Ευρωπαϊκός νόμος για το κλίμα: Συμφωνία Συμβουλίου για μεγάλα τμήματα της πρότασης

Tο Συμβούλιο συμφώνησε μερική γενική προσέγγιση όσον αφορά τον προτεινόμενο ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα. Σκοπός της πρότασης είναι να κατοχυρωθεί με νόμο ο στόχος για κλιματικά ουδέτερη ΕΕ έως το 2050, ο οποίος συμφωνήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Δεκέμβριο του 2019.

¨Η ΕΕ είναι ακλόνητη στη δέσμευσή της να έχει γίνει κλιματικά ουδέτερη έως το 2050. Εν αναμονή των κατευθύνσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όσον αφορά τον επικαιροποιημένο στόχο για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030, είμαι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσω ότι επιτεύχθηκε συμφωνία μεταξύ των κρατών μελών για μεγάλα τμήματα του προτεινόμενου ευρωπαϊκού νόμου για το κλίμα. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη πρόοδο σε αυτή τη βασική νομοθετική πράξη. Την περασμένη εβδομάδα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε το Συμβούλιο να προωθήσει τις εργασίες για το θέμα αυτό και, σήμερα, έπειτα από έντονη συζήτηση, καταφέραμε να κάνουμε ένα σημαντικό βήμα όσον αφορά την πρόταση για έναν ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα.¨ Svenja Schulze, Ομοσπονδιακή Υπουργός Περιβάλλοντος, Προστασίας της Φύσης και Πυρηνικής Ασφάλειας της Γερμανίας.

Στη θέση του, το Συμβούλιο τονίζει τη σημασία της προώθησης τόσο της δικαιοσύνης και της αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών όσο και της οικονομικής αποδοτικότητας στην επίτευξη αυτού του στόχου.

Η θέση του Συμβουλίου είναι μερική, διότι σε αυτήν δεν προσδιορίζεται ακόμη ο επικαιροποιημένος στόχος για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030. Για να επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ των κρατών μελών για το θέμα αυτό απαιτούνται περαιτέρω εργασίες. Η επίτευξη μερικής θέσης του Συμβουλίου αποτελεί ευκαιρία για να εδραιωθεί η πρόοδος που σημειώθηκε μετά από μήνες έντονων διαπραγματεύσεων ανάμεσα στα κράτη μέλη —δεδομένου ότι οι συζητήσεις σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων ξεκίνησαν τον Μάρτιο του 2020— και μπορεί να βοηθήσει το Συμβούλιο να οριστικοποιήσει την (πλήρη) γενική του προσέγγιση μόλις επιτευχθεί συμφωνία για τα εκκρεμή ζητήματα.

Το Συμβούλιο τροποποίησε το μέρος της αρχικής πρότασης που προέβλεπε ότι η Επιτροπή μπορεί να καθορίζει, μέσω κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, μια πορεία για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας. Αντ’ αυτού, το Συμβούλιο ζητεί από την Επιτροπή να προτείνει έναν ενδιάμεσο στόχο για το 2040, αφού θα έχει ολοκληρωθεί ο πρώτος παγκόσμιος απολογισμός της συμφωνίας του Παρισιού. Το Συμβούλιο διατηρεί την ιδέα μιας ενδεικτικής, γραμμικής πορείας, αλλά μόνο ως εργαλείο που θα βοηθά την Επιτροπή να αξιολογήσει την πρόοδο.

Για να εξασφαλιστεί ότι τα επόμενα χρόνια η ΕΕ θα παραμείνει εντός πορείας προκειμένου να επιτύχει τον στόχο της για κλιματική ουδετερότητα, το Συμβούλιο αναθέτει στην Επιτροπή να υποβάλλει εκθέσεις σχετικά με τη λειτουργία του ευρωπαϊκού νόμου για το κλίμα εντός έξι μηνών από την πραγματοποίηση κάθε παγκόσμιου απολογισμού που προβλέπει η συμφωνία του Παρισιού. Κατά περίπτωση, η Επιτροπή μπορεί να υποβάλει προτάσεις για την τροποποίηση του ευρωπαϊκού νόμου για το κλίμα.

Πλαίσιο και επόμενα βήματα

Η δράση της ΕΕ και των κρατών μελών για το κλίμα έχει ως στόχο να προστατεύσει τους ανθρώπους και τον πλανήτη, την ευεξία, την ευημερία, την υγεία, τα συστήματα τροφίμων, την ακεραιότητα των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας από την απειλή της κλιματικής αλλαγής, να μεγιστοποιήσει την ευημερία εντός των ορίων του πλανήτη, να αυξήσει την ανθεκτικότητα και να μειώσει την ευπάθεια της κοινωνίας στην κλιματική αλλαγή.

Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος και τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του, έως το 2019 η ΕΕ είχε μειώσει τις συνολικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 24 % σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Αυτό σημαίνει ότι η ΕΕ αναμένεται να υπερβεί τον στόχο της για μείωση των εκπομπών κατά 20 % έως το 2020. Επιπλέον, έχει θέσει ως δεσμευτικό της στόχο να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 40 % έως το 2030.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στα συμπεράσματά του της 12ης Δεκεμβρίου 2019, συμφώνησε ως προς τον στόχο της επίτευξης μιας κλιματικά ουδέτερης ΕΕ έως το 2050, ο οποίος ευθυγραμμίζεται με τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού. Παράλληλα, αναγνώρισε ότι είναι αναγκαίο να διαμορφωθεί ένα ευνοϊκό πλαίσιο που θα ωφελεί όλα τα κράτη μέλη και θα περιλαμβάνει κατάλληλα μέσα, κίνητρα, στήριξη και επενδύσεις, ώστε να διασφαλιστεί ότι η μετάβαση θα είναι οικονομικά αποδοτική, δίκαιη, κοινωνικά ισορροπημένη και αμερόληπτη, και το οποίο θα λαμβάνει υπόψη ότι κάθε κράτος μέλος αντιμετωπίζει διαφορετικές συνθήκες αφού ξεκινά από διαφορετική αφετηρία.

Στις 4 Μαρτίου 2020, η Επιτροπή εξέδωσε την πρότασή της για ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα και την υπέβαλε στους υπουργούς κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου Περιβάλλοντος στις 5 Μαρτίου 2020. Η πρόταση αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης δέσμης φιλόδοξων μέτρων που εξήγγειλε η Επιτροπή στην ανακοίνωση της για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.

Στις 17 Σεπτεμβρίου 2020, η Επιτροπή δημοσίευσε ανακοίνωση σχετικά με το σχέδιο κλιματικών στόχων για το 2030, η οποία συνοδευόταν από ολοκληρωμένη εκτίμηση επιπτώσεων. Επίσης, η Επιτροπή τροποποίησε την αρχική της πρόταση για τον ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα, ώστε να συμπεριλάβει σε αυτήν αναθεωρημένο στόχο για μείωση των εκπομπών στην ΕΕ κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030.

Οι συζητήσεις για την πρόταση ξεκίνησαν κατά τη διάρκεια της κροατικής Προεδρίας και συνεχίστηκαν υπό τη γερμανική Προεδρία. Πρόσφατα επικεντρώθηκαν στην τροποποιημένη πρόταση.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συζήτησε το θέμα της αύξησης του στόχου της ΕΕ για το 2030 κατά τη σύνοδό του στις 15 Οκτωβρίου. Αποφάσισε να επανέλθει στο θέμα κατά τη σύνοδο του Δεκεμβρίου, με σκοπό να συμφωνηθεί νέος στόχος μείωσης των εκπομπών για το 2030.

Πηγή: consilium.europa.eu

Φωτογραφία: Ehimetalor Akhere Unuabona