπορεί να ποικίλλουν, λόγω των σημαντικών —μέχρι στιγμής— διαφορών μεταξύ των εθνικών συστημάτων που ασχολούνται με την παραβίαση των κυρώσεων της ΕΕ. Επί του παρόντος, τα κράτη μέλη δεν υποχρεούνται να ποινικοποιούν την παραβίαση των κυρώσεων και, ως εκ τούτου, μπορούν να επιβάλλουν διοικητικές κυρώσεις, ενώ οι μέγιστες ποινικές κυρώσεις κυμαίνονται από 2 έως 12 έτη φυλάκισης.

Προκειμένου να περιοριστεί η καταστρατήγηση των κυρώσεων και να καταστεί αυστηρότερη η επιβολή τους, στις 5 Δεκεμβρίου 2022, η Επιτροπή πρότεινε το παρόν σχέδιο οδηγίας σχετικά με τον ορισμό των ποινικών αδικημάτων και κυρώσεων για την παραβίαση των περιοριστικών μέτρων της Ένωσης.

Η γενική προσέγγιση που συμφωνήθηκε σήμερα αποτελεί τη βάση των διαπραγματεύσεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την επίτευξη κοινής θέσης επί του νομοσχεδίου.

Πηγή: consilium.europa.eu

Εικόνα: Christian Lue on Unsplash