Το ζήτημα των ιδίων πόρων αποτελεί ένα από τα βασικά επίμαχα σημεία των τρέχουσων διαπραγματεύσεων για τον μακροπρόθεσμο προυπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 και το εργαλείο ανάκαμψης από τον Covid-19, ύψους 750 δισ. ευρώ.

Διαβάστε περισσότερα: ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ με απλά λόγια.

Τι είναι οι ίδιοι πόροι;

Οι χώρες της ΕΕ συνεισφέρουν σε έναν κοινό προϋπολογισμό της ΕΕ για να επιτύχουν κοινούς στόχους. Σε αντίθεση με τους εθνικούς προϋπολογισμούς, ο προϋπολογισμός της ΕΕ αποτελεί προϋπολογισμό επενδύσεων και δεν επιτρέπεται να παρουσιάζει έλλειμμα. Οι συνθήκες της ΕΕ ορίζουν ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ «χρηματοδοτείται στο ακέραιο από ίδιους πόρους».

Οι συγκεκριμένες πηγές εσόδων καθορίζονται από το Συμβούλιο, αποφασίζοντας ομόφωνα και μετά από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και πρέπει να επικυρώνονται από κάθε κράτος μέλος ξεχωριστά. Το τωρινό σύστημα ιδίων πόρων έχει παραμείνει σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητο τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, και το Κοινοβούλιο έχει από καιρό ζητήσει την επανεξέτασή του.

Ποιοι είναι οι τρέχοντες ίδιοι πόροι;

Δεδομένου ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ πρέπει πάντα να είναι ισοσκελισμένος, το ετήσιο εισόδημα πρέπει να καλύπτει πλήρως τις ετήσιες δαπάνες. Για τη τρέχουσα δημοσιονομική περίοδο, το συνολικό ποσό των ιδίων πόρων δεν μπορεί να υπερβεί το 1,23% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΕ) της ΕΕ.

Τα έσοδα της ΕΕ περιλαμβάνουν, προς το παρόν, τους ακόλουθους πόρους:

–Παραδοσιακοί ίδιοι πόροι (περιλαμβάνουν τους τελωνειακούς δασμούς, ενώ στο παρελθόν περιλάμβαναν τις εισφορές για την παραγωγή ζάχαρης. Το 2018, ανήλθαν στο 13% των συνολικών εσόδων από ίδιους πόρους).

–Ίδιοι πόροι που βασίζονται στον ΦΠΑ (μεταβίβαση προς την ΕΕ ενός ποσοστού του ΦΠΑ που εισπράττεται από τα κράτη μέλη. Το 2018, ανήλθαν στο 11% των συνολικών εσόδων από ίδιους πόρους).

–Ίδιοι πόροι που βασίζονται στο ΑΕΕ (εισφορά ενιαίου ποσοστού επί του ΑΕΕ των κρατών μελών. Το 2018, ανήλθαν στο 66% των συνολικών εσόδων από ίδιους πόρους).

–Λοιπά έσοδα στα οποία περιλαμβάνονται οι φόροι επί των αποδοχών του προσωπικού της ΕΕ, οι συνεισφορές από τρίτες χώρες για ορισμένα προγράμματα της ΕΕ και τα πρόστιμα που εισπράττονται από εταιρείες που παραβιάζουν τη νομοθεσία για τον ανταγωνισμό. Το 2018, ανήλθαν στο 10% των συνολικών εσόδων από ίδιους πόρους).