Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΠΥΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ
Ένας Ιταλός που ταξιδεύει στη Γερμανία χρειάζεται δικηγόρο. Ένας Γάλλος επιχειρηματίας θέλει να πραγματοποιήσει έρευνα στο κτηματολόγιο της Ουγγαρίας. Ένας Εσθονός δικαστής έχει μια απορία σχετικά με το δικαστικό σύστημα της Ισπανίας. Σήμερα, η εξεύρεση τέτοιου είδους πληροφοριών μπορεί να απαιτήσει εβδομάδες. Στο μέλλον, για να βρει κανείς την απάντηση σε τέτοιου είδους ερωτήματα – σε 22 γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης – θα αρκεί ένα κλικ στον ηλεκτρονικό του υπολογιστή.
Η ΕΕ εγκαινίασε πριν από μερικές ημέρες την Ευρωπαϊκή Διαδικτυακή Πύλη για την Ηλεκτρονική Δικαιοσύνη (European e-Justice portal), ένα ηλεκτρονικό εργαλείο ολοκληρωμένης εξυπηρέτησης το οποίο παρέχει πρόσβαση στη Δικαιοσύνη σε ολόκληρη την ΕΕ. Ο συγκεκριμένος δικτυακός τόπος απευθύνεται στους πολίτες, τις επιχειρήσεις, τους δικηγόρους και τους δικαστές που έχουν απορίες σχετικά με νομικά ζητήματα διασυνοριακού χαρακτήρα και ενισχύει την αμοιβαία κατανόηση των διαφόρων νομικών συστημάτων, συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός ενιαίου χώρου δικαιοσύνης. Χάρη στις 12.000 και πλέον σελίδες περιεχομένου που διαθέτει, η πρώτη έκδοση της πύλης παρέχει πληροφορίες και συνδέσμους σχετικά με τους νόμους και τις πρακτικές σε όλα τα κράτη μέλη. Παραδείγματος χάρη, παρέχει πληροφορίες σχετικά με τη νομική συνδρομή, την κατάρτιση των δικαστών και τη μέθοδο της τηλεσυνδιάσκεψης, καθώς και συνδέσμους προς τις νομικές βάσεις δεδομένων και τα ηλεκτρονικά μητρώα αφερεγγυότητας και κτηματολόγια. Είναι πλέον πανεύκολο για τα δέκα τουλάχιστον εκατομμύρια πολιτών που εμπλέκονται σε διασυνοριακές δικαστικές διαδικασίες κάθε χρόνο να βρουν πληροφορίες σχετικά με την απονομή δικαιοσύνης.
Ο Stefaan De Clerck, υπουργός Δικαιοσύνης του Βελγίου, δήλωσε τα εξής: «Η σημερινή ημέρα είναι πολύ σημαντική για τον ευρωπαϊκό χώρο Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης. Μέσω της συγκεκριμένης διαδικτυακής πύλης, θέτουμε τα θεμέλια για μια δικαιοσύνη περισσότερο αποτελεσματική και προσιτή στους ευρωπαίους πολίτες. Το πρόγραμμα σχετικά με την ηλεκτρονική δικαιοσύνη αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο ενός σύγχρονου ευρωπαϊκού συστήματος απονομής δικαιοσύνης, και η διαδικτυακή πύλη για την ηλεκτρονική δικαιοσύνη αποτελεί την θύρα που παρέχει πρόσβαση προς το σύστημα αυτό. Για τη μακροχρόνια επιτυχία του εγχειρήματος απαιτείται πλέον εντατική συνεργασία μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων πλευρών.»
Η αντιπρόεδρος Viviane Reding, επίτροπος αρμόδια για τη Δικαιοσύνη, τα Θεμελιώδη Δικαιώματα και την Ιθαγένεια, δήλωσε σχετικά τα εξής: «Ηλεκτρονική δικαιοσύνη σημαίνει δικαιοσύνη με ένα κλικ. Σήμερα κάνουμε ένα πολύ σημαντικό βήμα προόδου για να φέρουμε τη Δικαιοσύνη πιο κοντά στους πολίτες της ΕΕ και να ενισχύσουμε τις γνώσεις των πολιτών των διαφόρων χωρών σχετικά με τα νομικά συστήματα των άλλων χωρών. Η γνώση οδηγεί σε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη, και η εμπιστοσύνη με τη σειρά της δημιουργεί στους πολίτες τη βεβαιότητα ότι τα δικαιώματά τους θα γίνονται σεβαστά οπουδήποτε κι αν βρίσκονται στην Ευρώπη. Οι πολίτες, οι επιχειρήσεις και οι δικηγόροι θα μπορούν να χρησιμοποιούν μια πραγματική διαδικτυακή θυρίδα ολοκληρωμένης εξυπηρέτησης και να αντλούν από εκεί πληροφορίες σχετικά με την απονομή της δικαιοσύνης. Εν τέλει, ο συγκεκριμένος δικτυακός τόπος θα εκσυγχρονίσει και θα εξορθολογήσει τον τρόπο με τον οποίον οι πολίτες λαμβάνουν νομικές πληροφορίες και συμβουλές. Οι πολίτες θα λαμβάνουν τις απαντήσεις που χρειάζονται στη γλώσσα τους και σε σύντομο χρονικό διάστημα. Όλοι γνωρίζουμε πόσο καθοριστικό είναι αυτό: η δικαιοσύνη που αργεί υπερβολικά είναι δικαιοσύνη άνευ ουσίας.»
Ποιοι ωφελούνται από τον συγκεκριμένο δικτυακό τόπο;
– Οι πολίτες που μπορούν να βρουν απαντήσεις για τον τρόπο λειτουργίας των νομικών συστημάτων των 27 κρατών μελών. Μπορούν να βρίσκουν γρήγορα απαντήσεις για την αντιμετώπιση καταστάσεων της καθημερινής ζωής, όπως είναι το διαζύγιο, ο θάνατος, οι νομικές διαφορές ή ακόμη και η αλλαγή κατοικίας. Μπορούν να αναζητήσουν κάποιον επαγγελματία του νομικού χώρου σε άλλη χώρα, να πληροφορηθούν πώς μπορούν να αποφύγουν δαπανηρές διαδικασίες ενώπιον δικαστηρίων χάρη στην προσφυγή σε διαμεσολάβηση, πού πρέπει να ασκήσουν αγωγή, ποιου κράτους μέλους το δίκαιο εφαρμόζεται σε μια συγκεκριμένη υπόθεση και κατά πόσον δικαιούνται νομική συνδρομή.
– Δικηγόροι, συμβολαιογράφοι και δικαστές που να ανατρέχουν σε νομικές βάσεις δεδομένων, να επικοινωνούν με συναδέλφους τους μέσω δικαστικών δικτύων και να βρίσκουν πληροφορίες σχετικά με την κατάρτιση των δικαστικών. Επίσης μπορούν να ενημερωθούν για τις δυνατότητες πραγματοποίησης διασυνοριακών τηλεσυνδιασκέψεων.
– Επιχειρήσεις που θα βρίσκουν συνδέσμους προς μητρώα αφερεγγυότητας και κτηματολόγια, καθώς και πληροφορίες για το εφαρμοστέο δίκαιο και τις διασυνοριακές διαδικασίες.
Οι γλωσσικοί φραγμοί, οι οποίοι συχνά περιπλέκουν την εξεύρεση των πληροφοριών αυτού του είδους, παραμερίζονται με την παροχή των πληροφοριών σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ. Τα περιεχόμενα του δικτυακού τόπου είναι διαθέσιμα σε 22 επίσημες γλώσσες της ΕΕ, οι δε σύνδεσμοί του θα κατευθύνουν τους χρήστες προς τις εθνικές πηγές πληροφόρησης των κρατών μελών.
Η σύμπραξη των δικαστικών και των επαγγελματιών του νομικού χώρου (συμβολαιογράφων, δικηγόρων, δικαστικών επιμελητών, διαμεσολαβητών) είναι καθοριστικής σημασίας για την επιτυχία της πύλης, και ήδη έχει δρομολογηθεί σειρά σχεδίων προς την κατεύθυνση αυτή. Παραδείγματος χάρη, ήδη καταβάλλονται προσπάθειες για την καθιέρωση Αναγνωριστικού Ευρωπαϊκής Νομολογίας (ECLI), που θα διευκολύνει την πρόσβαση στη νομολογία των κρατών μελών και της ΕΕ η οποία αναφέρεται σε διασυνοριακές υποθέσεις.
Η Επιτροπή, η οποία είναι υπεύθυνη για τη διαχείριση του δικτυακού τόπου, θα εξακολουθήσει να συνεργάζεται στενά με τα κράτη μέλη για τον σταδιακό εμπλουτισμό του περιεχομένου της και την ανάπτυξη νέων εφαρμογών της λειτουργίας της.
Επόμενα βήματα
Η σημερινή έναρξη λειτουργίας αποτελεί το πρώτο βήμα για τη συγκρότηση πολυγλωσσικής πύλης, ικανής να διευκολύνει τη ζωή των πολιτών, των επιχειρήσεων και των επαγγελματιών στην Ευρώπη.
Τα επόμενα χρόνια θα προστεθούν στην πύλη νέες πληροφορίες, εργαλεία και λειτουργίες. Από τις αρχές του 2011, θα είναι διαθέσιμα ενημερωτικά δελτία σχετικά με τα δικαιώματα των εναγομένων και των θυμάτων που ισχύουν σε κάθε κράτος μέλος της ΕΕ. Τα δελτία αυτά θα περιέχουν, μεταξύ άλλων, πληροφορίες για τις νομικές διαδικασίες που διέπουν τις παραβάσεις των κανόνων οδικής κυκλοφορίας στις διάφορες χώρες. Τα ενημερωτικά αυτά δελτία θα χρησιμεύουν ως βασικό εργαλείο αναφοράς τόσο για τους επαγγελματίες του νομικού χώρου όσο και τους πολίτες.
Η δικτυακή πύλη θα υποστεί στο μέλλον επικαιροποιήσεις οι οποίες επιπλέον θα αυξάνουν την αποτελεσματικότητα των εργαλείων της ΕΕ στον τομέα της δικαιοσύνης, παρέχοντας στους πολίτες τη δυνατότητα να εγείρουν ηλεκτρονικά διασυνοριακή απαίτηση από μικροδιαφορά ή να κινούν τη διαδικασία έκδοσης διαταγής πληρωμής. Οι επιχειρήσεις θα αποκομίζουν οφέλη από τη μείωση της δαπάνης που θα προκύψει από την καθιέρωση απλούστερων, πιο ορθολογικών επιγραμμικών νομικών διαδικασιών από τη στιγμή που θα έχουν πρόσβαση μέσω της πύλης σε μητρώα αφερεγγυότητας, μητρώα επιχειρήσεων και κτηματολόγια. Τα δικαστήρια θα μπορούν να διεκπεραιώνουν διασυνοριακές αιτήσεις σε απευθείας σύνδεση και να επικοινωνούν με τους ενάγοντες και τους εναγομένους σε μια συγκεκριμένη υπόθεση, καθώς επίσης με τα δικαστήρια σε άλλα κράτη μέλη.
Ήδη καταβάλλεται προσπάθεια για να διασφαλισθεί ότι θα υπάρχει, από το 2013 και μετά, ένα εργαλείο το οποίο θα επιτρέπει στους πολίτες να αναζητούν δικηγόρο βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων. Για παράδειγμα, η πύλη θα επιτρέπει σε έναν πολίτη να βρίσκει γερμανομαθή δικηγόρο ο οποίος ειδικεύεται στο οικογενειακό δίκαιο ή στο δίκαιο του διαζυγίου στην Ουγγαρία.
Εξάλλου, αναμένεται να πραγματοποιηθεί ικανοποιητική πρόοδος για τη διευθέτηση ορισμένων ζητημάτων που έχουν ανακύψει σε σχέση με τη διαλειτουργικότητα σε ολόκληρη την ΕΕ των εφαρμογών που σχετίζονται με την ηλεκτρονική υπογραφή, την ηλεκτρονική εξακρίβωση της ταυτότητας και τις ηλεκτρονικές πληρωμές. Η εξεύρεση λύσεων στα θέματα αυτά αποτελεί προϋπόθεση για την πλήρη υλοποίηση αρκετών σχεδίων του τομέα της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης, όπως είναι η ευρωπαϊκή διαταγή πληρωμής και η ευρωπαϊκή διαδικασία μικροδιαφορών.
Ένας οδικός χάρτης για την ηλεκτρονική δικαιοσύνη» παρέχει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις εργασίες που προβλέπεται να πραγματοποιηθούν μέχρι τα τέλη του 2013.
Ιστορικό
Το σχέδιο δράσης του Συμβουλίου για την ευρωπαϊκή ηλεκτρονική δικαιοσύνη 2009-2013, το οποίο θεσπίστηκε τον Νοέμβριο του 2008, αποβλέπει στη βελτίωση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη και στην καλύτερη απονομή της. Θέτει ως στόχο τη δημιουργία δικτυακής πύλης για την ευρωπαϊκή ηλεκτρονική δικαιοσύνη και αναγνωρίζει ότι οι τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στη βελτίωση του τρόπου λειτουργίας των συστημάτων απονομής δικαιοσύνης, δεδομένου ότι είναι ικανές να διευκολύνουν την καθημερινή πρακτική των επαγγελματιών του νομικού χώρου και να προαγάγουν τη συνεργασία μεταξύ νομικών αρχών.
Η Επιτροπή καταβάλλει ήδη προσπάθειες για την αντιμετώπιση των προβλημάτων συμφόρησης που παρατηρούνται στην ενιαία αγορά, στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», την οποία εξήγγειλε στις 3 Μαρτίου 2010 (IP/10/225). Η έξυπνη χρήση της τεχνολογίας αποτελεί έναν από τους καλύτερους τρόπους για τη μείωση του κόστους των νομικών διαδικασιών και την απλούστευση των διασυνοριακών πράξεων, με την καθιέρωση επιγραμμικών διαδικασιών για την εκδίκαση μικροδιαφορών, την έκδοση ευρωπαϊκής διαταγής πληρωμής και τη διασύνδεση των μητρώων αφερεγγυότητας και των μητρώων επιχειρήσεων.
Επισκεφθείτε τη διαδικτυακή πύλη για την ηλεκτρονική δικαιοσύνη
στη διεύθυνση: https://e-justice.europa.eu
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε επίσης να βρείτε στους παρακάτω συνδέσμους:
Βίντεο για την ηλεκτρονική δικαιοσύνη και συνοδευτικό υλικό για δημοσιογράφους οπτικοακουστικών μέσων:
http://tvnewsroom.consilium.europa.eu/http://ec.europa.eu/avservices/home/index_en.cfm
Βελγική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Γραφείο τύπου για θέματα δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων:
http://ec.europa.eu/justice_home/news/intro/news_intro_en.htm
Αρχική σελίδα της Viviane Reding, αντιπροέδρου και επιτρόπου αρμόδιας για τη Δικαιοσύνη, τα Θεμελιώδη Δικαιώματα και την Ιθαγένεια:
http://ec.europa.eu/commission_2010-2014/reding/index_en.htm
