Ενωσιακή αμυντική συνεργασία: Το Συμβούλιο καθορίζει τις προϋποθέσεις για τη συμμετοχή τρίτων κρατών σε έργα PESCO

Το Συμβούλιο καθόρισε τις γενικές προϋποθέσεις υπό τις οποίες μπορούν κατ’ εξαίρεση να κληθούν τρίτα κράτη να συμμετάσχουν σε μεμονωμένα έργα της PESCO, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για ισχυρότερη και πιο φιλόδοξη συνεργασία στον τομέα της άμυνας με εταίρους στο πλαίσιο της ΕΕ.

Με τη σημερινή απόφαση, τρίτα κράτη που μπορούν να προσφέρουν προστιθέμενη αξία σε ένα έργο PESCO μπορούν να καλούνται να συμμετάσχουν εάν πληρούν ορισμένες πολιτικές, ουσιαστικές και νομικές προϋποθέσεις.

Για παράδειγμα, η χώρα που υποβάλλει αίτηση για συμμετοχή σε έργο πρέπει, μεταξύ άλλων, να συμμερίζεται τις θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ, να μην θίγει τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας της ΕΕ και των κρατών μελών της και να έχει συνάψει συμφωνία για την ανταλλαγή διαβαθμισμένων πληροφοριών με την ΕΕ.

Αυτό το περαιτέρω βήμα στην εδραίωση της PESCO θα ενισχύσει τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ και την ικανότητά της να ενεργεί ως εγγυητής της ασφάλειας, μαζί με τους εταίρους της.

Στην πράξη, μετά την υποβολή αίτησης συμμετοχής από κράτος μέλος σε συγκεκριμένο έργο PESCO, τα μέλη του έργου θα πρέπει να συμφωνούν ομόφωνα αν το αίτημα πληροί όλες τις προϋποθέσεις και να ενημερώνουν σχετικά το Συμβούλιο και τον Ύπατο Εκπρόσωπο. Το Συμβούλιο λαμβάνει την τελική απόφαση σχετικά με το αν η συμμετοχή του τρίτου κράτους στο σχέδιο πληροί τις αναγκαίες προϋποθέσεις.

Μετά την αποδοχή ενός τρίτου κράτους, τα μέλη του έργου θα διαπραγματεύονται διοικητικό διακανονισμό με το εν λόγω τρίτο κράτος, καθορίζοντας την ημερομηνία έναρξης, τη διάρκεια, τη λήξη και τα στάδια της συμμετοχής. Η απόφαση περιλαμβάνει μηχανισμό επανεξέτασης προκειμένου να επανεξετάζεται περιοδικά αν το συμμετέχον τρίτο κράτος εξακολουθεί να πληροί τις προϋποθέσεις.

Όσον αφορά τις οντότητες, οι ακριβείς όροι και διαδικασίες για τη συμμετοχή τους στην υλοποίηση έργων PESCO θα αποφασίζονται σε μεταγενέστερο στάδιο. Μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2021, οι οντότητες που έχουν συσταθεί, ελέγχονται από ή έχουν τις δομές της εκτελεστικής τους διαχείρισης σε τρίτο κράτος το οποίο δεν έχει κληθεί να συμμετάσχει σε έργο PESCO θα μπορούν να συμμετέχουν μόνον εφόσον το αποφασίσει το Συμβούλιο. Επιπλέον, σε περίπτωση που κράτος μέλος έχει ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια όσον αφορά τη συμμετοχή οντότητας στην υλοποίηση έργου PESCO, μπορεί να παραπέμψει το θέμα στο Συμβούλιο.

Ιστορικό

Η μόνιμη διαρθρωμένη συνεργασία, ή PESCO, αποτελεί ένα από τα δομικά στοιχεία της αμυντικής πολιτικής της ΕΕ.
Η PESCO θεσπίσθηκε το 2017, προκειμένου να προσφέρει στα κράτη μέλη της ΕΕ τη δυνατότητα να συνεργάζονται στενότερα στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας. Το μόνιμο αυτό πλαίσιο αμυντικής συνεργασίας παρέχει στα κράτη μέλη που επιθυμούν και μπορούν τη δυνατότητα να αναπτύξουν από κοινού αμυντικές ικανότητες, να επενδύσουν σε κοινά έργα και να ενισχύσουν την επιχειρησιακή ετοιμότητα και τη συμβολή των ενόπλων δυνάμεών τους.

Μέχρι σήμερα, 25 κράτη μέλη της ΕΕ έχουν αναλάβει τις πιο δεσμευτικές υποχρεώσεις που αποτελούν τη βάση της PESCO. Επί του παρόντος υπάρχουν 47 συνεργατικά έργα σε διαφόρους τομείς: εγκαταστάσεις εκπαίδευσης, συστήματα διαμόρφωσης εδάφους, θαλάσσια και εναέρια συστήματα, κυβερνοχώρος και δημιουργία των προϋποθέσεων για κοινές πολλαπλές υπηρεσίες ή χώρο κοινής χρήσης.

Τα 25 κράτη μέλη που συμμετέχουν στην PESCO είναι τα εξής: Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχία, Κύπρος, Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ισπανία και Σουηδία.

Πηγή: consilium.europa.eu

Photo by Ian Taylor on Unsplash