Ο κ. Καρμένου Βέλα, επίτροπος Περιβάλλοντος, δήλωσε: «Τα ακραία καιρικά φαινόμενα —μακροχρόνιες ξηρασίες και καύσωνες— επιτείνουν τις δασικές πυρκαγιές και καθιστούν την πυρόσβεση δυσκολότερη. Πάνω από το 90 % του συνόλου των δασικών πυρκαγιών έχουν αρχίσει από ανθρώπινες δραστηριότητες, γι’ αυτό η ΕΕ συνεργάζεται στενά με τα κράτη μέλη στα θέματα πρόληψης, διασφαλίζοντας ότι οι πολίτες και οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων έχουν μεγαλύτερη επίγνωση των αιτιών των δασικών πυρκαγιών και των κινδύνων που αυτές ενέχουν. Πρέπει επίσης να επενδύσουμε περισσότερο στη διαχείριση των δασών ώστε να εξασφαλίζεται η εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών σε όλη την ΕΕ. Όπως διαπιστώσαμε εκ νέου το καλοκαίρι του 2018, χρειάζεται πολλή δουλειά ακόμη όσον αφορά την πρόληψη, και η Ευρώπη πρέπει να εξακολουθήσει να πρωτοστατεί στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής».

Ο κ. Τίμπορ Νάβρατσιτς, επίτροπος Εκπαίδευσης, Πολιτισμού, Νεολαίας και Αθλητισμού, ο οποίος είναι υπεύθυνος για το Κοινό Κέντρο Ερευνών (ΚΚΕρ), δήλωσε τα εξής: «Οι επιστήμονες του ΚΚΕρ παρακολουθούν αδιαλείπτως τις δασικές πυρκαγιές στην Ευρώπη μέσω του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης για τις Πυρκαγιές των Δασών. Τα στοιχεία των τελευταίων ετών δείχνουν ότι οι πυρκαγιές αυξάνονται σε αριθμό και σοβαρότητα. Είμαι περήφανος για το γεγονός ότι με τη συλλογή και ανάλυση των εν λόγω στοιχείων, το ΚΚΕρ μάς βοηθά στην καλύτερη κατανόηση των μεταβολών και παρέχει μια βάση για τις εθνικές αρχές για τη βελτίωση της πρόληψης και της ετοιμότητας ως προς την αντιμετώπιση των πυρκαγιών».

Η Ευρώπη αντιμετωπίζει περισσότερες και πιο σοβαρές πυρκαγιές

Η τελευταία έκθεση καταδεικνύει σαφή τάση προς μεγαλύτερες περιόδους πυρκαγιών σε σύγκριση με προηγούμενα έτη, με τις πυρκαγιές να ξεσπούν και σε περιόδους πέραν των ξηρών και θερμών καλοκαιρινών μηνών (Ιούλιο με Σεπτέμβριο). Το 2017 οι κρισιμότεροι μήνες ήταν ο Ιούνιος και ο Οκτώβριος, κατά τους οποίους φονικές πυρκαγιές έπληξαν την Πορτογαλία και τη βόρεια Ισπανία.

Η περιοχή της Μεσογείου εξακολουθεί να είναι η πλέον πληγείσα περιοχή. Ωστόσο, τα ασυνήθιστα ξηρά καλοκαίρια στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη οδήγησαν πρόσφατα σε μεγάλες πυρκαγιές σε χώρες όπως η Σουηδία, η Γερμανία και η Πολωνία, χώρες που στο παρελθόν είχαν πολύ λίγες πυρκαγιές.

Τέλος, το 2017 πάνω από το 25 % του συνόλου των καμένων εκτάσεων ήταν στο δίκτυο Natura 2000, γεγονός το οποίο καθιστά αναγκαία την ενίσχυση των προσπαθειών των χωρών της ΕΕ για αποκατάσταση και διαχείριση των προστατευόμενων οικοτόπων και των οικοσυστημικών υπηρεσιών τους, μεταξύ άλλων, για λόγους πρόληψης των δασικών πυρκαγιών.

Οι δασικές πυρκαγιές μπορούν να αποτραπούν

Όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, το 2017 οι περισσότερες δασικές πυρκαγιές προκλήθηκαν από ανθρώπινη δραστηριότητα. Οι μη βιώσιμες πρακτικές διαχείρισης των δασών, η υποβάθμιση των οικοσυστημάτων, καθώς και η φύτευση πολύ εύφλεκτων δασικών ειδών διευκολύνουν την εκδήλωση πυρκαγιών και ευνοούν την εξάπλωσή τους.

Επομένως, η πρόληψη είναι καίριας σημασίας για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών. Κατάλληλες πρακτικές διαχείρισης των δασών και χρήσης της γης μπορούν να μειώσουν τους κινδύνους πυρκαγιάς και να βελτιώσουν την ανθεκτικότητα των δασών στις πυρκαγιές. Επιπλέον, η έκθεση δείχνει ότι η ευαισθητοποίηση και η κατάρτιση των τοπικών κοινοτήτων, των υπεύθυνων για τη χάραξη πολιτικής και των ενδιαφερόμενων μερών θα αυξήσουν την ετοιμότητά τους.

Τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ θα πρέπει να συνεχίσουν να συνεργάζονται στενά για την παροχή κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τον τρόπο δράσης σε περίπτωση δασικών πυρκαγιών και την αύξηση της ανθεκτικότητάς μας, με βάση τις εθνικές εμπειρίες και βέλτιστες πρακτικές.

Στήριξη από την ΕΕ κατά τη διάρκεια της περιόδου δασικών πυρκαγιών το καλοκαίρι του 2018

Το 2018 ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας της ΕΕ ενεργοποιήθηκε 5 φορές για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών στην Ευρώπη. Παρασχέθηκε σημαντική στήριξη στις χώρες που είχαν ανάγκη, δηλαδή στη Σουηδία και την Ελλάδα. Αυτό το καλοκαίρι κινητοποιήθηκαν συνολικά 15 αεροσκάφη, 6 ελικόπτερα και πάνω από 400 πυροσβέστες και πληρώματα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει χρηματοδοτήσει με 1,6 εκατ. ευρώ το κόστος μεταφοράς για την κινητοποίηση βοήθειας προς τις πληγείσες χώρες. Επιπλέον, κατόπιν αιτήματος των κρατών μελών έχουν παραχθεί περισσότεροι από 139 δορυφορικοί χάρτες Copernicus για δασικές πυρκαγιές. Επίσης, πραγματοποιήθηκε αποστολή πρόληψης και ετοιμότητας στην Πορτογαλία για την ενίσχυση της ικανότητας της χώρας όσον αφορά την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών.

Ενίσχυση των ενωσιακών ικανοτήτων πολιτικής προστασίας

Η Επιτροπή έχει προτείνει την ενίσχυση των ευρωπαϊκών ικανοτήτων πολιτικής προστασίας μέσω του rescEU, έτσι ώστε σε περιπτώσεις πολλαπλών καταστροφών τα κράτη μέλη να είναι καλύτερα προετοιμασμένα. Το rescEU βασίζεται σε δύο πυλώνες: πρόληψη και ετοιμότητα και μεγαλύτερες ικανότητες αντιμετώπισης καταστροφών, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ευρωπαϊκών εφεδρικών ικανοτήτων οι οποίες θα λειτουργούν ως δίχτυ ασφαλείας όταν οι εθνικές ικανότητες αποδεικνύονται ανεπαρκείς. Η πρόταση για το rescEU αποτελεί κεντρικό στοιχείο του προγράμματος του προέδρου κ. Γιούνκερ για μια Ευρώπη που προστατεύει.

Περισσότερες πληροφορίες

Δασικές πυρκαγιές στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική το 2017