Η ρύπανση από τα πλαστικά στο στόχαστρο της ΕΕ: Το Συμβούλιο καθόρισε τη θέση του

Η ΕΕ αναλαμβάνει δράση για να μειώσει τη ρύπανση από τα πλαστικά, θεσπίζοντας αυστηρούς νέους περιορισμούς για τα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης. Κατά την σύνοδό τους, οι πρέσβεις των κρατών μελών στην Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων διαμόρφωσαν τη θέση του Συμβουλίου όσον αφορά σχετική πρόταση για την έκδοση νέας οδηγίας στο πλαίσιο των προσπαθειών της ΕΕ να προστατεύσει το περιβάλλον και να καθαρίσει τις θάλασσες.

Οι νέοι κανόνες θα απαγορεύουν τη χρήση ορισμένων πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης για τα οποία υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις. Επιπλέον, θα ληφθούν ειδικά μέτρα για να μειωθεί η χρήση των πλαστικών προϊόντων που καταλήγουν συχνότερα ως απορρίμματα στο περιβάλλον και ιδίως στις ευρωπαϊκές παραλίες.

«Τα πλαστικά απόβλητα ρυπαίνουν τα ποτάμια, τις παραλίες και τις θάλασσές μας. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, θα απαγορεύσουμε τα πλαστικά προϊόντα για τα οποία υπάρχουν καλές εναλλακτικές λύσεις. Κι επιπλέον, θα αναγκάσουμε τους παραγωγούς πλαστικών να πληρώνουν για την περισυλλογή των σχετικών απορριμμάτων. Η απόφαση αποτελεί σημαντικό βήμα προς την προστασία του περιβάλλοντός μας» κα Elisabeth Köstinger, Ομοσπονδιακή Υπουργός Βιωσιμότητας και Τουρισμού της Αυστρίας, η οποία ασκεί επί του παρόντος την προεδρία του Συμβουλίου.»

κα Elisabeth Köstinger, Ομοσπονδιακή Υπουργός Βιωσιμότητας και Τουρισμού της Αυστρίας, η οποία ασκεί επί του παρόντος την προεδρία του Συμβουλίου

Το Συμβούλιο έχει αποσαφηνίσει το αρχικό σχέδιο οδηγίας, προσδιορίζοντας ακριβέστερα τα προϊόντα που επηρεάζονται:

-Όσον αφορά τον ορισμό των πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης, το Συμβούλιο διευκρινίζει ότι πρόκειται για προϊόντα που συνήθως προορίζονται να χρησιμοποιηθούν μία μόνον φορά ή για περιορισμένο χρονικό διάστημα πριν να καταλήξουν στα απορρίμματα.

-Αποφασιστικό ρόλο για να χαρακτηριστεί ένα συγκεκριμένο αντικείμενο ως πλαστικό προϊόν μίας χρήσης θα παίζει η τάση του να καταλήξει ως απόρριμμα στο περιβάλλον. Το Συμβούλιο επιθυμεί να εκδοθούν από την Επιτροπή, σε συνεννόηση με τα κράτη μέλη, κατευθυντήριες γραμμές με παραδείγματα αντικειμένων που θα πρέπει να θεωρούνται πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης.

-Το Συμβούλιο συμφωνεί με την πρόταση της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία τα δοχεία μίας χρήσης που προορίζονται για τη συσκευασία ποτών θα πρέπει να σχεδιάζονται κατά τρόπο ώστε τα καπάκια και τα πώματά τους να μην αποσπώνται από το μπουκάλι. Το Συμβούλιο διευκρινίζει σχετικώς ότι η οδηγία θα ισχύει για τα πλαστικά μπουκάλια και τις σύνθετες συσκευασίες ποτών αλλά όχι για τα γυάλινα και τα μεταλλικά μπουκάλια.

-Ως το 2023, τα χάρτινα πιάτα με πλαστική επένδυση θα περιλαμβάνονται στον κατάλογο των προϊόντων για τα οποία θα υπάρξει μείωση της κατανάλωσης. Τα πιάτα που είναι κατασκευασμένα εξ ολοκλήρου από πλαστικό θα απαγορευτούν.

-Το Συμβούλιο προτείνει φιλόδοξα προγράμματα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού και επιθυμεί να υποχρεούνται οι παραγωγοί να καλύπτουν το κόστος περισυλλογής και το κόστος των μέτρων ευαισθητοποίησης, μεταξύ άλλων όσον αφορά προϊόντα για τα οποία δεν ισχύει επί του παρόντος τέτοια υποχρέωση, όπως τα υγρά μαντηλάκια και τα μπαλόνια.

Το Συμβούλιο επιθυμεί επίσης η νομοθεσία να είναι πιο φιλόδοξη:

-Η Επιτροπή πρότεινε να καλύπτεται το κόστος περισυλλογής των απορριμμάτων από τους παραγωγούς πλαστικών αντικειμένων. Το Συμβούλιο επιθυμεί να επεκταθεί η υποχρέωση αυτή στις εταιρείες που εισάγουν ή πωλούν τέτοια πλαστικά προϊόντα ή συσκευασίες μίας χρήσης στην Ευρώπη.

-Το Συμβούλιο έχει προσθέσει στον κατάλογο των αντικειμένων για τα οποία θα υπάρξει περιορισμός ως προς τη διάθεσή στην αγορά τα κύπελλα από διογκωμένο πολυστυρένιο που προορίζονται για ποτά.

-Υπάρχουν ορισμένα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης για τα οποία δεν υπάρχουν επί του παρόντος κατάλληλες εναλλακτικές λύσεις. Ωστόσο, θα ληφθούν μέτρα σε εθνικό επίπεδο για να προληφθεί αύξηση της κατανάλωσης των προϊόντων αυτών με τον καθορισμό εθνικών στόχων. Αυτό που επιδιώκεται είναι να επιτευχθεί μετρήσιμη και σταθερή μείωση εντός καθορισμένου χρονικού διαστήματος.

Το Συμβούλιο έχει εισαγάγει διατάξεις για την καλύτερη εφαρμογή της οδηγίας:

-Μια από τις προτάσεις της Επιτροπής είναι να βελτιωθεί ο σχεδιασμός των δοχείων για τη συσκευασία ποτών κατά τρόπο ώστε τα πλαστικά καπάκια και τα πώματά τους να μην καταλήγουν στο περιβάλλον. Το Συμβούλιο έχει υπογραμμίσει την ανάγκη να αναπτυχθούν γρήγορα εναρμονισμένα πρότυπα, προκειμένου να εφαρμοστεί αποτελεσματικά η συγκεκριμένη πτυχή της πρότασης.

-Το Συμβούλιο έχει καθορίσει λεπτομερέστερους κανόνες για τη σήμανση των πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης που οι καταναλωτές πετούν συχνότερα στα απορρίμματα με ακατάλληλο τρόπο, για να μπορούν έτσι να κάνουν καλύτερες επιλογές.

-Παρότι η υποχρέωση διαχωρισμού των αποβλήτων απαιτεί να φυλάσσονται χωριστά τα διάφορα είδη αποβλήτων, η θέση του Συμβούλιου είναι ότι θα πρέπει να είναι δυνατόν να συλλέγονται μαζί ορισμένα εξ αυτών, υπό την προϋπόθεση ότι η μέθοδος αυτή δεν θα εμποδίζει την ανακύκλωση υψηλής ποιότητας. Ο καθορισμός στόχων συλλογής για τα πλαστικά μπουκάλια θα πρέπει να βασίζεται στον αριθμό των πλαστικών μπουκαλιών που διατίθενται στην αγορά ή στον αριθμό των μπουκαλιών που καταλήγουν στα απορρίμματα σε κάθε κράτος μέλος. Για τον υπολογισμό του βάρους των αποβλήτων θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλα τα πλαστικά μπουκάλια που πετιούνται ως απορρίμματα, συμπεριλαμβανομένων και όσων δεν καταλήγουν σε συστήματα συλλογής αποβλήτων αλλά στο περιβάλλον.

Τέλος, το Συμβούλιο έχει λάβει επίσης μέτρα για να μειώσει το διοικητικό κόστος της οδηγίας:

-Σε ό,τι αφορά τα συστήματα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού, το Συμβούλιο τονίζει ότι η μεθοδολογία για τον υπολογισμό του κόστους που συνεπάγεται η περισυλλογή των απορριμμάτων θα πρέπει να είναι αναλογική. Για να μειώσουν το διοικητικό κόστος, τα κράτη μέλη θα μπορούν να ορίζουν χρηματικές συνεισφορές για την περισυλλογή απορριμμάτων εγκρίνοντας πολυετή ποσά.

-Εφόσον επιτυγχάνονται οι σκοποί και οι στόχοι της νομοθεσίας, τα κράτη μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν στο εθνικό τους δίκαιο τις διατάξεις για τη μείωση της κατανάλωσης και τα προγράμματα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού μέσω συμφωνιών μεταξύ των αρμόδιων αρχών και των οικείων κλάδων.

Κατά τη σύνοδο, η εντολή έτυχε ευρείας στήριξης από τα κράτη μέλη, ορισμένα από τα οποία σημείωσαν ότι, κατά τις διαπραγματεύσεις που θα ακολουθήσουν, θα πρέπει να εξεταστεί περαιτέρω η διασύνδεση της συγκεκριμένης οδηγίας με την ισχύουσα νομοθεσία για τα απόβλητα.

Πηγή: consilium.europa