Ευρωπαϊκή Εισαγγελία

Τον Απρίλιο του 2017, 16 κράτη μέλη συμφώνησαν να συνεργαστούν στενότερα για την καλύτερη καταπολέμηση της απάτης στην ΕΕ. Συμφώνησαν να συστήσουν Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, χρησιμοποιώντας τη διαδικασία της «ενισχυμένης συνεργασίας».

Στην προσπάθεια για την προστασία του ενωσιακού προϋπολογισμού από την απάτη αποφάσισαν να συμμετάσχουν στη συνέχεια περισσότερες χώρες της ΕΕ: πλέον τα συμμετέχοντα κράτη μέλη ανέρχονται σε 22.

Μόλις συγκροτηθεί και αναλάβει καθήκοντα, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα έχει την εξουσία να διεξάγει έρευνες και να ασκεί διώξεις για εγκλήματα που πλήττουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ, όπως:

-απάτη

-διαφθορά

-ξέπλυμα χρήματος

-διασυνοριακή απάτη στον τομέα του ΦΠΑ

Γιατί χρειαζόμαστε μια Ευρωπαϊκή Εισαγγελία;

Κάθε χρόνο, τα κράτη μέλη χάνουν έσοδα από τον ΦΠΑ ύψους τουλάχιστον 50 δισ. € εξαιτίας της διασυνοριακής απάτης. Επιπλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία των κρατών μελών, το 2015 διαπιστώθηκε κατάχρηση περίπου 638 εκατ. € από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ.

Μέχρι σήμερα τα εγκλήματα αυτά μπορούσαν να ερευνούν μόνον οι εθνικές αρχές. Ωστόσο, η δικαιοδοσία τους σταματά στα εθνικά σύνορα, γεγονός που περιορίζει τα εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους οι εθνικές εισαγγελίες για την καταπολέμηση των οικονομικών εγκλημάτων μεγάλης κλίμακας που έχουν διασυνοριακό χαρακτήρα.

Από την πλευρά τους, οι υφιστάμενοι οργανισμοί της ΕΕ, όπως η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) και η Ευρωπαϊκή Μονάδα Δικαστικής Συνεργασίας (Eurojust), δεν έχουν τη δυνατότητα να κινούν ποινικές έρευνες και να ασκούν διώξεις στα κράτη μέλη.

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα βοηθήσει στην υπέρβαση των αδυναμιών αυτών και στην πάταξη των αδικημάτων που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ.

Ρόλος και δομή της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας

Ρόλος

Αποστολή της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας θα είναι η αντιμετώπιση της απάτης σε βάρος του προϋπολογισμού της ΕΕ.Θα έχει την εξουσία να διεξάγει έρευνες και να ασκεί διώξεις για εγκλήματα που πλήττουν τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα διεξάγει διασυνοριακές έρευνες για υποθέσεις απάτης που αφορούν κονδύλια της ΕΕάνω των 10 000 € ή για υποθέσεις διασυνοριακής απάτης στον τομέα του ΦΠΑ που αφορούν ζημία άνω των 10 εκατ. €.

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα συνεργάζεται στενά με τις εθνικές αρχές επιβολής του νόμου, καθώς και με άλλους φορείς, όπως η Eurojust και η Ευρωπόλ.

Δομή

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα είναι οργανωμένη σε δύο επίπεδα:

Στο στρατηγικό επίπεδο θα διαθέτει:

-έναν ευρωπαίο γενικό εισαγγελέα, ο οποίος θα είναι αρμόδιος για τη διαχείριση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και την οργάνωση των εργασιών της

-ένα συλλογικό όργανο εισαγγελέων, το οποίο θα είναι αρμόδιο να λαμβάνει αποφάσεις για στρατηγικά θέματα

Στο επιχειρησιακό επίπεδο θα διαθέτει:

-ευρωπαίους εντεταλμένους εισαγγελείς, οι οποίοι θα είναι αρμόδιοι για τη διενέργεια ποινικών ερευνών και την άσκηση διώξεων

-μόνιμα τμήματα, τα οποία θα παρακολουθούν και θα καθοδηγούν τις έρευνες και θα λαμβάνουν επιχειρησιακές αποφάσεις

Πότε θα αρχίσει να λειτουργεί η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία;

Η Επιτροπή θα ορίσει την ημερομηνία έναρξης λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας μόλις ολοκληρωθεί η συγκρότηση της νέας υπηρεσίας. Θα βασιστεί σε πρόταση του ευρωπαίου γενικού εισαγγελέα.

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία αναμένεται να αναλάβει καθήκοντά έως το τέλος του 2020, καθώς η φάση της συγκρότησης αναμένεται να διαρκέσει δύο με τρία χρόνια.

Μετά την έκδοση του κανονισμού για την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, η Επιτροπή ενημερώνει τακτικά τους υπουργούς Δικαιοσύνης σχετικά με τις εργασίες συγκρότησης της υπηρεσίας.

Η Επιτροπή έχει ήδη δρομολογήσει σειρά ενεργειών προς την κατεύθυνση αυτή, όπως:

-ο διορισμός προσωρινού διοικητικού διευθυντή

-η επιλογή του ευρωπαίου γενικού εισαγγελέα

-η επιλογή των ευρωπαίων εισαγγελέων

-η κατάρτιση του προϋπολογισμού

Πώς κινήθηκε η διαδικασία της ενισχυμένης συνεργασίας;

Η Επιτροπή υπέβαλε την πρότασή της για τη σύσταση Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας το 2013. Προκειμένου να εγκριθεί η πρόταση αυτή, το Συμβούλιο έπρεπε να συμφωνήσει ομόφωνα και να λάβει την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Έπειτα από διαπραγματεύσεις που διήρκεσαν πάνω από τρία χρόνια, το Συμβούλιο δεν κατάφερε να καταλήξει σε ομόφωνη απόφαση όσον αφορά την πρόταση. Την απουσία ομοφωνίας κατέγραψε το Συμβούλιο τον Φεβρουάριο του 2017 και επιβεβαίωσε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον επόμενο μήνα.

Για αυτού του είδους τις περιπτώσεις, οι Συνθήκες της ΕΕ προβλέπουν ότι ομάδα αποτελούμενη από εννέα τουλάχιστον κράτη μέλη μπορεί να προχωρήσει σε ενισχυμένη συνεργασία.

Τον Απρίλιο του 2017 κινήθηκε έτσι διαδικασία ενισχυμένης συνεργασίας για την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.

Δύο μήνες αργότερα, στις 8 Ιουνίου 2017, τα συμμετέχοντα κράτη μέλη κατέληξαν σε συμφωνία επί του κανονισμού. Το Κοινοβούλιο έδωσε την έγκρισή του στις 5 Οκτωβρίου 2017. Εν συνεχεία, στις 12 Οκτωβρίου, το Συμβούλιο εξέδωσε τον κανονισμό για την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, ο οποίος άρχισε να ισχύει στις 20 Νοεμβρίου 2017.

Συμμετέχοντα κράτη μέλη

Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, Τσεχική Δημοκρατία, Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Ιταλία, Μάλτα, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβενία, Σλοβακία, Ισπανία, Κάτω Χώρες.

Πηγή: consilium.europa.eu