Η ΕΕ πρέπει να λάβει αυστηρότερα μέτρα προστασίας του προϋπολογισμού της από καταχρήσεις εκ μέρους κρατών μελών με ολιγαρχικές δομές, τονίζει το ΕΚ σε έκθεση που υιοθετήθηκε στις 24 Μαρτίου.

Η εμφάνιση ολιγαρχικών δομών έχει λάβει πρωτοφανείς διαστάσεις τα τελευταία χρόνια στην ΕΕ, σύμφωνα με έκθεση της επιτροπής ελέγχου του προϋπολογισμού (CONT), η οποία υποδεικνύει τα κράτη μέλη όπου εντοπίζεται εντονότερα αυτό το φαινόμενο.

Οι ευρωβουλευτές ζητούν αυστηρότερους ελέγχους της χρήσης των κονδυλίων σε επίπεδο ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη την έγκριση του προϋπολογισμού για την περίοδο 2021-2027, ο οποίος ανέρχεται στο πρωτοφανές ποσό των 1,8 τρισ. ευρώ και θα στηρίξει την ανάκαμψη από την πανδημία COVID-19 και τις προτεραιότητες της ΕΕ σε διάφορους τομείς πολιτικής.

Η έκθεση της επιτροπής CONT χαρακτηρίζει την ολιγαρχία ως μια πολιτική ελίτ που καταχράται δημόσια κονδύλια από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό για να εξυπηρετήσει το ιδιωτικό της συμφέρον. Συχνά δε βασίζεται σε επιχειρηματίες που ενεργούν για λογαριασμό της στο πλαίσιο μιας δομής όπου συνήθως οι πραγματικοί δικαιούχοι και ιδιοκτήτες συγκαλύπτονται.

Τα ολιγαρχικά συστήματα σχετίζονται συχνά με καταστάσεις εκτεταμένης διαφθοράς, ασφυκτικού ελέγχου των μέσων ενημέρωσης (ώστε να αποτρέψουν την αποκάλυψη των πιθανών εγκληματικών δραστηριοτήτων τους) και δικαστικού συστήματος που δεν διαθέτει ανεξαρτησία έναντι των ίδιων των ολιγαρχών.

«Στόχος της έκθεσης είναι η καταπολέμηση της κατάχρησης των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων και των χρημάτων των φορολογούμενων εκ μέρους ολιγαρχών», τονίζει ο εισηγητής Πέτρι Σαρβάμα (ΕΛΚ, Φιλανδία). «Είναι ξεκάθαρο ότι πρόκειται για άκρως επίκαιρο ζήτημα, υπό το πρίσμα του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και της πιθανής ανάδυσης νέων εργαλείων».

Προστασία πληρωμών

Σύμφωνα με τον Σαρβάμα, είναι πια καιρός να δοθεί τέλος στις ολιγαρχικές δομές και στις υπάρχουσες συμπαιγνίες μεταξύ διοικήσεων, πολιτικών και άλλων παραγόντων. Καλεί επίσης την Επιτροπή να δώσει σαφέστερο ορισμό των «συγκρουόμενων επαγγελματικών συμφερόντων» ώστε να συμπεριλαμβάνει δραστηριότητες άσκησης πίεσης από ομάδες συμφερόντων και φαινόμενα μεταπήδησης προς ή από τον δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα.

Παρότι η έκθεση επικροτεί τις «ανεκτίμητης αξίας» προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF), της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO) και της Europol, υπογραμμίζει ότι οι οργανισμοί αυτοί πάσχουν από χρόνια έλλειψη προσωπικού και οικονομικών πόρων. Προτρέπει συνεπώς το Συμβούλιο να επιτρέψει την αυξημένη χρηματοδότηση των ανθρώπινων πόρων των εν λόγω οργανισμών και υπηρεσιών.

«Σημαντικότερο όλων είναι η Επιτροπή να ξεκινήσει επιτέλους να χρησιμοποιεί όλα τα μέσα που έχει τη διάθεσή της για την πρόληψη της κατάχρησης του δημοσίου χρήματος», τονίζει ο Σαρβάμα. Μέσα στα οποία συμπεριλαμβάνονται διακοπή προθεσμιών πληρωμής, αναστολή πληρωμών, δημοσιονομικές διορθώσεις ή αποκλεισμός των δαπανών από τη χρηματοδότηση της ΕΕ.

Σύμφωνα με την έκθεση, η ΕΕ θα μπορούσε να επωφεληθεί από την ύπαρξη ενός ενιαίου εργαλείου εξόρυξης δεδομένων και βαθμολόγησης κινδύνου για την ανάλυση δεδομένων σχετικά με εκείνους που τελικά επωφελούνται άμεσα ή έμμεσα από τη χρηματοδότηση της Ένωσης. Τα μη ευαίσθητα δεδομένα θα μπορούσαν επίσης να καταστούν προσβάσιμα στο κοινό προκειμένου να ενισχυθεί ο δημόσιος έλεγχος και η εμπιστοσύνη στις δημόσιες δαπάνες της ΕΕ.

Πηγή: europarl.europa.eu
Φωτογραφία : unsplash.com