Διάλογος Βελιγραδίου-Πρίστινας: Δήλωση του Ύπατου Εκπροσώπου εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τις προσδοκίες της Σερβίας και του Κοσόβου*

Μετά τη συνεδρίαση υψηλού επιπέδου του διαλόγου Βελιγραδίου-Πρίστινας στις 14 Σεπτεμβρίου στις Βρυξέλλες, η ΕΕ εκφράζει την ανησυχία της διότι τα δύο μέρη δεν εφαρμόζουν τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν με τη συμφωνία για την πορεία προς την εξομάλυνση των σχέσεών τους και το παράρτημα εφαρμογής της, επί των οποίων αμφότερα τα μέρη συμφώνησαν πριν από λίγους μήνες και οι οποίες είναι δεσμευτικές για αυτά και σημαντικές για την ευρωπαϊκή τους πορεία.

Η ΕΕ ενθαρρύνει τις δύο πλευρές να συνεργαστούν εποικοδομητικά και καλόπιστα. Αυτό σημαίνει έναρξη της εφαρμογής βάσει της πρότασης της ΕΕ χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση, συμπεριλαμβανομένης της υποχρέωσης αμφότερων των μερών να εφαρμόσουν πλήρως όλες τις προηγούμενες συμφωνίες στο πλαίσιο του διαλόγου. Οι εργασίες για τη δημιουργία της ένωσης/κοινότητας δήμων σερβικής πλειοψηφίας πρέπει να ξεκινήσουν χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση ή προϋπόθεση.

Η ΕΕ υπενθυμίζει στα δύο μέρη ότι έχουν ευθύνη να τηρούν την αρχή της εμπιστευτικότητας στο πλαίσιο του διαλόγου, η οποία αποτελεί βασική συνιστώσα κάθε πολιτικά ευαίσθητης διαπραγματευτικής διαδικασίας.

Η ΕΕ εξακολουθεί να ανησυχεί εξίσου, καθώς τα δύο μέρη δεν σημειώνουν πρόοδο όσον αφορά την αποκλιμάκωση των εντάσεων στο βόρειο Κόσοβο, αρκετούς μήνες μετά την τελευταία έξαρση της βίας που προκάλεσε τον τραυματισμό πολιτών, στρατευμάτων της ειρηνευτικής δύναμης στο Κόσοβο (KFOR), εκπροσώπων των αρχών επιβολής του νόμου και των μέσων ενημέρωσης, με σοβαρές και μόνιμες συνέπειες σε ορισμένες περιπτώσεις.

Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις της ΕΕ και άλλων διεθνών εταίρων, τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι στιγμής εξακολουθούν να είναι ανεπαρκή και η κατάσταση σε ό,τι αφορά την ασφάλεια στον βορρά παραμένει τεταμένη.

Στο πλαίσιο αυτό, οι κινήσεις του Κοσόβου —μεταξύ άλλων όσον αφορά τις απαλλοτριώσεις γης στο βόρειο τμήμα του Κοσόβου, τις εντολές έξωσης, τις τηλεπικοινωνίες και τη χρήση ειδικών αστυνομικών δυνάμεων για καθήκοντα κοινοτικής αστυνόμευσης— δεν συνάδουν με το κράτος δικαίου και ενέχουν τον κίνδυνο να συμβάλουν στην περαιτέρω αύξηση των εντάσεων. Οι συνεχείς, μικρής κλίμακας επιθέσεις εγκληματικών ομάδων και ο εκφοβισμός νεοπροσληφθέντων αστυνομικών που είναι Σέρβοι του Κοσόβου / του τοπικού πληθυσμού είναι πράξεις απαράδεκτες και πρέπει να σταματήσουν αμέσως. Τα προσκόμματα που θέτει η Σερβία στην εφαρμογή του ενεργειακού χάρτη πορείας, καθώς και άλλες απόπειρες που δεν συνάδουν με τη συμφωνία για την πορεία προς την εξομάλυνση και με το παράρτημά της, αντιβαίνουν στο πνεύμα της διαδικασίας διαλόγου.

Τα αιτήματα που διατυπώθηκαν στη δήλωση της 3ης Ιουνίου εξ ονόματος της ΕΕ εξακολουθούν να ισχύουν πλήρως. Τα αναστρέψιμα μέτρα που έχει λάβει η ΕΕ παραμένουν σε ισχύ, συμπεριλαμβανομένης της αναστολής των συνεδριάσεων υψηλού επιπέδου με το Κόσοβο. Η ΕΕ είναι έτοιμη να άρει τα μέτρα αυτά αν σημειωθεί πρόοδος στην εκπλήρωση των υφιστάμενων αιτημάτων ή να εξετάσει τη λήψη περαιτέρω μέτρων έναντι αμφοτέρων των μερών, εάν χρειαστεί.

Η ΕΕ υπενθυμίζει πόσο σημαντική είναι η ταχεία διεξαγωγή πρόωρων τοπικών εκλογών στο βόρειο Κόσοβο για την άμβλυνση των εντάσεων. Είναι αναγκαίο να βρεθεί η ταχύτερη λύση για να καταστεί δυνατή η προκήρυξη των εκλογών. Ενθαρρύνουμε τους Σέρβους του Κοσόβου να συμμετάσχουν πλήρως στην εκλογική διαδικασία και να δηλώσουν δημόσια την άνευ όρων συμμετοχή τους.

Η ΕΕ καλεί όλους τους πολιτικούς παράγοντες, σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, τόσο στο Κόσοβο όσο και στη Σερβία, να συμμετάσχουν εποικοδομητικά στη διαδικασία που θα οδηγήσει σε πρόωρες τοπικές εκλογές στο βόρειο Κόσοβο, να αποφύγουν περαιτέρω ενέργειες κλιμάκωσης και να στηρίξουν την πρόοδο στον διάλογο που διεξάγεται υπό την αιγίδα της ΕΕ.

Η ΕΕ εκφράζει την πλήρη υποστήριξή της στις προσπάθειες του Ύπατου Εκπροσώπου Josep Borrell υπό την ιδιότητά του ως διαμεσολαβητή του διαλόγου Βελιγραδίου-Πρίστινας, καθώς και του Ειδικού Εντεταλμένου της ΕΕ Miroslav Lajčák, και υπενθυμίζει στα δύο μέρη ότι η ευρωπαϊκή πορεία τόσο του Κοσόβου όσο και της Σερβίας διέρχεται από τον διάλογο Βελιγραδίου-Πρίστινας και από την εξομάλυνση των σχέσεών τους. Αμφότερα τα μέρη διακινδυνεύουν να χάσουν ευκαιρίες προόδου στην ευρωπαϊκή τους πορεία.

* Η ονομασία αυτή χρησιμοποιείται με επιφύλαξη των θέσεων ως προς το καθεστώς και συνάδει με την απόφαση 1244/1999 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και τη γνώμη του Διεθνούς Δικαστηρίου σχετικά με τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου.

Πηγή: consilium.europa.eu

Εικόνα: Guillaume Périgois on Unsplash