Κοινές επιχειρήσεις της ΕΕ στον τομέα της έρευνας: όλες πλην μίας περνούν τις εξετάσεις, δηλώνουν οι ελεγκτές

Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο ενέκρινε τους λογαριασμούς όλων των κοινών επιχειρήσεων της ΕΕ για το 2017 και εξέδωσε γνώμες χωρίς επιφύλαξη σχετικά με τις χρηματοοικονομικές πράξεις όλων πλην μίας. Στην περίπτωση της κοινής επιχείρησης ECSEL, η οποία ασχολείται με τα ηλεκτρονικά συστατικά στοιχεία και συστήματα, οι ελεγκτές διαπίστωσαν προβλήματα τα οποία, σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν επέτρεψαν στις εσωτερικές δικλίδες ελέγχου να λειτουργήσουν αποτελεσματικά.

Οι ελεγκτές δημοσίευσαν τις ετήσιες εκθέσεις των οκτώ κοινών επιχειρήσεων της ΕΕ στον τομέα της έρευνας, καθώς και σύνοψη των αποτελεσμάτων του ελέγχου. Ως κοινές επιχειρήσεις νοούνται οι συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα της ΕΕ με τη βιομηχανία, ερευνητικές ομάδες και τα κράτη μέλη. Οι κοινές επιχειρήσεις απασχολούν περί τους 700 υπαλλήλους και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση συγκεκριμένων πτυχών της πολιτικής της ΕΕ στον τομέα της έρευνας. Ο συνολικός προϋπολογισμός των κοινών επιχειρήσεων για το 2017 ανήλθε σε 2,1 δισεκατομμύρια ευρώ ή άλλως περίπου στο 2 % του συνολικού προϋπολογισμού της ΕΕ. Οι εταίροι από τη βιομηχανία και την έρευνα παρέχουν, αφενός, εισφορές σε είδος υλοποιώντας τις επιχειρησιακές δραστηριότητες των κοινών επιχειρήσεων και, αφετέρου, εισφορές σε χρήμα για την κάλυψη των διοικητικών και επιχειρησιακών δαπανών τους.

«Οι κοινές επιχειρήσεις συνιστούν σημαντικά μέσα διά των οποίων εξασφαλίζονται έρευνα και καινοτομία αιχμής στην ΕΕ, δεδομένου ότι σκοπός τους είναι η εξασφάλιση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας», δήλωσε η Ildiko Gall-Pelcz, Μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και αρμόδια για τον έλεγχο. «Ο έλεγχός μας για το 2017 επιβεβαίωσε τα θετικά αποτελέσματα που είχαν αναφερθεί τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο, επισημαίνουμε ορισμένα ζητήματα που απαιτούν περαιτέρω προσοχή και αναδεικνύουν τους τομείς που χρήζουν βελτίωσης όσον αφορά τη δημοσιονομική και τη χρηματοοικονομική διαχείριση, τις εσωτερικές δικλίδες ελέγχου, τη μόχλευση τω εισφορών των εταίρων από τη βιομηχανία και την έρευνα, καθώς και τις αξιολογήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».

Οι ελεγκτές ενέκριναν τους λογαριασμούς και των οκτώ κοινών επιχειρήσεων κρίνοντάς τους αξιόπιστους. Επιπλέον, εξέδωσαν γνώμες χωρίς επιφύλαξη σχετικά με τις πράξεις εσόδων και πληρωμών για όλες τις κοινές επιχειρήσεις πλην της κοινής επιχείρησης ECSEL, για την οποία εξέδωσαν, όπως και πέρυσι, ελεγκτική γνώμη με επιφύλαξη σχετικά με τις πληρωμές της. Συγκεκριμένα, επισήμαναν προβλήματα με τις εσωτερικές δικλίδες ελέγχου της επιχείρησης, τα οποία δεν τους επέτρεψαν να παράσχουν διασφάλιση ότι οι πληρωμές που πραγματοποίησε η ECSEL για το προηγούμενο πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία (7ο ΠΠ) ήταν σύννομες. Εντούτοις, τα προβλήματα αυτά δεν επηρεάζουν τις πληρωμές για το τρέχον πρόγραμμα (Ορίζων 2020) και, κατά συνέπεια, θα εξαλειφθούν σταδιακά. Οι ελεγκτές εφιστούν επίσης την προσοχή στη συνεισφορά της ΕΕ στο έργο πυρηνικής σύντηξης ITER, για το οποίο υπάρχει ο κίνδυνος, αφενός, σημαντικής αύξησης των δαπανών του κατά 82 % σε σχέση με τα 6,6 δισεκατομμύρια ευρώ που είχαν εγκριθεί στο παρελθόν και, αφετέρου, 15ετούς καθυστέρησης σε σύγκριση με τον αρχικό προγραμματισμό. Επιπλέον, διαπίστωσαν αδυναμίες στον δημοσιονομικό σχεδιασμό της κοινής επιχείρησης.

Σύμφωνα με τους ελεγκτές, μολονότι οι εσωτερικές δικλίδες ελέγχου που εφαρμόζονταν για τις πληρωμές ήταν γενικώς αποτελεσματικές και συγκράτησαν το επίπεδο σφάλματος κάτω του ορίου σημαντικότητας του 2 %, για αρκετές κοινές επιχειρήσεις, διαπιστώθηκαν, και πάλι, αδυναμίες στο πλαίσιο που ορίζει τις εσωτερικές δικλίδες ελέγχου και την παρακολούθηση, καθώς και στις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων, επιχορηγήσεων και προσλήψεων.

Όσον αφορά το κλείσιμο του 7ου ΠΠ, οι κοινές επιχειρήσεις κατέγραψαν υψηλά επίπεδα εκτέλεσης του προϋπολογισμού (87 %). Ωστόσο, η εκτέλεση του προϋπολογισμού του «Ορίζων 2020» παρουσιάζει καθυστέρηση, καθώς έχει ολοκληρωθεί μόνο κατά 23 %, ενώ το πρόγραμμα βρίσκεται ήδη στα μισά της περιόδου εφαρμογής του.

Ένας από τους κύριους στόχους των κοινών επιχειρήσεων είναι η μόχλευση των εισφορών των συμμετεχόντων από τη βιομηχανία και την έρευνα του ιδιωτικού τομέα, καθώς εκεί βρίσκεται η προστιθέμενη αξία τους. Για ορισμένες κοινές επιχειρήσεις, η μόχλευση των εταίρων τους από τη βιομηχανία εξασφαλίζεται κυρίως με τις εισφορές σε δραστηριότητες που δεν περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα εργασίας της κοινής επιχείρησης, οι οποίες δεν εμπίπτουν στην εντολή των ελεγκτών.

Εντούτοις, για την κοινή επιχείρηση βιομηχανιών βιοπροϊόντων, οι ελεγκτές προειδοποιούν για τον υψηλό κίνδυνο που υπάρχει ο κλάδος αυτός να μην εξασφαλίσει τις ελάχιστες εισφορές σε χρήμα για τις επιχειρησιακές δαπάνες έως τη λήξη του προγράμματος.

Πηγή: eca.europa