Στο πλαίσιο του Διαλόγου με τους Πολίτες, η Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κα Viviane Reding, βρέθηκε την περασμένη εβδομάδα στη Θεσσαλονίκη – μία πόλη που έχει πληγεί ιδιαίτερα από την οικονομική κρίση – για να ακούσει τους πολίτες. Η κα Reding θέλησε με τον τρόπο αυτό να δώσει στους πολίτες την αίσθηση ότι η φωνή τους ακούγεται, ότι οι ανησυχίες τους λαμβάνονται υπόψη και ότι είναι και θα παραμείνουν μέλη της «ευρωπαϊκής οικογένειας» – αυτό ήταν το πιο σημαντικό μήνυμά της. Δίνοντας ένα μήνυμα ελπίδας, η Αντιπρόεδρος της ΕΕ τόνισε ότι οι Έλληνες έχουν κάνει τεράστιες προσπάθειες και θυσίες τα τελευταία χρόνια, εξέφρασε όμως την πεποίθησή της ότι η κατάσταση θα βελτιωθεί σύντομα και ότι τα οφέλη από τις μεταρρυθμίσεις έχουν αρχίσει να γίνονται αισθητά.

«Αν το 73% των ανθρώπων εδώ στην αίθουσα έχει την αίσθηση ότι η φωνή τους δεν ακούγεται, τότε πρέπει να προσπαθήσουμε περισσότερο. Ο σημερινός διάλογος με τους πολίτες είναι μια αρχή». Αυτή ήταν η αντίδραση της κας Reding στην πρώτη από μια σειρά μίνι «δημοσκοπήσεων» που έγιναν ανάμεσα στους 400 και πλέον πολίτες που συμμετείχαν στον πρώτο Διάλογο με τους Πολίτες στην Ελλάδα. Όπως ήταν αναμενόμενο, ο κοινωνικός αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης και η αλληλεγγύη με την Ελλάδα και τους Έλληνες ήταν μεταξύ των κορυφαίων ερωτήσεων και ζητημάτων που έθιξαν οι συμμετέχοντες. Εξίσου έντονη ήταν η ελπίδα ότι θα υπάρξει μια νέα κοινή ταυτότητα μετά την κρίση. Για το 46% των πολιτών που ήρθαν στο Βελλίδειο, ΕΕ σημαίνει αλληλεγγύη. Όσον αφορά το μέλλον της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και τις επερχόμενες τροποποιήσεις της Συνθήκης, οι συμμετέχοντες – μέσω συσκευών ηλεκτρονικής ψηφοφορίας – εξέφρασαν την επιθυμία τους να είναι σε θέση να ψηφίσουν άμεσα για τον επόμενο Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

«Νιώθω Ευρωπαία όταν βλέπω την Ακρόπολη», ανέφερε η κα Reding, και επεσήμανε ότι «Η Ελλάδα είναι στην ΕΕ και στην ευρωζώνη – και θα παραμείνει.» Τόνισε ότι οι μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες και εξέφρασε την ελπίδα ότι η νέα γενιά θα εξασφαλίσει καλύτερη ζωή στα παιδιά της: «60% ανεργία των νέων είναι ό,τι χειρότερο για μια κοινωνία». Τόνισε ότι, σε αυτό το πλαίσιο, το πρόγραμμα Erasmus για τους φοιτητές, αλλά και το Erasmus για νέους επαγγελματίες και το ελληνικό πρόγραμμα «Νεολαία σε Δράση», που υποστηρίζονται από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ, αποτελούν σημαντικά εργαλεία. Η Αντιπρόεδρος Reding συγκινήθηκε ιδιαίτερα από ένα σχόλιο στο Twitter με το οποίο ένας πολίτης αναρωτιόταν πότε οι άλλοι Ευρωπαίοι θα καταλάβουν ότι τα ελληνικά  προβλήματα είναι κοινά ευρωπαϊκά προβλήματα, αλλά και με το σχόλιο της 8χρονης  Αναστασίας, που ονειρευόταν μια Ευρώπη όπου μπορείς να ταξιδεύεις ελεύθερα, με πράσινες πόλεις και γεμάτη αρμονία.

Πατήστε εδώ για να παρακολουθήσετε την εκδήλωση σε μαγνητοσκόπηση.

Τι είναι οι Διάλογοι με τους Πολίτες;

Τον Ιανουάριο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκαινίασε το ευρωπαϊκό έτος των πολιτών, που είναι αφιερωμένο στους πολίτες και τα δικαιώματά τους. Το 2013 εορτάζεται η 20η επέτειος από την καθιέρωση της ιθαγένειας της ΕΕ με τη συνθήκη του Μάαστριχτ το 1993. Είναι επίσης ένα έτος πριν από τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2014. Καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, τα μέλη της Επιτροπής θα συζητούν με πολίτες σχετικά με τις προσδοκίες τους για το μέλλον στο πλαίσιο των Διαλόγων με τους Πολίτες (συναντήσεις σε δημαρχεία) σε ολόκληρη την ΕΕ.

Η Αντιπρόεδρος Reding έχει ήδη συμμετάσχει σε συζητήσεις στο Κάδιθ (Ισπανία), στο Γκράτς (Αυστρία), στο Βερολίνο (Γερμανία), στο Δουβλίνο (Ιρλανδία) και στην Κοΐμπρα (Πορτογαλία). Ο Επίτροπος Andor συμμετείχε σε συζητήσεις στη Νάπολη (Ιταλία), η Επίτροπος Malmström  σε Διάλογο με τους πολίτες στο Γκέτεμποργκ (Σουηδία) και στο Τορίνο (Ιταλία), ενώ ο αντιπρόεδρος Tajani συζήτησε με πολίτες στη Ρώμη (Ιταλία). Πολλοί άλλοι διάλογοι θα πραγματοποιηθούν σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση καθ’ όλη τη διάρκεια του 2013 με τη συμμετοχή πολλών πολιτικών από την ΕΕ, τα κράτη μέλη και την τοπική αυτοδιοίκηση σε συζητήσεις με πολίτες από όλα τα κοινωνικά στρώματα. Παρακολουθήστε όλες τις συζητήσεις στην ακόλουθη διεύθυνση: http://ec.europa.eu/european-debate.

Πολλά έχουν επιτευχθεί κατά τα είκοσι χρόνια από την καθιέρωση της ιθαγένειας της ΕΕ: μία έρευνα της ΕΕ που δημοσιεύθηκε πρόσφατα δείχνει ότι σήμερα το 63% των πολιτών αισθάνονται «Ευρωπαίοι». Στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό είναι μόλις 46% μολονότι το 63% των Ελλήνων δηλώνουν ότι αισθάνονται πιο κοντά στους πολίτες των άλλων ευρωπαϊκών χωρών λόγω της κρίσης.

Σε ολόκληρη την ΕΕ, οι πολίτες κάνουν καθημερινά χρήση των δικαιωμάτων τους. Οι Ευρωπαίοι επωφελούνται από την αυξημένη προστασία στις διασυνοριακές αγορές, την εγγυημένη περίθαλψη στα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ μέσω της ευρωπαϊκής κάρτας υγειονομικής περίθαλψης και από φθηνότερα τέλη περιαγωγής χάρη στην ευρωπαϊκή νομοθεσία. Οι πολίτες όμως δεν έχουν πάντοτε επίγνωση των δικαιωμάτων τους. Για παράδειγμα, η έρευνα δείχνει ότι σχεδόν δύο στους τρεις Έλληνες δηλώνουν ότι δεν είναι καλά ενημερωμένοι σχετικά με τα δικαιώματά τους ως πολίτες της ΕΕ, ενώ περισσότεροι από έξι στους δέκα Έλληνες δηλώνουν ότι θέλουν να ενημερωθούν περισσότερο για τα δικαιώματά τους ως πολίτες της ΕΕ.

Αυτός είναι ο λόγος που η Επιτροπή καθιέρωσε το 2013 ως Ευρωπαϊκό Έτος των Πολιτών, αφιερωμένο στους πολίτες και στα δικαιώματά τους. Ο στόχος είναι διττός: αφενός να εξηγούμε τι σημαίνει να είναι κανείς Ευρωπαίος πολίτης και τα δικαιώματα που έχουν οι πολίτες λόγω της ευρωπαϊκής τους ιθαγένειας.

Και αφετέρου να ακούμε. Καθόλη τη διάρκεια του έτους η Αντιπρόεδρος Reding και οι άλλοι Επίτροποι θα συμμετέχουν από κοινού με πολιτικούς από τα κράτη μέλη και την τοπική αυτοδιοίκηση σε διάφορες συζητήσεις με πολίτες σε όλα τα κράτη μέλη στην Ευρώπη, ώστε να υπάρξει απευθείας διάλογος με τους πολίτες για το τι θέλουν, πώς αισθάνονται σχετικά με τα δικαιώματά τους και σε ποιους τομείς θέλουν να δουν την Ένωση να σημειώνει πρόοδο κατά την επόμενη δεκαετία. Οι Ευρωπαίοι πολίτες πρέπει να είναι σε θέση να εκφράσουν τις ανησυχίες τους και να προετοιμάσουν το έδαφος για τις μελλοντικές εκλογές.

Γιατί το κάνει αυτό τώρα η Επιτροπή;

Αυτό γίνεται σήμερα διότι η Ευρώπη βρίσκεται σε μία κρίσιμη καμπή. Το μέλλον της Ευρώπης είναι το θέμα που απασχολεί την κοινή γνώμη – πολλοί εκτιμούν ότι πρέπει να προχωρήσουμε προς την πολιτική ένωση, τη δημιουργία Ομοσπονδίας Κρατών Εθνών ή των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης. Οι επόμενοι μήνες και τα επόμενα χρόνια θα είναι καθοριστικής σημασίας για τη μελλοντική πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η περαιτέρω ευρωπαϊκή ολοκλήρωση πρέπει να συμβαδίζει με την ενίσχυση της δημοκρατικής νομιμοποίησης της Ένωσης.

Μετά την ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης που εκφώνησε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Barroso τον Σεπτέμβριο (SPEECH/12/596), η συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Στις 29 Νοεμβρίου 2012, η Επιτροπή παρουσίασε το σχέδιό της για τη μετάβαση προς την πλήρη οικονομική, νομισματική και δημοσιονομική ένωση και οι πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωομάδας και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας εξέδωσαν κοινή έκθεση στις 5 Δεκεμβρίου 2012. Η Επιτροπή και τα άλλα όργανα εργάζονται τώρα πάνω σε ένα χάρτη πορείας για την Πολιτική Ένωση. Οι πολίτες πρέπει να συμμετάσχουν στη συζήτηση σχετικά με το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι διάλογοι θα τους δώσουν τη δυνατότητα να εκφράσουν τη γνώμη τους και να συζητήσουν.

Οι Ευρωπαίοι πολίτες θα πρέπει να μπορούν να εκφράσουν τις ελπίδες και τις ανησυχίες τους πριν από τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του 2014 και πριν προταθούν οποιεσδήποτε αλλαγές στη Συνθήκη.

Επί του παρόντος, οι μισοί και πλέον Ευρωπαίοι (68%) αισθάνονται ότι η γνώμη τους δεν μετράει στην Ευρώπη. Αυτό πρέπει να αλλάξει.

Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα των διαλόγων;

Τα σχόλια των πολιτών κατά τη διάρκεια των διαλόγων θα βοηθήσουν την Επιτροπή να καταστρώσει τα σχέδιά της για τη μελλοντική μεταρρύθμιση της ΕΕ. Ένας από τους βασικούς στόχους των διαλόγων θα είναι η προετοιμασία του εδάφους για τις Ευρωπαϊκές εκλογές του 2014.

Οι εκλογές του επόμενου έτους για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να αφορούν ευρωπαϊκά θέματα και όχι τα προβλήματα των Ελλήνων ή άλλων πολιτών με την κυβέρνηση της χώρας τους. Θα πρέπει να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή διάσταση ώστε ο Έλληνας ψηφοφόρος να γνωρίζει ότι δεν ψηφίζει απλά ένα ελληνικό πολιτικό κόμμα αλλά μια οικογένεια κομμάτων που ακολουθούν μια πολιτική γραμμή στην Ευρώπη.

Παράλληλα με τους διαλόγους, η Επιτροπή  λαμβάνει επίσης μέτρα για την ενίσχυση της δημοκρατικής νομιμοποίησης των ευρωπαϊκών εκλογών. Στις αρχές Μαρτίου, η Επιτροπή ζήτησε από τα πολιτικά κόμματα να ορίσουν υποψηφίους για τη θέση του Προέδρου της Επιτροπής (IP/13/215). Η Επιτροπή θα επιθυμούσε μια πραγματική ευρωπαϊκή συζήτηση, όπου το πρόγραμμα της προεκλογικής εκστρατείας των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων θα καθορίζει με σαφήνεια το όραμά τους για το μέλλον της Ευρώπης.

Στο μεταξύ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπαθεί επίσης να άρει τα εμπόδια στα οποία προσκρούουν οι πολίτες. Η έκθεση του 2010 για την ιθαγένεια της ΕΕ (βλέπε IP/10/1390 και MEMO/10/525) περιγράφει 25 συγκεκριμένες δράσεις για την άρση των εμποδίων που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν οι πολίτες της ΕΕ όταν ασκούν το δικαίωμά τους για ελεύθερη κυκλοφορία στην ΕΕ. Μία από αυτές τις δράσεις έχει ως στόχο να αποκτήσουν μεγαλύτερη επίγνωση του ότι έχουν την ιθαγένεια της ΕΕ και των σχετικών δικαιωμάτων, καθώς και του τι σημαίνουν αυτά τα δικαιώματα στην καθημερινή τους ζωή.

Κατά τη διάρκεια του ευρωπαϊκού έτους των πολιτών, γύρω στις 9 Μαΐου 2013, η Επιτροπή θα δημοσιεύσει δεύτερη έκθεση σχετικά με την ιθαγένεια της ΕΕ, στην οποία θα γίνεται απολογισμός των 25 δράσεων που παρουσιάστηκαν το 2010 και θα σκιαγραφήσει 12 νέες συγκεκριμένες δράσεις για την επίλυση των εκκρεμών προβλημάτων που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν οι πολίτες της ΕΕ. Τα θέματα που τέθηκαν κατά τη διάρκεια της δημόσιας διαδικτυακής διαβούλευσης και κατά τη διάρκεια των διαλόγων θα χρησιμεύσουν ως βάση για τη σύνταξη αυτής της έκθεσης και θα διαμορφώσουν την πολιτική της Επιτροπής σχετικά με την ιθαγένεια.

Περισσότερες πληροφορίες

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον διάλογο στη Θεσσαλονίκη: http://www.citizensdialogue.gr/

Συζητήσεις με τους πολίτες σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης: http://ec.europa.eu/european-debate

Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτών: http://europa.eu/citizens-2013

Οι Ευρωπαίοι έχουν τον λόγο – Αποτελέσματα της διαβούλευσης σχετικά με τα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ: http://ec.europa.eu/justice/citizen/files/eu-citizen-brochure_en.pdf

Ετικέτα (hashtag) στο Twitter για τις συζητήσεις: #EUDeb8