Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενισχύει τους κανόνες για την καταπολέμηση νέων επικίνδυνων συνθετικών ναρκωτικών
Σε έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα επισημαίνεται ότι πρέπει να ληφθούν αυστηρότερα μέτρα σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση για την καταπολέμηση του συνεχώς οξυνόμενου προβλήματος των συνθετικών ναρκωτικών που εισέρχονται στην αγορά. Μόνο το 2010, η ΕΕ κατέγραψε 41 τέτοιες ψυχότροπες ουσίες, οι οποίες μιμούνται τα αποτελέσματα επικίνδυνων ουσιών, όπως η έκσταση ή η κοκαΐνη, και πωλούνται νόμιμα, αριθμός ρεκόρ έναντι των 24 που είχαν καταγραφεί το προηγούμενο έτος. Τα ναρκωτικά, που μπορεί να είναι το ίδιο επικίνδυνα με τις απαγορευμένες ουσίες, συχνά πωλούνται μέσω του Διαδικτύου και σε ειδικευμένα καταστήματα. Στην έκθεση αξιολογούνται οι σημερινοί κανόνες της ΕΕ για την καταπολέμηση νέων ψυχότροπων ναρκωτικών. Η Επιτροπή σχεδιάζει να ενισχύσει αυτούς τους κανόνες για να απαγορευτεί η ελεύθερη πώληση αυτών των επικίνδυνων ουσιών στην αγορά.
Σύμφωνα με νέα έκθεση του Ευρωβαρομέτρου που δημοσιεύτηκε σήμερα, οι νέες ουσίες που μιμούνται τα αποτελέσματα των παράνομων ναρκωτικών κατακτούν όλο και περισσότερο έδαφος και 5% των νέων της Ευρώπης παραδέχεται ότι έχει κάνει χρήση τέτοιων ουσιών. Τα στοιχεία είναι υψηλότερα στην Ιρλανδία (16%), και ακολουθεί η Πολωνία (9%), η Λετονία (9%), το Ηνωμένο Βασίλειο (8%) και το Λουξεμβούργο (7%). Το Ευρωβαρόμετρο αποκαλύπτει ότι στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, η πλειοψηφία των νέων ηλικίας 15 έως 24 ετών είναι υπέρ της απαγόρευσης αυτών των ουσιών.
«Η ευκολία με την οποία τα νέα συνθετικά ναρκωτικά γίνονται διαθέσιμα στην Ευρώπη αυξάνεται με πρωτοφανείς ρυθμούς στην Ευρώπη. Μπορεί να είναι τοξικά, να δημιουργούν εθισμό και να έχουν μακροχρόνιες επιβλαβείς επιπτώσεις,» δήλωσε η αντιπρόεδρος Viviane Reding, η αρμόδια για τη δικαιοσύνη Επίτροπος της ΕΕ. «Πρέπει να αναλάβουμε δράση σε επίπεδο ΕΕ και να προστατέψουμε τα παιδιά μας. Το σημερινό σύστημα ανίχνευσης αυτών των νέων ναρκωτικών δεν είναι ικανό να αντιμετωπίσει τη μεγάλη αύξηση του αριθμού αυτών των ουσιών στην αγορά. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι κανόνες πρέπει να ενισχυθούν για να διασφαλιστεί ότι οι νέοι δεν θα πέσουν στην παγίδα της χρήσης αυτών των επικίνδυνων ναρκωτικών. Πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι το νομοθετικό μας πλαίσιο για την καταπολέμηση αυτών των ουσιών είναι ισχυρό και αποτελεσματικό.»
Έκθεση αξιολόγησης: Αντιμετώπιση των νέων ψυχοτρόπων ουσιών
Στη χθεσινή έκθεση αξιολογείται ο μηχανισμός της ΕΕ για την αντιμετώπιση των νέων ψυχοτρόπων ουσιών που εισέρχονται στην ευρωπαϊκή αγορά. Ο μηχανισμός, που θεσπίστηκε το 2005 προβλέπει σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης σχετικά με νέες ουσίες μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, εκτίμηση κινδύνου και, ενδεχομένως, μέτρα ελέγχου σε ευρωπαϊκή κλίμακα.
Στην έκθεση διαπιστώνεται ότι το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης λειτουργεί καλά, αλλά ότι σε συνολικό επίπεδο ο μηχανισμός δεν κατορθώνει να αντιμετωπίσει ικανοποιητικά τον μεγάλο αριθμό νέων ουσιών που εισέρχονται στην αγορά. Παραδείγματος χάρη, είναι εύκολο να παρακαμφθούν τα σημερινά μέτρα ελέγχου και να δημιουργηθούν νέα ναρκωτικά που μπορεί να είναι νόμιμα αλλά να έχουν σοβαρές επιβλαβείς επιπτώσεις. Επίσης, το σημερινό σύστημα δεν διαθέτει αρκετά ευρύ φάσμα αποτελεσματικών επιλογών για μέτρα ελέγχου.
Η Επιτροπή εξετάζει διάφορους τρόπους για να καταστήσει αποτελεσματικότερους τους κανόνες της ΕΕ, όπως εναλλακτικές επιλογές για ποινικές κυρώσεις, νέους τρόπους παρακολούθησης των ουσιών που προκαλούν ανησυχίες και ευθυγράμμιση των μέτρων για τον έλεγχο των ναρκωτικών με εκείνους για την ασφάλεια των τροφίμων και των προϊόντων. Το φθινόπωρο, η Επιτροπή θα παρουσιάσει σειρά εναλλακτικών επιλογών στον τομέα αυτόν.
Στην έκθεση διαπιστώνεται ότι οι ψυχότροπες ουσίες καθίστανται ευρέως διαθέσιμες στην Ευρώπη με πρωτοφανείς ρυθμούς. Από το 2005 αναφέρθηκαν 115 τέτοιες ουσίες. Το 2010, καταγράφηκε ο αριθμός-ρεκόρ των 41 νέων ναρκωτικών, από 24 το 2009 και 13 το 2008. Περιλάμβαναν ουσίες με βάση φυτά, συνθετικά παράγωγα καθιερωμένων ναρκωτικών, καθώς και τα λεγόμενα «ναρκωτικά σχεδιαστών».
Οι νέες ψυχότροπες ουσίες αποτελούν ολοένα σοβαρότερο παγκόσμιο πρόβλημα. Ενώ η χρήση «παραδοσιακών ναρκωτικών» όπως η κοκαΐνη, η ηρωίνη και η έκσταση παραμένει «γενικώς σταθερή», η παράνομη αγορά ναρκωτικών διοχετεύεται με νέα ναρκωτικά, καθώς οι έμποροι εκμεταλλεύονται χημικές ουσίες για τις οποίες δεν υπάρχουν ρυθμίσεις σε διεθνές επίπεδο, σύμφωνα με την παγκόσμια έκθεση του 2011 για τα ναρκωτικά («World Drug Report 2011«) της Υπηρεσίας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και την Πρόληψη της Εγκληματικότητας.
Έρευνες Ευρωβαρομέτρου: Η χρήση ναρκωτικών από νέους
Η έρευνα του Ευρωβαρομέτρου που δημοσιεύτηκε σήμερα αναφέρει ότι για το 5% των ερωτηθέντων που παραδέχθηκαν ότι χρησιμοποιούν συνθετικά ναρκωτικά, οι βασικές πηγές προμήθειάς τους ήταν μέσω φίλων (54%), σε πάρτι ή κλαμπ (37%), σε ειδικευμένα καταστήματα (33%), ή μέσω του Διαδικτύου (7%).
Το Ευρωβαρόμετρο αναφέρει επίσης ότι 1 στους 3 νέους άνδρες (32%) παραδέχεται ότι έχει κάνει χρήση κάνναβης τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του έναντι 1 στις 5 νέες γυναίκες (20%). Οι Ευρωπαίοι ηλικίας 15-24 κάνουν σαφή διάκριση μεταξύ της κάνναβης και άλλων παράνομων ναρκωτικών – τόσο από πλευράς διαθεσιμότητας όσο και επιπτώσεων στην υγεία. Συνολικά, πολλοί περισσότεροι νέοι θεωρούν ότι η κοκαΐνη (95%) και η έκσταση (92%) αποτελούν σοβαρό κίνδυνο για την υγεία των κανονικών χρηστών σε σχέση με την κάνναβη (67%) – έναντι 57% για το οινόπνευμα. Μεταξύ των νέων που δεν χρησιμοποίησαν ποτέ κάνναβη, 75% από αυτούς πιστεύει ότι η κανονική χρήση της συνεπάγεται σοβαρούς κινδύνους, έναντι 36% εκείνων που έκαναν χρήση του ναρκωτικού το προηγούμενο έτος. 57% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι μπορούν να προμηθευτούν εύκολα κάνναβη εντός 24 ωρών, ενώ μόνο 22% δήλωσε το ίδιο για την έκσταση ή την κοκαΐνη.
Ιστορικό
Η αντιμετώπιση της κατάχρησης ναρκωτικών απαιτεί μακροχρόνια, ισόρροπη προσέγγιση, που πρέπει να δίνει το ίδιο βάρος στην πρόληψη , τη μείωση των επιβλαβών επιπτώσεων, τη θεραπεία των τοξικομανών και το λαθρεμπόριο ναρκωτικών. Η στρατηγική της ΕΕ για την καταπολέμηση των ναρκωτικών για την περίοδο 2005-2012 και τα δύο σχέδια δράσης της για την καταπολέμηση των ναρκωτικών (2005-2008 και 2009-2012) ορίζουν την συνεκτική και ισόρροπη προσέγγιση της ΕΕ για τη μείωση της ζήτησης ναρκωτικών από χρήστες, καθώς και τη μείωση της προσφοράς.
Η Επιτροπή διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στον συντονισμό των μέτρων μείωσης της χρήσης παράνομων ναρκωτικών και καταπολέμησης του λαθρεμπορίου ναρκωτικών. Βάσει της απόφασης 2005/387/JHA του Συμβουλίου, η Επιτροπή έχει την ευθύνη να προτείνει στα κράτη μέλη να θέσουν υπό έλεγχο νέα ναρκωτικά. Με την απόφαση θεσπίστηκε μηχανισμός για ταχεία ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με νέα ναρκωτικά, την αξιολόγηση των κινδύνων τους και την υποβολή τους σε έλεγχο σε όλη την ΕΕ. Η σημερινή έκθεση αξιολογεί τη λειτουργία αυτού του μηχανισμού.
Περισσότερες πληροφορίες
Πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την καταπολέμηση των ναρκωτικών:
http://ec.europa.eu/justice/anti-drugs
Το Ευρωβαρόμετρο σχετικά με τη στάση των νέων απέναντι στα ναρκωτικά:
http://ec.europa.eu/public_opinion/whatsnew2011_en.htm
Ιστοσελίδα της Αντιπροέδρου κας Viviane Reding, Επιτρόπου της ΕΕ για θέματα Δικαιοσύνης:
