Ενημέρωση και διαβούλευση στην εργασία: Η Επιτροπή αξιολογεί τους κανόνες της ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε τα αποτελέσματα αξιολόγησης για τον εντοπισμό υπερβολικών επιβαρύνσεων, αλληλοεπικαλύψεων, κενών ή ανακολουθιών που ενδέχεται να εμφανίστηκαν από την έγκριση των τριών οδηγιών ΕΕ σχετικά με την ενημέρωση των εργαζομένων και τη διαβούλευση με αυτούς. Η αξιολόγηση της πολιτικής, γνωστή επίσης και ως «έλεγχος καταλληλότητας», εστιάζει στην οδηγία για τις ομαδικές απολύσεις, στην οδηγία για τις μεταβιβάσεις επιχειρήσεων και στην οδηγία για τη θέσπιση γενικού πλαισίου σχετικά με την ενημέρωση των εργαζομένων και τη διαβούλευση με αυτούς στην ΕΕ. Η έκθεση διαπιστώνει ότι οι τρεις οδηγίες ΕΕ είναι γενικά κατάλληλες, αποτελεσματικές, συνεπείς και αμοιβαία ενισχυόμενες. Τα οφέλη που προσφέρουν φαίνεται να αντισταθμίζουν το κόστος.
Η ενημέρωση των εργαζομένων και η διαβούλευση με αυτούς είναι ζωτικής σημασίας για την πρόβλεψη της αλλαγής και τη διαχείριση της αναδιάρθρωσης με κατάλληλο, με κοινωνικά υπεύθυνο τρόπο. Πρόκειται για θεμελιώδες κοινωνικό δικαίωμα, που συμβάλλει στην διευθέτηση των συγκρούσεων, δημιουργεί ένα καλύτερο κλίμα συνεργασίας σε επίπεδο χώρου εργασίας και προάγει την ανταγωνιστικότητα.
Ο έλεγχος καταλληλότητας στηρίζεται σε προσέγγιση βασισμένη σε στοιχεία τα οποία καλύπτουν νομικές, οικονομικές και κοινωνικές πτυχές. Οι κυβερνήσεις καθώς και οι εκπρόσωποι ενώσεων εργαζομένων και εργοδοτών της ΕΕ και του ΕΟΧ συνεργάστηκαν στενά στη διαδικασία αυτή.
Aν και η αξιολόγηση βρίσκει τις τρεις οδηγίες, σε γενικές γραμμές κατάλληλες για το σκοπό τους, διαπιστώνει και ορισμένες ελλείψεις ως προς το πεδίο που καλύπτουν και την εφαρμογή τους. Όσον αφορά το πεδίο που καλύπτουν, σημαντικό μερίδιο του εργατικού δυναμικού δεν καλύπτεται από τις διατάξεις τους, εξαιτίας της εξαίρεσης των μικρών επιχειρήσεων, της δημόσιας διοίκησης και των ναυτικών.
Υπάρχει επίσης περιθώριο για βελτίωση όσον αφορά την εφαρμογή τους, ιδιαίτερα σε χώρες με λιγότερο ανεπτυγμένες παραδόσεις, μέσω της προαγωγής μιας αντίληψης ενημέρωσης και διαβούλευσης μεταξύ κοινωνικών εταίρων, της ενδυνάμωσης των θεσμών, της προώθησης συμφωνιών ενημέρωσης και διαβούλευσης, της διάδοσης ορθών πρακτικών, της ευαισθητοποίησης και της διασφάλισης της επιβολής της εφαρμογής.
Ο «έλεγχος καταλληλότητας» λαμβάνει τη μορφή εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών , που παρέχει ορισμένες πιθανές απαντήσεις στις ελλείψεις των οδηγιών, βάσει της ορθής πρακτικής του ουσιαστικού κοινωνικού διαλόγου σε διάφορα επίπεδα και από διάφορους παράγοντες. Δίνει έμφαση στους τομείς οι οποίοι χρειάζονται περαιτέρω εξέταση και συζήτηση, πράγμα που μπορεί, στο μέλλον, να οδηγήσει σε ενοποίηση των τριών οδηγιών μετά από διαβούλευση με τους ευρωπαίους κοινωνικούς εταίρους.
Ιστορικό
Στο πλαίσιο του προγράμματος εργασιών της για το 2010, η Επιτροπή εξήγγειλε την επανεξέταση του νομοθετικού πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε επιλεγμένους τομείς πολιτικής εφαρμόζοντας «ελέγχους καταλληλότητας», ώστε η ισχύουσα νομοθεσία να εξακολουθήσει να εξυπηρετεί τους προβλεπόμενους σκοπούς. Πιλοτικές εφαρμογές άρχισαν το 2010 σε τέσσερις τομείς: απασχόληση και κοινωνική πολιτική, περιβάλλον, μεταφορές και βιομηχανική πολιτική.
Στον τομέα της απασχόλησης και της κοινωνικής πολιτικής, επελέγη ένα σύνολο τριών οδηγιών σχετικά με την ενημέρωση των εργαζομένων και τη διαβούλευση με αυτούς σε εθνικό επίπεδο και σε επίπεδο επιχείρησης:
– η οδηγία 98/59/ΕΚ για τις ομαδικές απολύσεις,
– η οδηγία 2001/23/EΚ για τις μεταβιβάσεις επιχειρήσεων,
– η οδηγία 2002/14/EΚ για τη θέσπιση γενικού πλαισίου σχετικά με την ενημέρωση των εργαζομένων και τη διαβούλευση με αυτούς στην ΕΕ.
Οι τρεις οδηγίες ΕΕ υλοποιούν το θεμελιώδες κοινωνικό δικαίωμα για ενημέρωση και διαβούλευση και ορίζουν, κατά τρόπο ευέλικτο, ελάχιστες απαιτήσεις που επιτρέπουν στα κράτη μέλη να εφαρμόζουν διατάξεις ευνοϊκότερες για τους εργαζόμενους. Δύνανται να αναβαθμίσουν την εμπιστοσύνη μεταξύ διεύθυνσης και εργαζομένων, να επιτρέψουν τη συμμετοχή των εργαζομένων στη λήψη αποφάσεων που τους επηρεάζουν, να συμβάλουν στην αύξηση της προσαρμοστικότητας και της απασχολησιμότητας, να βελτιώσουν τις επιδόσεις του προσωπικού και της επιχείρησης και να εξασφαλίσουν πιο ισότιμους όρους ανταγωνισμού μεταξύ επιχειρήσεων.
Οι αρχικές οδηγίες περί ομαδικών απολύσεων και για τις μεταβιβάσεις επιχειρήσεων χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1970. Κάθε οδηγία τροποποιήθηκε μιά φορά και αργότερα ενοποιήθηκε. Η τρίτη, η γενική οδηγία πλαίσιο, είναι η πλέον πρόσφατη (2002) και δεν έχει υποστεί αλλαγές.
Η αξιολόγηση δείχνει ότι ο αντίκτυπος και η αποτελεσματικότητα των οδηγιών εξαρτώνται από την κατάσταση που επικρατούσε προ της μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο καθώς επίσης και από ορισμένους άλλους παράγοντες όπως: η χώρα και το σύστημά της εργασιακών σχέσεων, το μέγεθος της εγκατάστασης, η αντίληψη περί κοινωνικού διαλόγου, οι συμπεριφορές της διεύθυνσης και των εργαζομένων ή η στήριξη του προσωπικού.
Περισσότερες πληροφορίες
Επικαιρότητα στον δικτυακό τόπο της ΓΔ Απασχόλησης:
Δικτυακός τόπος του κ. László Andor
