Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναλαμβάνει δράση για την αντιμετώπιση του φαινομένου του φανατισμού μέσω του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης
Στις 19 Οκτωβρίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διοργανώνει από κοινού με τη λουξεμβουργιανή προεδρία την πρώτη διάσκεψη υψηλού επιπέδου σχετικά με την αντιμετώπιση του φαινομένου του φανατισμού (ριζοσπαστικοποίηση) στο πλαίσιο της ποινικής δικαιοσύνης.
Στη διάσκεψη θα συμμετάσχουν υπουργοί Δικαιοσύνης, ευρωβουλευτές, κυβερνητικοί αξιωματούχοι, ο Συντονιστής Αντιτρομοκρατικής Δράσης, μέλη της Eurojust και επαγγελματίες που βρίσκονται στην «πρώτη γραμμή», όπως εισαγγελείς και διευθυντές φυλακών. Η αντιμετώπιση του προβλήματος της ριζοσπαστικοποίησης αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο του ευρωπαϊκού θεματολογίου για την ασφάλεια, το οποίο καθορίζει τη συλλογική απάντηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην τρομοκρατία.
Η Επίτροπος Δικαιοσύνης, Καταναλωτών και Ισότητας των Φύλων, κα Βέρα Γιούροβα, θα διευθύνει τις συζητήσεις για την καλύτερη αντιμετώπιση του φαινομένου της ριζοσπαστικοποίησης και την εξεύρεση κατάλληλων τρόπων αντιμετώπισης της κοινής αυτής πρόκλησης στο πλαίσιο της ποινικής δικαιοσύνης: «Η ριζοσπαστικοποίηση είναι μια ολοένα μεγαλύτερη απειλή σε όλη την Ευρώπη. Η ριζοσπαστικοποίηση μέσω του διαδικτύου και το ζήτημα των ξένων μαχητών είναι νέες προκλήσεις που εμφανίστηκαν τα τελευταία χρόνια. Η ριζοσπαστικοποίηση στις φυλακές είναι κάτι που μας προβληματίζει ιδιαίτερα. Τα κράτη μέλη έχουν ξεκινήσει να καταρτίζουν πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά ερωτήματα για το ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος επίλυσής του. Η συγκέντρωση όλων αυτών των εμπειριών θα συμβάλει στη διαμόρφωση μιας αποτελεσματικής αντιμετώπισης στο πλαίσιο της ποινικής δικαιοσύνης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δεσμευθεί να στηρίζει τα κράτη μέλη στην προσπάθειά τους, με τη χρηματοδότηση σχετικών προγραμμάτων και την κατάρτιση όσων ασχολούνται στον τομέα της ποινικής δικαιοσύνης με το θέμα των ατόμων που ρέπουν προς τον ακραίο φανατισμό.»
Ο Επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος, που θα παρευρεθεί επίσης στη διάσκεψη, δήλωσε σχετικά: «Η έγκαιρη αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης είναι βασική προτεραιότητα στον αγώνα μας κατά της τρομοκρατίας. Αυτό είναι εμφανές στο ευρωπαϊκό θεματολόγιο για την ασφάλεια. Πρόκειται για μια πρόκληση που υπερβαίνει τα εθνικά σύνορα και απαιτεί συλλογική προσπάθεια απ’ όλα τα κράτη μέλη, σε διάφορα επίπεδα διακυβέρνησης, και μέσω διαφορετικών οργανισμών και κλάδων. Γι’ αυτό, ενισχύουμε το υφιστάμενο Δίκτυο Ευαισθητοποίησης για τη Ριζοσπαστικοποίηση με ένα κέντρο αριστείας εντός της Europol, ώστε να βελτιωθεί η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και πληροφοριών με περισσότερους από 2.000 κορυφαίους εμπειρογνώμονες και επαγγελματίες απ’ όλη την Ευρώπη. Αυτός είναι επίσης ο λόγος για τον οποίο θα εγκαινιάσω φέτος το διαδικτυακό φόρουμ στο οποίο θα συμμετέχουν σημαντικοί παράγοντες του κλάδου, με στόχο την ενίσχυση της συλλογικής μας προσπάθειας για την αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης μέσω του διαδικτύου. Αυτή είναι μια μάχη την οποία η Ευρώπη – οι κοινωνίες μας, ο πολιτισμός μας, η Ένωσή μας – δεν έχει την πολυτέλεια να χάσει.»
Οι υπουργοί και οι επαγγελματίες του χώρου θα εστιάσουν τη συζήτησή τους στα εξής θέματα:
– πώς να αποφευχθεί η ριζοσπαστικοποίηση στις φυλακές και να βελτιωθεί η εκτίμηση της επικινδυνότητας: εκπρόσωποι σωφρονιστικών ιδρυμάτων και άλλοι εμπειρογνώμονες θα συζητήσουν τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα, ιδίως τον τρόπο στέγασης των τροφίμων (αν διαχωρίζονται από τους υπόλοιπους φυλακισμένους ή όχι) και τον τρόπο ανίχνευσης ενδείξεων ριζοσπαστικοποίησης στις φυλακές·
– νέες προκλήσεις για τους δικαστές και τους εισαγγελείς στο πλαίσιο των εθνικών συστημάτων ποινικής δικαιοσύνης όσον αφορά την αντιμετώπιση ατόμων που επιθυμούν να γίνουν ξένοι μαχητές και αυτών που επιστρέφουν, π.χ. κατά πόσο είναι εφικτή η υλοποίηση προγραμμάτων αποκατάστασης κατά τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας.
Τα συμπεράσματα της διάσκεψης θα παρουσιαστούν από την Επίτροπο κα Γιούροβα και τη λουξεμβουργιανή προεδρία, με τη στήριξη βασικών κρατών μελών, στο Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων τον Δεκέμβριο.
Η απάντηση στον εξτρεμισμό και τη ριζοσπαστικοποίηση πρέπει να στηρίζεται στις κοινές ευρωπαϊκές αξίες και να ενσωματώνει την κοινωνική διάσταση στις δράσεις για την ασφάλεια. Μετά από συνέδριο για τα θεμελιώδη δικαιώματα με εστίαση στην καταπολέμηση του αντισημιτισμού και της ισλαμοφοβίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε συγκεκριμένες δράσεις για τις ευρωπαϊκές, εθνικές και τοπικές αρχές, την κοινωνία των πολιτών, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τους επικεφαλής τοπικών κοινοτήτων. Οι δράσεις αυτές καλύπτουν ευρύ φάσμα τομέων, από την εκπαίδευση, τη μη διακριτική μεταχείριση, τον δια-θρησκευτικό και τον διαπολιτισμικό διάλογο μέχρι μέτρα για την καταπολέμηση των εγκλημάτων μίσους και της ρητορικής μίσους.
Ιστορικό
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ασχολείται με θέματα ριζοσπαστικοποίησης επί σειρά ετών, κυρίως μέσω του Δικτύου Ευαισθητοποίησης για τη Ριζοσπαστικοποίηση (RAN), το οποίο συστάθηκε το 2011. Το δίκτυο αυτό συνδέει εμπειρογνώμονες και επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στην πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης και του βίαιου εξτρεμισμού σε όλη την Ευρώπη. Στόχος του είναι η ανταλλαγή ιδεών, γνώσεων και εμπειριών όσον αφορά την αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης και του βίαιου εξτρεμισμού.
Τον Απρίλιο του 2015 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το ευρωπαϊκό θεματολόγιο για την ασφάλεια, το οποίο προωθεί την καλύτερη ανταλλαγή πληροφοριών, την αυξημένη επιχειρησιακή συνεργασία και την αμοιβαία εμπιστοσύνη, με βάση ευρύ φάσμα ευρωπαϊκών πολιτικών και εργαλείων. Το θεματολόγιο δίνει προτεραιότητα στην τρομοκρατία, το οργανωμένο έγκλημα και το κυβερνο-έγκλημα ως τομείς που συνδέονται μεταξύ τους και έχουν έντονη διασυνοριακή διάσταση, και στους οποίους η ανάληψη δράσης από την ΕΕ μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο. Το θεματολόγιο δίνει επίσης έμφαση στη σημασία της διάστασης της δικαιοσύνης στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος. Στο πλαίσιο του εν λόγω θεματολογίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθόρισε 5 προτεραιότητες για τη δικαστική αντιμετώπιση της τρομοκρατίας. Μία από τις προτεραιότητες αυτές είναι η ανάπτυξη αποτελεσματικών προγραμμάτων από-ριζοσπαστικοποίησης και απεμπλοκής τόσο εντός όσο και εκτός των φυλακών.
Τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων στις 15-16 Ιουνίου 2015 σχετικά με την Ανανεωμένη Στρατηγική για την Εσωτερική Ασφάλεια της ΕΕ 2015-2020 επιβεβαίωσαν τη δέσμευση των κρατών μελών να εργαστούν επί του θέματος αυτού. Αποτελούν τη βάση για συνεργασία και κοινή δράση τα επόμενα πέντε χρόνια. Στις προτεραιότητες περιλαμβάνονται η πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης στις φυλακές και η ανάπτυξη αποτελεσματικών προγραμμάτων από-ριζοσπαστικοποίησης και απεμπλοκής.
Περισσότερες πληροφορίες
Δίκτυο ευαισθητοποίησης για τη ριζοσπαστικοποίηση
Ευρωπαϊκό θεματολόγιο για την ασφάλεια
Ακολουθήστε την Επίτροπο Γιούροβα στο Twitter: @verajourova
Ακολουθήστε τον Επίτροπο Αβραμόπουλο στο Twitter: @Avramopoulos
