Ξέπλυμα μαύρου χρήματος και χρηματοδότηση της τρομοκρατίας: Αυστηρότεροι κανόνες από την ΕΕ

Προκειμένου να αυξήσει την διαφάνεια, η ΕΕ ανανεώνει την νομοθεσία της ενάντια στο ξέπλυμα μαύρου χρήματος και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.

Την επόμενη εβδομάδα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψηφίζει την 5η τροπολογία της οδηγίας για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Η νέα οδηγία αποτρέπει την χρήση του ευρωπαϊκού οικονομικού συστήματος για τη χρηματοδότηση εγκληματικών δραστηριοτήτων και ενδυναμώνει τη διαφάνεια αποτρέποντας την απόκρυψη μεγάλων κεφαλαίων. Μιλήσαμε για τους νέους κανόνες με τους εισηγητές της έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Καρίνς Κρισιάνις (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, Λετονία) και Σαρχεντίνι Γιούντιθ (Πράσινοι, Ολλανδία).

Περισσότερη διαφάνεια

Οι νέοι κανόνες φέρνουν περισσότερη διαφάνεια όσον αφορά την ιδιοκτησία εταιρειών και τα εμπιστεύματα (trusts). Νωρίτερα, τα μητρώα των πραγματικών κατόχων εταιρειών ήταν προσβάσιμα μόνο σε όσους μπορούσαν να αποδείξουν έννομο συμφέρον, όπως δημοσιογράφοι και ΜΚΟ. Τώρα θα είναι προσιτά σε όλους. Τα μητρώα θα συνδεθούν για τη διευκόλυνση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών. Η νέα νομοθεσία εισάγει επίσης μητρώα πραγματικών δικαιούχων trusts, διαθέσιμων βάσει νόμιμου συμφέροντος, μητρώου τραπεζικών λογαριασμών και θυρίδων ασφαλείας, προσβάσιμων στις δημόσιες αρχές. Για παράδειγμα, εάν η «Europol αναζητεί εγκληματία σε ένα κράτος μέλος, θα μπορεί να δει σε ποιες άλλες χώρες το συγκεκριμένο άτομο έχει λογαριασμούς» εξηγεί ο κ. Καρίνς.

«Στόχος είναι να κρατήσουμε το μαύρο χρήμα εκτός ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος. Οι τράπεζες οφείλουν να ξέρουν ποιος είναι πίσω από κάθε λογαριασμό. Υπάρχουν δύο προβλήματα με το μαύρο χρήματα: το πρώτο είναι ότι καταστρέφει την οικονομία και το δεύτερο ότι μπορεί να χρηματοδοτήσει την τρομοκρατία» αναφέρει ο κ. Καρίνς. «Καταστήσαμε σαφές ότι αν δεν θέλετε να δείξετε (οι τράπεζες) ποιος είναι ο ιδιοκτήτης θα είναι δύσκολο να κάνετε δουλειές στην Ευρώπη» αναφέρει η κ. Σαρχεντίνι.

Πηγές χρηματοδότησης της τρομοκρατίας

«Οι πηγές είναι πολλές, αλλά προέρχονται από παράνομες δραστηριότητες, χρήματα που προέρχονται από τη μαύρη αγορά, εμπόριο παράνομων αγαθών, όπλων και λαθρεμπόριο ανθρώπων. Αυτά τα χρήματα εισέρχονται στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα κεκαλυμένα», λέει ο κ. Καρίνς. Αλλά η κ. Σαρχεντίνι υπενθυμίζει ότι «η τρομοκρατία μπορεί να γίνει και χωρίς καθόλου χρήματα, ειδικά στην Ευρώπη, όπου ο καθένας μπορεί να νοικιάσει ένα αυτοκίνητο ή ακόμα και να το κλέψει και να τρέξει σε πλήθος ανθρώπων. Αυτό δεν κοστίζει χρήματα. Το μόνο που κοστίζει χρήματα είναι οι μισθοί των στρατιωτών του Ισλαμικού Κράτους».

Προπληρωμένες κάρτες και κρυπτο – νομίσματα

Το πιστωτικό όριο για την ταυτοποίηση των κατόχων ανώνυμων προπληρωμένων καρτών μειώθηκε στα €150 (από €250 που ήταν προηγουμένως). Η κ. Σαρχεντίνι λέει ότι αυτή η αλλαγή ήταν πολύ σημαντική για τα κράτη μέλη. Για παράδειγμα, «οι γαλλικές αρχές επέμειναν, λέγοντας ότι τα αυτοκίνητα ενοικίασης που χρησιμοποιούνται σε επιθέσεις στη Γαλλία έχουν καταβληθεί από ανώνυμες κάρτες».

Οι νέοι κανόνες απαιτούν το εικονικό νόμισμα – όπως οι πλατφόρμες ανταλλαγής bitcoin και οι φορείς παροχής πορτοφολιού να ελέγξουν ποιοι είναι οι πελάτες τους, τερματίζοντας την ανωνυμία που σχετίζεται με αυτές τις ανταλλαγές. «Τώρα λέμε ότι οι πάροχοι πλατφόρμας και εκείνοι που κρατούν bitcoins στο πορτοφόλι πρέπει να … γνωρίζουν τους πελάτες τους όπως οι τράπεζες. Είναι αρκετά επαναστατικό», εξηγεί η κ. Σαργεντίνι. (Μέχρι τώρα αυτοί οι κανόνες ισχύουν μόνο για τις τράπεζες, τους συμβολαιογράφους, τα καζίνο, τους εμπόρους τέχνης κλπ. -οι λεγόμενοι υποχρεωμένοι φορείς – καθώς υποχρεούνται να ελέγχουν από πού προέρχονται τα χρήματα που λαμβάνουν).

Ο κ. Καρίνς εξηγεί πως οι κάτοχοι κρυπτο – νομισμάτων θα πρέπει να τα μετατρέπουν σε ευρώ αν θέλουν να αγοράσουν κάτι. «Τότε, τα κρυπτογραφικά νομίσματα θα μπορούν να εισέλθουν στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα και σε αυτό το σημείο θέλουμε οι τράπεζες να ρωτήσουν ποιος είναι αυτός ο πελάτης και από πού προέρχονται τα [εικονικά] χρήματα», προσθέτει.

Πολίτες και εταιρείες

Σκοπός της νομοθεσίας είναι ο τερματισμός της χρηματοδότησης του εγκλήματος χωρίς να παρεμποδίζεται η ομαλή λειτουργία των χρηματοπιστωτικών αγορών και των συστημάτων πληρωμών, όπως οι προπληρωμένες χρεωστικές κάρτες. «Στόχος είναι να δημιουργήσουμε προβλήματα στους εγκληματίες αλλά όχι στους συνηθισμένους και τίμιους ευρωπαίους πολίτες», λέει ο κ. Καρίνς. «Δεν θέλουμε να ωθήσουμε τους ανθρώπους πίσω στη χρήση μετρητών, αντίθετα, θέλουμε να ανεβάσουμε τους ανθρώπους στο ψηφιακό σύστημα», προσθέτει η κ. Σαργεντίνι.

Τα επόμενα βήματα

Το τελικό κείμενο της οδηγίας, το οποίο έχει ήδη συμφωνηθεί ανεπίσημα από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο τον περασμένο Δεκέμβριο, τίθεται σε ψηφοφορία στην ολομέλεια, την Πέμπτη 19 Απριλίου. Αφού τεθεί σε ισχύ, τα κράτη μέλη θα έχουν 18 μήνες για να συμμορφωθούν με αυτήν.

Πηγή: europarl.europa.eu