Η εθελοντική αξιολόγηση της ΕΕ επιβεβαιώνει την προσήλωση στην επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης στο εσωτερικό και σε ολόκληρο τον κόσμο

Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσίασε στον ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη την πρώτη της εθελοντική αξιολόγηση σχετικά με την εφαρμογή της Ατζέντας του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Στην αξιολόγηση τονίζεται η απαρέγκλιτη προσήλωση της ΕΕ στην Ατζέντα του 2030 και στους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ). Η αξιολόγηση συνιστά μια επισκόπηση του τρόπου με τον οποίο οι εσωτερικές και οι εξωτερικές δράσεις της ΕΕ συμβάλλουν στην επίτευξη των 17 στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) τόσο εντός της ΕΕ όσο και σε χώρες εταίρους ανά τον κόσμο. Περιλαμβάνει έναν απολογισμό της προόδου που έχει επιτευχθεί, αναλύει τα διδάγματα που αντλήθηκαν, και εξετάζει πώς θα προωθηθεί περαιτέρω η Ατζέντα του 2030 σε επίπεδο ΕΕ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υλοποιεί την Ατζέντα του 2030 εφαρμόζοντας μια προσέγγιση «πλήρους διακυβέρνησης», η οποία ενσωματώνει τους ΣΒΑ σε όλες τις προτάσεις, τις πολιτικές και τις στρατηγικές. Από το 2020, τα προγράμματα εργασίας της Επιτροπής έχουν θέσει τους ΣΒΑ στο επίκεντρο της διαδικασίας χάραξης πολιτικών της ΕΕ. Ενσωματώνονται ιδίως σε εμβληματικές πρωτοβουλίες όπως η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και το NextGenerationEU. Αυτό περιλαμβάνει μεγάλα ποσά χρηματοδότησης, π.χ. μέσω του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας για τη στήριξη μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που συμβάλλουν συγκεκριμένα στην πρόοδο όσον αφορά τους ΣΒΑ. Επίσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενσωμάτωσε τους ΣΒΑ στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, το πλαίσιο της ΕΕ για τον συντονισμό της οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής.
Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, οι εθνικές, περιφερειακές και τοπικές κυβερνήσεις, οι κοινωνικοί εταίροι και η κοινωνία των πολιτών έχουν όλοι σημαντικό ρόλο στην επίτευξη των ΣΒΑ.
Υλοποίηση των ΣΒΑ στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, η ΕΕ έχει σημειώσει πρόοδο όσον αφορά την επίτευξη αποτελεσμάτων στην πλειονότητα των ΣΒΑ, όχι όμως εξίσου σε όλους. Η ΕΕ έχει σημειώσει τις καλύτερές της επιδόσεις στη διασφάλιση της αξιοπρεπούς εργασίας και της οικονομικής ανάπτυξης, στη μείωση της φτώχειας, και στην προώθηση της ειρήνης, της ασφάλειας και των κοινωνιών και θεσμών χωρίς αποκλεισμούς.
Όσον αφορά την εκπαίδευση και την κατάρτιση (ΣΒΑ 4), η ΕΕ έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στην προσχολική εκπαίδευση, μειώνοντας τα ποσοστά πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου, προωθώντας προγράμματα μαθητείας στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΕΕΚ) και αυξάνοντας τα ποσοστά ολοκλήρωσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Όσον αφορά την αξιοπρεπή εργασία για όλους και την οικονομική ανάπτυξη (ΣΒΑ 8), η οικονομία της ΕΕ σημείωσε έντονη και συνεχή ανάπτυξη μεταξύ 2014 και 2019. Κατά την περίοδο αυτή δημιουργήθηκαν πάνω από 14,5 εκατ. θέσεις εργασίας. Η θετική τάση υποχώρησε το 2020 λόγω της πανδημίας COVID-19, αλλά η οικονομία της ΕΕ, ενισχυμένη από το σχέδιο ανάκαμψης της Ευρώπης, ανέκαμψε σημαντικά το 2021 και το 2022. Το ίδιο παρατηρήθηκε και στην αγορά εργασίας, με το ποσοστό απασχόλησης στην ΕΕ να αγγίζει το πρωτοφανές υψηλό επίπεδο του 74,6 %.
Προκειμένου να επιτευχθεί καθοριστική πρόοδος όσον αφορά τη δράση για το κλίμα (ΣΒΑ 13), η ΕΕ συμφώνησε πρόσφατα ένα ανανεωμένο ρυθμιστικό πλαίσιο και πλαίσιο πολιτικής που θα στηρίζει τη θέση υψηλότερων στόχων για το κλίμα.
Για την αντιμετώπιση των διακρίσεων (ΣΒΑ 10 και ΣΒΑ 16), η Επιτροπή ενέκρινε το σχέδιο δράσης της ΕΕ για την καταπολέμηση του ρατσισμού, το στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για την ισότητα, την ένταξη και τη συμμετοχή των Ρομά, τη στρατηγική για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ, τη στρατηγική της ΕΕ για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού και τη διαφύλαξη της εβραϊκής ζωής και τη στρατηγική για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030.
Προκειμένου να συμβάλει στην προώθηση ειρηνικών και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνιών (ΣΒΑ 16), η Επιτροπή καθόρισε μια νέα στρατηγική για την Ένωση Ασφάλειας, η οποία αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της βίας, της κακοποίησης και της εμπορίας ανθρώπων, του οργανωμένου εγκλήματος και της τρομοκρατίας.
Ωστόσο, εξωτερικοί κλυδωνισμοί έχουν περιορίσει την ανάκαμψη μετά την πανδημία αλλά και την πρόοδο όσον αφορά τη βιώσιμη ανάπτυξη στην ΕΕ αλλά και παγκοσμίως. Η πρόοδος στην επίτευξη των ΣΒΑ επιβραδύνθηκε από το 2020 και εξής εξαιτίας των πολλαπλών κρίσεων, γεγονός που σε κάποιες περιπτώσεις οδήγησε και σε οπισθοδρόμηση. Απαιτείται μεγαλύτερη πρόοδος για την επίτευξη πολλών ΣΒΑ, ιδίως εκείνων που σχετίζονται με τη δράση για το κλίμα και την προστασία και βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων. Η επιτάχυνση της υλοποίησης των ΣΒΑ είναι πιο επείγουσα από ποτέ, με ιδιαίτερη έμφαση στα άτομα που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση.
Στήριξη των εταίρων για την επίτευξη των ΣΒΑ σε ολόκληρο τον κόσμο

Η εξάλειψη της φτώχειας, η αντιμετώπιση των διακρίσεων και των ανισοτήτων και το να μην μένει κανείς στο περιθώριο είναι στόχοι που βρίσκονται στο επίκεντρο των διεθνών εταιρικών σχέσεων της ΕΕ. Για τον σκοπό αυτό, η εξωτερική δράση της ΕΕ είναι προσανατολισμένη με τρόπο ώστε να συμβάλλει στους ΣΒΑ: η ΕΕ προάγει τη μεγέθυνση της οικονομίας και της βιώσιμης ανάπτυξης από κοινού με τους διεθνείς της εταίρους, μεταξύ άλλων μέσω των εμπορικών και οικονομικών συμφωνιών της. Η ΕΕ, ως η μεγαλύτερη πολυμερής χορηγός επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας (ΕΑΒ) στον κόσμο, διοχετεύει τη χρηματοδότησή της σε όσους και όσες την έχουν περισσότερο ανάγκη. Το 2022, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της χορήγησαν 92,8 δισ. ευρώ σε ΕΑΒ, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία του ΟΟΣΑ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 43 % του συνόλου της παρεχόμενης ΕΑΒ. Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης —που επιδεινώθηκε από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας— η ΕΕ και τα κράτη μέλη, ενεργώντας από κοινού ως «Ομάδα Ευρώπη», έχουν δώσει ολοκληρωμένη απάντηση στην παγκόσμια επισιτιστική ανασφάλεια κινητοποιώντας περίπου 18 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2024, εκ των οποίων 7 δισ. ευρώ εκταμιεύθηκαν το 2022 υπό μορφή επιχορηγήσεων, ποσό του οποίου το μισό αφορούσε την Αφρική και τη Μέση Ανατολή, τις πλέον πληγείσες περιοχές.
Μέσω των διεθνών εταιρικών της σχέσεων, η ΕΕ επιδιώκει την επίτευξη προόδου ως προς τους ΣΒΑ, παράλληλα με τις προτεραιότητες της ΕΕ, όπως η στήριξη της διττής πράσινης και ψηφιακής μετάβασης. Από τον Δεκέμβριο του 2021 η ΕΕ θέτει σταδιακά σε εφαρμογή την Global Gateway, τη στρατηγική της για την κινητοποίηση βιώσιμων επενδύσεων σε υποδομές και τη δημιουργία ευνοϊκού περιβάλλοντος στις χώρες εταίρους. Η Global Gateway θα συμβάλει άμεσα στην πρόοδο σε μια σειρά αλληλένδετων ΣΒΑ, ιδίως μέσω επενδύσεων σε υποδομές μεταφορών, ενέργειας και ψηφιοποίησης, καθώς και στην υγεία και την εκπαίδευση. Στο πλαίσιο της προσέγγισης «Ομάδα Ευρώπη», η ΕΕ και τα κράτη μέλη της επιδιώκουν να κινητοποιήσουν έως και 300 δισ. ευρώ έως το 2027 σε δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού των ΣΒΑ.
Έως το 2027, τουλάχιστον το 20 % του προϋπολογισμού των 79,5 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας — Παγκόσμια Ευρώπη θα συμβάλει στην ανθρώπινη ανάπτυξη και στην προώθηση της αρχής ότι κανείς δεν μένει στο περιθώριο, εστιάζοντας στα άτομα που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, ευαλωτότητας και κρίσης, ιδίως όσον αφορά την υγεία (ΣΒΑ 3), την εκπαίδευση (ΣΒΑ 4), την κοινωνική προστασία (ΣΒΑ 1) και την ισότητα των φύλων (ΣΒΑ 5). Η εκπαίδευση είναι αναγκαία για την εξάλειψη της φτώχειας και την επίτευξη των ΣΒΑ. Η ΕΕ δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη βελτίωση της πρόσβασης σε ποιοτική εκπαίδευση και σε κατάρτιση για την ανάπτυξη δεξιοτήτων, μεταξύ άλλων για τα κορίτσια, τα φτωχότερα παιδιά και τα παιδιά με αναπηρία. Το μερίδιο της χρηματοδότησης για την εκπαίδευση θα αυξηθεί από 7 % σε τουλάχιστον 10 % του προϋπολογισμού της ΕΕ για τις διεθνείς εταιρικές σχέσεις.
Υπογραμμίζοντας την προσήλωση της ΕΕ στους ΣΒΑ, στην πολυμέρεια χωρίς αποκλεισμούς και στην αρχή να μην μένει κανείς στο περιθώριο, η επίτροπος Διεθνών Εταιρικών Σχέσεων Γιούτα Ουρπιλάινεν προέβη χθες σε δύο νέες ανακοινώσεις χρηματοδότησης στο πολιτικό φόρουμ υψηλού επιπέδου. Η ΕΕ θα συνεισφέρει 30 εκατ. ευρώ στο σκέλος ψηφιακού μετασχηματισμού του κοινού ταμείου ΣΒΑ για τη φάση υλοποίησής του της περιόδου 2022-2025. Επιπλέον, η Επίτροπος ανακοίνωσε χρηματοδότηση ύψους 5 εκατ. ευρώ για το καταπιστευματικό ταμείο πολλαπλών εταίρων της εταιρικής σχέσης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία.
Διδάγματα και προοπτικές

Έχουν αντληθεί διάφορα πολύτιμα διδάγματα που μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για ανανεωμένες δράσεις που θα επιταχύνουν την υλοποίηση της Ατζέντας του 2030 εντός της ΕΕ και στο πλαίσιο των διεθνών εταιρικών της σχέσεων. Μελλοντικές προοπτικές:

-η ΕΕ ανανεώνει τη δέσμευσή της ότι, σύμφωνα και με το αναθεωρημένο πλαίσιο για τη βελτίωση της νομοθεσίας, οι νομοθετικές της προτάσεις θα συνεχίσουν να υπηρετούν την επίτευξη των ΣΒΑ.

-η ΕΕ θα καταβάλει πρόσθετες προσπάθειες για τη βελτίωση των πληροφοριών σχετικά με την υλοποίηση των ΣΒΑ σε όλα τα σχετικά προγράμματα της Ένωσης.

-η ΕΕ θα συνεχίσει να εφαρμόζει συγκεκριμένες βελτιώσεις στην παρακολούθηση των ΣΒΑ, ιδίως με την αντιμετώπιση των εξωτερικών δευτερογενών επιπτώσεων και την καλύτερη ενσωμάτωση των ΣΒΑ στις κύριες εκθέσεις της.

-η ΕΕ θα συνεχίσει να ενσωματώνει ενεργά τους ΣΒΑ στην υλοποίηση των εμβληματικών πρωτοβουλιών της Global Gateway και των βιώσιμων επενδύσεων σε υποδομές, εντείνοντας παράλληλα τις προσπάθειες κινητοποίησης του ιδιωτικού τομέα για τη στήριξη των ΣΒΑ.

-η ΕΕ θα καταβάλει μεγαλύτερες προσπάθειες για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων στο πλαίσιο των εξωτερικών της δράσεων.

-η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και η Επιτροπή των Περιφερειών θα συνεχίσουν να έχουν βασικό ρόλο ως πλατφόρμες τακτικής ανταλλαγής απόψεων με τα ενδιαφερόμενα μέρη όσον αφορά την υλοποίηση των ΣΒΑ.

Ιστορικό

Οι εθελοντικές αξιολογήσεις όσον αφορά την υλοποίηση των ΣΒΑ αποτελούν το βασικό μέσο λογοδοσίας που συμφωνήθηκε από όλες τις χώρες στην Ατζέντα του 2030. Σκοπός τους είναι να διευκολύνουν την ανταλλαγή επιτυχημένων περιπτώσεων, βέλτιστων πρακτικών και συζητήσεων σχετικά με τις προκλήσεις που εκκρεμούν, καθώς και των διδαγμάτων που αντλούνται — όλα με σκοπό την επιτάχυνση της υλοποίησης της Ατζέντας του 2030.
Οι εθελοντικές αξιολογήσεις αποτελούν τη βάση για τις τακτικές αξιολογήσεις που διενεργεί το πολιτικό φόρουμ υψηλού επιπέδου υπό την αιγίδα του Οικονομικού και Κοινωνικού Συμβουλίου των Ηνωμένων Εθνών. Όλα τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ έχουν υποβάλει εθνικές εθελοντικές αξιολογήσεις στα Ηνωμένα Έθνη.

Πηγή και Φωτογραφία: greece.representation.ec.europa.eu