Επειδή για την πλειονότητα των ποινικών ερευνών απαιτείται πρόσβαση σε αποδεικτικά στοιχεία που βρίσκονται στο διαδίκτυο και συχνά εκτός της ΕΕ, είναι επείγουσα η ανάγκη να εξοπλιστούν οι αστυνομικές και δικαστικές αρχές με γρήγορα και αποτελεσματικά εργαλεία, κατάλληλα για τη σύγχρονη πραγματικότητα.

Σε συνέχεια των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Οκτωβρίου 2018, η Επιτροπή υπέβαλε δύο εντολές διαπραγμάτευσης, μία για τις διαπραγματεύσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες και μία σχετικά με το δεύτερο πρόσθετο πρωτόκολλο της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για το έγκλημα στον κυβερνοχώρο, της λεγόμενης «Σύμβασης της Βουδαπέστης». Αμφότερες οι εντολές, οι οποίες πρέπει να εγκριθούν από το Συμβούλιο, περιλαμβάνουν ειδικές εγγυήσεις για την προστασία των δεδομένων, της ιδιωτικής ζωής και των δικονομικών δικαιωμάτων των φυσικών προσώπων.

Ο επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος δήλωσε σχετικά: «Το έγκλημα και η τρομοκρατία δεν σταματούν στα σύνορα της Ευρώπης. Ο εντοπισμός των αποδεικτικών στοιχείων που απαιτούνται για τη διερεύνηση αυτών των εγκλημάτων είναι ακόμη πιο δύσκολος εντός των συνόρων και των δικαιοδοσιών. Για τον λόγο αυτό, προτείνουμε σήμερα την ενίσχυση της συνεργασίας μας στον τομέα της ασφάλειας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Συμβούλιο της Ευρώπης, προκειμένου να διασφαλιστεί η πρόσβαση στα ζωτικής σημασίας ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία που χρειάζονται οι ευρωπαϊκές αρχές για τη δίωξη του εγκλήματος.»

Η επίτροπος Δικαιοσύνης, Καταναλωτών και Ισότητας των Φύλων κ. Βιέρα Γιούροβα δήλωσε σχετικά: «Οι εγκληματίες χρησιμοποιούν γρήγορα και σύγχρονα τεχνολογικά μέσα για να οργανώνουν τα εγκλήματά τους και να καλύπτουν τα πειστήρια που τους ενοχοποιούν. Πολλά από τα στοιχεία που απαιτούνται για τον εντοπισμό αυτών των εγκληματιών αποθηκεύονται στις ΗΠΑ ή από εταιρείες των ΗΠΑ. Ήρθε ο καιρός να εργαστούμε για μια συνολική πανευρωπαϊκή συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες προκειμένου να επιταχύνουμε την πρόσβαση των ευρωπαϊκών αρχών επιβολής του νόμου σε αυτά τα αποδεικτικά στοιχεία. Μια τέτοια συμφωνία θα ενισχύσει την ασφάλειά μας, προστατεύοντας παράλληλα την εμπιστευτικότητα των δεδομένων, και τις δικονομικές εγγυήσεις των πολιτών μας.»

Ο αρμόδιος επίτροπος για την Ένωση Ασφάλειας κ. Τζούλιαν Κινγκ δήλωσε: «Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε σε τρομοκράτες ή εγκληματίες να βρίσκουν καταφύγιο στο διαδίκτυο καταχρώμενοι τη σύγχρονη τεχνολογία. Πρέπει να κλείσουμε τα νομικά κενά και να συνεχίσουμε από κοινού σε διεθνές επίπεδο να περιορίζουμε τον χώρο στον οποίο λειτουργούν.» 

Λόγω της αύξησης των ερευνών που χρειάζονται πρόσβαση σε ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία, όπως τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή τα έγγραφα που βρίσκονται στο υπολογιστικό νέφος, η Επιτροπή, τον Απρίλιο του 2018, πρότεινε νέους κανόνες που θα διευκολύνουν τις αστυνομικές και δικαστικές αρχές στην παρακολούθηση ενδείξεων στο διαδίκτυο και διασυνοριακά. Δεδομένου ότι ορισμένοι πάροχοι υπηρεσιών έχουν την έδρα τους εκτός της ΕΕ, οι σημερινές εντολές ολοκληρώνουν τους νέους κανόνες για τη διασφάλιση μεγαλύτερης συνεργασίας σε διεθνές επίπεδο.

Επόμενα βήματα

Η Επιτροπή υποβάλλει τις δύο συστάσεις σχετικά με τις εντολές διαπραγμάτευσης στο Συμβούλιο. Οι συστάσεις θα εξεταστούν τώρα από το Συμβούλιο το οποίο πρέπει να εκδώσει επίσημη απόφαση με την οποία να εξουσιοδοτεί την Επιτροπή να αρχίσει διαπραγματεύσεις σύμφωνα με τις οδηγίες διαπραγμάτευσης που καθορίζονται στις εντολές.

Ιστορικό

Τα ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία απαιτούνται περίπου στο 85 % των ποινικών ερευνών, και στα δύο τρίτα των ερευνών αυτών προκύπτει ανάγκη λήψης αποδεικτικών στοιχείων από παρόχους διαδικτυακών υπηρεσιών οι οποίοι είναι εγκατεστημένοι σε άλλο κράτος. Σήμερα, οι μεγαλύτεροι πάροχοι υπηρεσιών έχουν την έδρα τους στις ΗΠΑ. Ο αριθμός των αιτημάτων προς τους κύριους παρόχους διαδικτυακών υπηρεσιών εξακολουθεί να αυξάνεται, ενώ την περίοδο μεταξύ 2013 και 2018 αυξήθηκε κατά 84 %.

Τον Απρίλιο του 2015, στο Ευρωπαϊκό θεματολόγιο για την ασφάλεια, η Επιτροπή δεσμεύθηκε να επανεξετάσει τα εμπόδια που παρακωλύουν τις ποινικές έρευνες. Μετά τα τραγικά γεγονότα που συνέβησαν στις Βρυξέλλες στις 22 Μαρτίου 2016, οι υπουργοί Δικαιοσύνης και Εσωτερικών της ΕΕ έδωσαν προτεραιότητα στη θέσπιση μέτρων για αποδοτικότερη και αποτελεσματικότερη διασφάλιση και απόκτηση ψηφιακών αποδεικτικών στοιχείων. Έκτοτε, το θέμα συζητήθηκε αρκετές φορές από τους υπουργούς της ΕΕ και, τον Απρίλιο του 2018, η Επιτροπή πρότεινε νέους κανόνες για τη διασυνοριακή πρόσβαση σε ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία. Τον Οκτώβριο του 2018, οι ευρωπαίοι ηγέτες κάλεσαν την Επιτροπή να υποβάλει επειγόντως εντολές διαπραγμάτευσης για τη σύναψη διεθνών συμφωνιών σχετικά με τα ψηφιακά πειστήρια. Το θέμα συζητήθηκε επίσης κατά τις πρόσφατες υπουργικές συνόδους ΕΕ-ΗΠΑ στον τομέα της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων.

Πηγή: europa.eu