Αναθεώρηση του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ: γιατί το Κοινοβούλιο θέλει βελτιώσεις;

Ο πόλεμος στην Ουκρανία και ο πληθωρισμός εξάντλησαν τα αποθέματα στον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ. Η ΕΕ χρειάζεται περισσότερα κονδύλια για να μπορεί να αντιδρά στις κρίσεις.

Ποιος είναι ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ

Ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ, γνωστός και ως Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (MFF.), είναι το επταετές δημοσιονομικό σχέδιο που καθορίζει πόσα χρήματα μπορεί να επενδύσει η ΕΕ σε διαφορετικές προτεραιότητες, όπως η υποστήριξη γεωργών, περιφερειών, επιχειρήσεων, φοιτητών ή ερευνητών.

Ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός θέτει όρια για τις ετήσιες δαπάνες της ΕΕ. Καθώς το ισχύον πλαίσιο καλύπτει την περίοδο 2021-2027, υπόκειται σε ενδιάμεση αναθεώρηση η οποία έχει προγραμματιστεί για το 2023 προκειμένου να διαπιστωθεί εάν χρειάζονται αλλαγές.

Γιατί χρειάζονται αλλαγές στον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ

Μετά την έγκριση από την ΕΕ του τρέχοντα μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού στα τέλη του 2020, σημειώθηκαν πολλές απρόβλεπτες εξελίξεις.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία άλλαξε δραματικά τη γεωπολιτική κατάσταση στην ήπειρο κι έκτοτε η ΕΕ έχει δεσμευτεί να στηρίξει το Κίεβο στον αγώνα του ενάντια στην απρόκλητη επιθετικότητα από το Κρεμλίνο.

Η ΕΕ έστειλε οικονομική και ανθρωπιστική βοήθεια και συμφώνησε να αυξήσει την παραγωγή πυρομαχικών και πυραύλων για την Ουκρανία. Εκατομμύρια Ουκρανοί πρόσφυγες έχουν ζητήσει προστασία σε χώρες της ΕΕ.

Η άνοδος των επιτοκίων, που ξεκίνησε από τις κεντρικές τράπεζες για τον περιορισμό του πληθωρισμού, οδήγησε σε σημαντική αύξηση του κόστους δανεισμού της ΕΕ που συνδέεται με το σχέδιο ανάκαμψης μετά την Covid και επιβαρύνει επίσης τον προϋπολογισμό της ΕΕ.

Άλλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΕΕ περιλαμβάνουν τις επίμονες μεταναστευτικές εισροές και την ανάγκη διασφάλισης της αυτονομίας της ΕΕ σε κρίσιμους τομείς.

Ενδιάμεση αναθεώρηση του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για αναθεώρηση του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού τον Ιούνιο του 2023. Περιλαμβάνει τα εξής:

-Δημιουργία νέας διευκόλυνσης για την Ουκρανία, συνολικής χωρητικότητας 50 δισεκατομμυρίων ευρώ, που θα καλύψει τις άμεσες ανάγκες της χώρας καθώς και θα στηρίξει την ανάκαμψη και τον μακροπρόθεσμο εκσυγχρονισμό της

-Ενίσχυση του προϋπολογισμού της ΕΕ με 15 δισ. ευρώ σχετικά με τη μετανάστευση, αντιμετώπιση εξωτερικών προκλήσεων, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία, και οικοδόμηση εταιρικών σχέσεων με χώρες εκτός ΕΕ

-Καθιέρωση μιας πλατφόρμας στρατηγικών τεχνολογιών για την Ευρώπη (Strategic Technologies for Europe Platform – STEP) για την προώθηση της μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας της ΕΕ σε κρίσιμες τεχνολογίες, όπως η υγεία, οι πρώτες ύλες και το Διάστημα. Η πρόταση της Επιτροπής προβλέπει τη χρήση κεφαλαίων στο πλαίσιο υφιστάμενων προγραμμάτων και συμπλήρωση 10 δισεκατομμυρίων ευρώ για συγκεκριμένα προγράμματα

-Δημιουργία νέου μέσου πάνω από τα τρέχοντα δημοσιονομικά ανώτατα όρια για την κάλυψη υψηλότερου κόστους δανεισμού στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης της ΕΕ.

Η στάση του Κοινοβουλίου στο θέμα

Οι ευρωβουλευτές έκαναν γνωστή τη θέση τους σχετικά με τις αλλαγές που απαιτούνται στον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό κατά τη Σύνοδο της Ολομέλειας τον Οκτώβριο του 2023..

Σε προηγούμενο ψήφισμα τον Δεκέμβριο του 2022, οι ευρωβουλευτές είχαν ήδη δηλώσει ότι το πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο στην ΕΕ είχε αλλάξει μετά την έγκριση του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού το 2020, επισημαίνοντας ως κύριες αιτίες τον πόλεμο στην Ουκρανία και τον πληθωρισμό.

Τώρα το Κοινοβούλιο δηλώνει ότι η αναθεώρηση θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις συνέπειες του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, να υποστηρίξει το Κίεβο, να ενισχύσει τη στρατηγική αυτονομία και κυριαρχία της ΕΕ και να της δώσει μεγαλύτερη ευελιξία στην αντιμετώπιση κρίσεων.

Οι ευρωβουλευτές χαιρετίζουν την πρόταση της Επιτροπής, αλλά υποστηρίζουν ότι απαιτείται περισσότερη χρηματοδότηση σε συγκεκριμένους τομείς:

-1 δισεκατομμύριο ευρώ επιπλέον για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στην Ουκρανία και την υποστήριξη άλλων χωρών που επλήγησαν από τον πόλεμο, όπως η Μολδαβία

-1 δισεκατομμύριο ευρώ επιπλέον για τη στήριξη πολιτικών διαχείρισης των συνόρων και θέματα μετανάστευσης

-3 δισεκατομμύρια ευρώ επιπλέον για την πλατφόρμα Στρατηγικές Τεχνολογίες για την Ευρώπη για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ

-5 δισεκατομμύρια ευρώ επιπλέον για δύο μέσα που θα πρέπει να παρέχουν στην ΕΕ μεγαλύτερη ευελιξία στην αντιμετώπιση απρόβλεπτων συμβάντων.

Οι ευρωβουλευτές θέλουν όλα τα έξοδα αποπληρωμής που σχετίζονται με το δανεισμό στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης να μετακινηθούν εκτός των ορίων του προϋπολογισμού και όχι μόνο αυτά που είναι πάνω από τα ήδη προγραμματισμένα έξοδα, όπως προτείνει η Επιτροπή.

Επόμενα βήματα

Το Κοινοβούλιο θέλει να δει γρήγορη πρόοδο με την αναθεώρηση του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ, διότι θα είχε επίσης αντίκτυπο στον ετήσιο προϋπολογισμό του 2024.

Η τελική απόφαση ανήκει στο Συμβούλιο, το οποίο δεν έχει ακόμη συμφωνήσει σε κοινή θέση. Ο αναθεωρημένος προϋπολογισμός μπορεί να τεθεί σε ισχύ μόνο εάν εγκρίνει και το Κοινοβούλιο. Η έκθεση, που εγκρίθηκε στην Ολομέλεια στις 3 Οκτωβρίου, έχει ως στόχο να παρουσιάσει τις απόψεις του Κοινοβουλίου επί του θέματος και αποτελεί διαπραγματευτική εντολή του.

Πηγή και Φωτογραφία: europarl.europa.eu