Σύμβαση για τα Χημικά Όπλα: Δήλωση του ύπατου εκπροσώπου εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την 25η επέτειο

Στις 29 Απριλίου 2022, εορτάστηκε η 25η επέτειος από την έναρξη ισχύος της Σύμβασης για την απαγόρευση της ανάπτυξης, παραγωγής, αποθήκευσης και χρήσης χημικών όπλων και την καταστροφή τους (CWC). Αριθμώντας 193 συμβαλλόμενα μέρη, η Σύμβαση κατοχυρώνει σήμερα τους διεθνείς κανόνες κατά της χρήσης χημικών όπλων.

Από τότε που τέθηκε σε ισχύ, έχει καταστραφεί κατά επαληθεύσιμο τρόπο το 99% των παγκόσμιων δηλωμένων αποθεμάτων χημικών όπλων υπό τον έλεγχο του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (ΟΑΧΟ). Ωστόσο, παρά την απτή πρόοδο, η επανεμφάνιση της χρήσης χημικών όπλων αποτελεί μία από τις σοβαρότερες απειλές για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια.

Τα τελευταία χρόνια, ο κόσμος υπήρξε μάρτυρας της φρικτής χρήσης χημικών όπλων στη Συρία, που προκάλεσε εκατοντάδες θύματα, συμπεριλαμβανομένων παιδιών. Το 2020, χρησιμοποιήθηκε ο νευροτοξικός παράγοντας «Novichok» στην απόπειρα δολοφονίας του Ρώσου πολιτικού της αντιπολίτευσης Alexei Navalny στο έδαφος της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Χημικά όπλα χρησιμοποιήθηκαν επίσης στη Μαλαισία το 2017 για τη δολοφονία του Kim Jeung-Nam, ετεροθαλή αδελφού του Kim Jeung-On, και στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2018 στην απόπειρα δολοφονίας των Sergei και Yulia Skripal, η οποία είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο ενός βρετανού πολίτη.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση επαναλαμβάνει ότι καταδικάζει απερίφραστα τη χρήση χημικών όπλων από την Αραβική Δημοκρατία της Συρίας και τη μη τήρηση των διεθνών υποχρεώσεών της που απορρέουν από τη Σύμβαση, όπως τεκμηριώνεται από ολοκληρωμένες και διεξοδικές έρευνες που διεξήγαγαν τα Ηνωμένα Έθνη και ο ΟΑΧΟ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της θα συνεχίσουν να εργάζονται σε εθνικό και διεθνές επίπεδο για την αντιμετώπιση επιθέσεων με χημικά όπλα και άλλων φρικαλεοτήτων που διαπράττονται στην Αραβική Δημοκρατία της Συρίας.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση επαναλαμβάνει επίσης την έντονη ανησυχία της για το ότι η Ρωσική Ομοσπονδία δεν έχει ακόμη αντιδράσει στις διεθνείς εκκλήσεις για πλήρη συνεργασία με τον ΟΑΧΟ ώστε να διασφαλιστεί αμερόληπτη διεθνής έρευνα όσον αφορά την απόπειρα δολοφονίας του Ρώσου πολιτικού της αντιπολίτευσης, Alexei Navalny. Η δηλητηρίαση του κ. Navalny στη Ρωσία από στρατιωτικό χημικό νευροτοξικό παράγοντα της ομάδας «Novichok» τον Αύγουστο του 2020 (μια ουσία που αναπτύχθηκε από τη Ρωσία) επιβεβαιώθηκε, πέραν πάσης αμφιβολίας, από εξειδικευμένα εργαστήρια στη Γερμανία, τη Γαλλία και τη Σουηδία καθώς και από τον ΟΑΧΟ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση καταδίκασε τη δηλητηρίαση με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο.

Η χρήση χημικών όπλων από οποιονδήποτε, οπουδήποτε, οποιαδήποτε στιγμή και υπό οποιεσδήποτε περιστάσεις συνιστά παραβίαση του διεθνούς δικαίου και ισοδυναμεί με ένα από τα σοβαρότερα εγκλήματα διεθνούς ενδιαφέροντος – εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Η ΕΕ στηρίζει τις συλλογικές προσπάθειες για να διασφαλιστεί η λογοδοσία των δραστών χημικών επιθέσεων μέσω της Διεθνούς σύμπραξης κατά της ατιμωρησίας για τη χρήση χημικών όπλων.

Η ατιμωρησία για τη χρήση χημικών όπλων δεν πρέπει και δεν θα γίνει ανεκτή. Στο πλαίσιο του καθεστώτος κυρώσεων για τα χημικά όπλα, η ΕΕ έχει επιβάλει περιοριστικά μέτρα κατά πολυάριθμων προσώπων και οντοτήτων στη Ρωσία και τη Συρία λόγω της εμπλοκής τους σε επιθέσεις με χημικά όπλα.

Ο ρυθμός των εξελίξεων στην επιστήμη και την τεχνολογία αποτελεί πρόκληση και ταυτόχρονα ευκαιρία για την προώθηση ειρηνικών χρήσεων της χημείας. Η μετατροπή του εργαστηρίου του ΟΑΧΟ σε Κέντρο Χημείας και Τεχνολογίας (CCT) θα είναι καίριας σημασίας για την ενίσχυση της Σύμβασης και τη βελτίωση της ικανότητας του οργανισμού να εκτελεί τα βασικά καθήκοντά του όσον αφορά την επαλήθευση, την επιθεώρηση και την ανάπτυξη ικανοτήτων. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση επαναλαμβάνει την πλήρη εμπιστοσύνη της στην τεχνική γραμματεία του ΟΑΧΟ, τον επαγγελματισμό, την αμεροληψία και την καθιερωμένη τεχνική εμπειρογνωμοσύνη της.

Με την ευκαιρία της σημαντικής αυτής επετείου, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της επαναβεβαιώνουν την αταλάντευτη υποστήριξή τους στη CWC και στο έργο του ΟΑΧΟ. Η επιμέλεια, ο επαγγελματισμός και η αμεροληψία του ΟΑΧΟ, παράλληλα με την αντιμετώπιση της χρήσης χημικών όπλων, προσφέρουν ένα ζωτικής σημασίας πρώτο βήμα προς τη λογοδοσία και τον τερματισμό της ατιμωρησίας. Κάθε χρήση χημικών όπλων αποτελεί προσβολή του διεθνούς δικαίου από το οποίο όλοι εξαρτούμε την ασφάλεια και την ευημερία μας.

Πηγή: consilium.europa.eu

Φωτογραφία: Pablo Stanic on Unsplash