Λαμβάνοντας υπόψη τα μέτρα που έχουν ληφθεί από το 2015, η έκθεση επισημαίνει τις κύριες τάσεις στην εμπορία ανθρώπων και περιγράφει τις εναπομένουσες προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσουν κατά προτεραιότητα η ΕΕ και τα κράτη μέλη.

Ο Eπίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, Δημήτρης Αβραμόπουλος, δήλωσε: «Όπως γίνεται φανερό από τη σημερινή έκθεση, μόνο με τη συνεργασία θα μπορέσουμε να παράσχουμε προστασία και να αποτρέψουμε, εν τέλει, την εμπορία ανθρώπων. Παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε ορισμένους τομείς, είναι επιτακτική η ανάγκη να δοθεί τέλος στη νοοτροπία της ατιμωρησίας των προσώπων που διαπράττουν εγκληματικές και βίαιες πράξεις. Οι αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με εθνικές και διεθνικές πρακτικές που περιλαμβάνονται στη σημερινή έκθεση δείχνουν την πορεία που πρέπει να ακολουθήσουμε, η δε Επιτροπή είναι έτοιμη να προσφέρει στήριξη με οποιονδήποτε τρόπο».

Η συντονίστρια της δράσης της ΕΕ κατά της εμπορίας ανθρώπων, Μύρια Βασιλειάδου, δήλωσε επίσης: «Τα πορίσματα αυτής της δεύτερης έκθεσης είναι ταυτόχρονα ενθαρρυντικά και ανησυχητικά. Έχουν επιτευχθεί πολλά, αλλά απώτερος στόχος μας πρέπει να παραμείνει η εξάλειψη του εγκλήματος· το οφείλουμε στα θύματα. Διαθέτουμε, σε επίπεδο ΕΕ, μια πλούσια “εργαλειοθήκη”, έτοιμη να τεθεί πλήρως σε εφαρμογή και να εξασφαλίσει ότι κανένα θύμα δεν θα παραμείνει στην αφάνεια».

Η έκθεση δείχνει ότι 20 532 άνδρες, γυναίκες και παιδιά καταγράφηκαν ως θύματα εμπορίας στην ΕΕ την περίοδο 2015-2016. Ωστόσο, ο πραγματικός αριθμός ενδέχεται να είναι πολύ υψηλότερος, διότι πολλά θύματα δεν εντοπίζονται. Τα κορίτσια και οι γυναίκες εξακολουθούν να είναι οι πλέον ευάλωτες όσον αφορά την εμπορία ανθρώπων (68 %), ενώ τα παιδιά αντιπροσωπεύουν το 23 % των καταγεγραμμένων θυμάτων. Η εμπορία ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση παραμένει η πλέον διαδεδομένη μορφή (56 %), ακολουθούμενη από την εμπορία ανθρώπων για εργασιακή εκμετάλλευση (21 %). Το επίπεδο διώξεων και καταδικαστικών αποφάσεων είναι χαμηλό. Έχουν καταγραφεί 5 979 διώξεις και 2 927 καταδίκες, και μόνο 18 καταδίκες ατόμων που εν γνώσει τους χρησιμοποιούν υπηρεσίες παρεχόμενες από θύματα. Η έκθεση υπογραμμίζει επίσης ότι η εμπορία ανθρώπων σημειώνει αύξηση στα κράτη μέλη και θέτει στο στόχαστρο τους νέους και τα άτομα με αναπηρία. Επισημαίνεται επίσης η χρήση του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για τη στρατολόγηση των θυμάτων, καθώς και ο αυξημένος κίνδυνος εμπορίας στο πλαίσιο της μετανάστευσης.

Παρότι έχουν σημειωθεί ορισμένες βελτιώσεις, κυρίως όσον αφορά τη διασυνοριακή συνεργασία (η οποία καταδεικνύεται από τις κοινές προσπάθειες της Ευρωπόλ και της Eurojust), το φαινόμενο εξακολουθεί να εξελίσσεται. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή περιγράφει διάφορους τομείς προτεραιότητας στους οποίους τα κράτη μέλη θα πρέπει να εστιάσουν την προσοχή τους με σκοπό την αποτελεσματική καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων:

-Βελτίωση της συλλογής δεδομένων: τα κράτη μέλη θα πρέπει να βελτιώσουν την καταγραφή και την καταχώριση δεδομένων, ιδίως όσον αφορά το φύλο, την ηλικία, τη μορφή εκμετάλλευσης, την ιθαγένεια των θυμάτων και των δραστών, καθώς και την παρεχόμενη βοήθεια και προστασία·

-Αντιμετώπιση της νοοτροπίας ατιμωρησίας: οι κανόνες της ΕΕ προβλέπουν ήδη την ποινική δίωξη όσων εν γνώσει τους χρησιμοποιούν υπηρεσίες που παρέχονται από θύματα εμπορίας, και η Επιτροπή ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να ενσωματώσουν τις εν λόγω διατάξεις στην εθνική τους νομοθεσία·

-Προώθηση συντονισμένης αντιμετώπισης: τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεχίσουν να ενισχύουν τη διακρατική συνεργασία στους τομείς της επιβολής του νόμου και της δικαιοσύνης, και παράλληλα να προωθούν τη συνεργασία με χώρες εκτός ΕΕ·

-Διασφάλιση της πρόσβασης των θυμάτων στη δικαιοσύνη: τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να εφαρμόζουν την εθνική νομοθεσία διασφαλίζοντας την ύπαρξη εργαλείων που επιτρέπουν τον έγκαιρο εντοπισμό των θυμάτων, παρέχουν στα θύματα τη δυνατότητα να ζητούν αποζημίωση και προωθούν την κατάλληλη κατάρτιση και ανάπτυξη ικανοτήτων των αρμόδιων επαγγελματιών.

Μετά τη δημοσίευση της πρώτης έκθεσης προόδου, η Επιτροπή έλαβε σειρά μέτρων για την αντιμετώπιση της εμπορίας ανθρώπων και θα συνεχίσει να συνδράμει τις προσπάθειες των κρατών μελών μέσω της οικονομικής στήριξης και της λήψης επιχειρησιακών μέτρων.

Ιστορικό

Η εμπορία ανθρώπων συνιστά παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, και απαγορεύεται ρητά από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η οδηγία της ΕΕ για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, που εκδόθηκε το 2011, εισάγει μια προσέγγιση με επίκεντρο το θύμα, που λαμβάνει ως γνώμονα το φύλο και επιδεικνύει ευαισθησία για τα παιδιά με σκοπό την αντιμετώπιση της εμπορίας ανθρώπων, θεσπίζοντας αυστηρές διατάξεις για την προστασία, τη συνδρομή και την υποστήριξη των θυμάτων, καθώς και για την πρόληψη και τη δίωξη του εγκλήματος. Σύμφωνα με την οδηγία, τα κράτη μέλη πρέπει να υποβάλλουν έκθεση στον συντονιστή δράσης της ΕΕ κατά της εμπορίας ανθρώπων, ο οποίος με τη σειρά του συνεισφέρει στην εξαμηνιαία έκθεση προόδου της Επιτροπής.

Στις 4 Δεκεμβρίου 2017, η Επιτροπή δημοσίευσε ανακοίνωση στην οποία περιγράφονται οι δράσεις προτεραιότητας για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων. Η σημερινή έκθεση περιλαμβάνει επικαιροποιημένα στοιχεία για τις δράσεις που έχουν αναληφθεί βάσει της εν λόγω ανακοίνωσης, και τα πορίσματά της θα ληφθούν υπόψη κατά την περαιτέρω εφαρμογή της ανακοίνωσης. Η σημερινή έκθεση περιλαμβάνει επίσης επικαιροποιημένα στοιχεία για την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ σχετικά με τους τίτλους παραμονής που χορηγούνται στα θύματα εμπορίας (Οδηγία 2004/81/ΕΚ).

Πηγή: ec.europa.eu