Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας: 5,5 δισ. ευρώ ετησίως για την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της Ευρώπης
H Επιτροπή δρομολογεί το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να δαπανούν πιο αποδοτικά τα χρήματα των φορολογουμένων, για να μειώσει τις διπλές δαπάνες και για να επιτύχει πιο συμφέρουσες από οικονομική άποψη προσφορές.
Σύμφωνα με τις εξαγγελίες του Προέδρου Γιούνκερ τον Σεπτέμβριο του 2016 και με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2016, το Ταμείο θα συντονίζει, θα συμπληρώνει και θα ενισχύει τις εθνικές επενδύσεις στην έρευνα στον αμυντικό τομέα, στην ανάπτυξη πρωτοτύπων και στην απόκτηση αμυντικού εξοπλισμού και τεχνολογίας.
Ο κ. Γίρκι Κάταϊνεν, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής, αρμόδιος για την απασχόληση, την ανάπτυξη, τις επενδύσεις και την ανταγωνιστικότητα, προέβη στην ακόλουθη δήλωση: «Οι άνθρωποι σε ολόκληρη την Ευρώπη ανησυχούν για την ασφάλειά τους και για την ασφάλεια των παιδιών τους. Συμπληρώνοντας τη συνεργασία μας με το ΝΑΤΟ, πρέπει εμείς οι ίδιοι να δράσουμε περισσότερο και καλύτερα. Σήμερα αποδεικνύουμε ότι κάνουμε τα λόγια πράξη. Το Ταμείο θα λειτουργήσει ως καταλύτης για μια ισχυρή ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία η οποία αναπτύσσει πλήρως διαλειτουργικές τεχνολογίες και εξοπλισμό αιχμής. Τα κράτη μέλη θα διατηρήσουν τον ηγετικό ρόλο τους, θα επιτύχουν πιο συμφέρουσες προσφορές και, τελικά, θα δουν την επιρροή τους να αυξάνεται.»
Η κ. Ελζμπιέτα Μπιενκόβσκα, αρμόδια επίτροπος για την εσωτερική αγορά, τη βιομηχανία, την επιχειρηματικότητα και τις ΜΜΕ, πρόσθεσε: «Η Ευρώπη πρέπει να καταστεί πάροχος ασφάλειας. Το Ταμείο θα υποστηρίξει τη συνεργατική έρευνα στον τομέα της άμυνας και την από κοινού ανάπτυξη αμυντικών δυνατοτήτων. Συνεπώς, θα πρέπει να αποτελεί παράγοντα καθοριστικών αλλαγών για τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ και την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, καθώς και για τις πολλές ΜΜΕ και επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης που αποτελούν την ευρωπαϊκή αλυσίδα εφοδιασμού στον τομέα της άμυνας.»
Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας έχει δύο σκέλη:
1. Έρευνα: Η πτυχή έρευνας του Ταμείου παράγει ήδη αποτελέσματα. Από το 2017 και μετά η ΕΕ θα προσφέρει, για πρώτη φορά, επιχορηγήσεις για συνεργατική έρευνα σε καινοτόμους τεχνολογίες και προϊόντα στον τομέα της άμυνας, που χρηματοδοτούνται εξ ολοκλήρου και απευθείας από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Τα σχέδια τα οποία είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση από την ΕΕ θα επικεντρώνονται σε τομείς προτεραιότητας που έχουν συμφωνηθεί προηγουμένως από τα κράτη μέλη και θα περιλαμβάνουν, κατά κανόνα, την ηλεκτρονική, τα μεταϋλικά, το λογισμικό κρυπτογράφησης ή τη ρομποτική. Το έργο αυτό θα χρηματοδοτηθεί ως εξής:
–90 εκατομμύρια ευρώ έως το τέλος του 2019, από τα οποία τα 25 εκατομμύρια ευρώ προορίζονται για το 2017. Η πρόσκληση υποβολής προτάσεων ξεκινά σήμερα για έργα στους τομείς των μη στελεχωμένων συστημάτων σε ναυτικό περιβάλλον και των συστημάτων εξοπλισμού στρατιωτών. Η υπογραφή των πρώτων συμφωνιών επιχορήγησης αναμένεται έως το τέλος του παρόντος έτους.
–500 εκατομμύρια ευρώ ετησίως μετά το 2020. Το 2018 η Επιτροπή θα προτείνει ένα ειδικό ερευνητικό πρόγραμμα της ΕΕ στον τομέα της άμυνας με εκτιμώμενο ετήσιο προϋπολογισμό ύψους 500 εκατ. ευρώ, πράγμα που καθιστά την ΕΕ έναν από τους μεγαλύτερους επενδυτές στον τομέα της έρευνας στην Ευρώπη.
2. Ανάπτυξη και απόκτηση: Το Ταμείο θα δώσει κίνητρα στα κράτη μέλη προκειμένου να συνεργαστούν για την από κοινού ανάπτυξη και την απόκτηση αμυντικού εξοπλισμού και τεχνολογίας μέσω συγχρηματοδότησης από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και πρακτικής στήριξης από την Επιτροπή. Για παράδειγμα, τα κράτη μέλη θα μπορούν να επενδύουν από κοινού στην ανάπτυξη της τεχνολογίας αεροσκαφών χωρίς πλήρωμα ή της δορυφορικής επικοινωνίας, ή να προβαίνουν σε κοινές μεγάλες αγορές ελικοπτέρων ώστε να μειώνεται το κόστος. Μόνο τα έργα συνεργασίας θα είναι επιλέξιμα, ενώ ποσοστό του συνολικού προϋπολογισμού θα διατεθεί για έργα που αφορούν τη διασυνοριακή συμμετοχή ΜΜΕ. Η ΕΕ θα προσφέρει συγχρηματοδότηση με:
– 500 εκατομμύρια ευρώ συνολικά για το 2019 και το 2020, βάσει ειδικού προγράμματος άμυνας και βιομηχανικής ανάπτυξης που προτείνεται σήμερα.
– 1 εκατομμύριο ευρώ ετησίως μετά το 2020. Ουσιαστικότερο πρόγραμμα θα εκπονηθεί για την περίοδο μετά το 2020, με εκτιμώμενο ετήσιο προϋπολογισμό 1 δισ. ευρώ. Το πρόγραμμα θα συμβάλει στη μόχλευση εθνικής χρηματοδότησης με αναμενόμενο πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα 5. Συνεπώς, μπορεί να δημιουργήσει συνολικές επενδύσεις στην ανάπτυξη ικανοτήτων στον τομέα της άμυνας ύψους 5 δισ. ευρώ ετησίως μετά το 2020.
Ένα φιλόδοξο Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας θα συμβάλει σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση που προστατεύει και υπερασπίζεται τους πολίτες της και συμπληρώνει άλλους άξονες εργασίας και, συγκεκριμένα, το σχέδιο εφαρμογής της συνολικής στρατηγικής της ΕΕ για την ασφάλεια και την άμυνα, το οποίο ανεβάζει τον πήχη της φιλοδοξίας για την Ένωση και προσδιορίζει ενέργειες για την υλοποίησή του, καθώς και με την εφαρμογή της κοινής δήλωσης ΕΕ-ΝΑΤΟ που υπογράφηκε από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον Πρόεδρο της Επιτροπής και τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ.
Με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των κρατών μελών, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας μπορεί γρήγορα να καταστεί η κινητήριος δύναμη για τη στήριξη της ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ασφάλειας και Άμυνας που αναμένουν οι πολίτες.
Ατενίζοντας το μέλλον και με βάση τη Λευκή Βίβλο της Επιτροπής σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης, σήμερα η Επιτροπή δημοσιεύει επίσης ένα έγγραφο προβληματισμού, ώστε να ξεκινήσει δημόσια συζήτηση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ των 27 θα μπορούσε να διαμορφωθεί έως το 2025 στον τομέα της άμυνας.
Ιστορικό
Στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές του Ιουνίου του 2014, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Γιούνκερ κατέστησε την ενίσχυση της ασφάλειας των ευρωπαίων πολιτών προτεραιότητα. Ο Πρόεδρος Γιούνκερ ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας στην ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης το 2016.
Υπάρχουν ισχυρά οικονομικά επιχειρήματα υπέρ της καλύτερης συνεργασίας στον τομέα των αμυντικών δαπανών μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Το κόστος της έλλειψης συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας εκτιμάται ετησίως μεταξύ 25 και 100 δισ. ευρώ. Το 80% των διαδικασιών ανάθεσης συμβάσεων και πάνω από το 90% των δραστηριοτήτων έρευνας και τεχνολογίας διεξάγονται σε εθνική βάση. Με τη συνεκμετάλλευση των δημοσίων συμβάσεων προμηθειών θα μπορούσε να εξοικονομηθεί έως και το 30% των ετήσιων αμυντικών δαπανών.
Η κατακερματισμένη προσέγγιση όσον αφορά την άμυνα οδηγεί και σε περιττές επικαλύψεις και επηρεάζει την ικανότητα ανάπτυξης των αμυντικών δυνάμεων. Υπάρχουν 178 διαφορετικά οπλικά συστήματα στην ΕΕ, σε σύγκριση με 30 στις ΗΠΑ. Υπάρχουν 17 διαφορετικοί τύποι κύριων αρμάτων μάχης στην ΕΕ και μόνο ένας στις ΗΠΑ. Υπάρχουν περισσότεροι παραγωγοί ελικοπτέρων στην Ευρώπη από ό,τι κυβερνήσεις που μπορούν να τα αγοράσουν.
Στις 30 Νοεμβρίου 2016 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε έγγραφο για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, στο οποίο περιγράφεται ο τρόπος με τον οποίο το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας και άλλες δράσεις μπορούν να συμβάλουν σε μεγαλύτερη αποδοτικότητα των δαπανών των κρατών μελών σε κοινές ικανότητες άμυνας, να ενισχύσουν την ασφάλεια των Ευρωπαίων πολιτών και να διαμορφώσουν μιαν ανταγωνιστική και καινοτόμο βιομηχανική βάση. Η πρωτοβουλία έγινε δεκτή με ικανοποίηση από τους ηγέτες της ΕΕ κατά τις συνεδριάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2016 και του Μαρτίου 2017, ενώ η Επιτροπή έλαβε την εντολή να υποβάλει τις προτάσεις που παρουσιάζει σήμερα.
Πηγή: ec.europa.eu