Ελλάδα ή εξωτερικό; Οι νέοι απαντούν! (Μέρος 2ο)

Να σπουδάσω στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό; Να βρω δουλειά στην πόλη μου ή να βγω έξω;

Αυτές τις ερωτήσεις κάνουν ολοένα και περισσότεροι νέοι και νέες στην Ελλάδα, ειδικότερα στο δύσκολο οικονομικό περιβάλλον που βρίσκονται. Το Κέντρο Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης Europe Direct που φιλοξενείται στο Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) αποφάσισε να ρωτήσει νέους Έλληνες και νέες Ελληνίδες που σπουδάζουν και ζουν σε άλλα Κράτη-Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την απόφαση που πήραν να φύγουν, για το πως βιώνουν τη ζωή στο εξωτερικό, αλλά και για το ενδεχόμενο να ξαναγύριζαν.

Διαβάστε εδώ το δεύτερο μέρος της συνέντευξης.

Ερώτηση 3^η: Ως «brain drain» θεωρείται το φαινόμενο της φυγής του εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού-κυρίως των νέων- στο εξωτερικό. Τί ευκαιρίες απασχόλησης θεωρείτε ότι σας προσφέρει η ΕΕ;

Επιπλέον, πώς θεωρείτε ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να αντιστρέψει το brain drain και να σας προσελκύσει να σπουδάσετε και να εργαστείτε στη χώρα;

Στο πλαίσιο αυτής της ερώτησης ο Δημήτρης απαντά: «Σε ό,τι με αφορά ευκαιρίες απασχόλησης σε Ευρωπαϊκές Σχέσεις ή Διεθνή Οικονομικά είναι πολύ περιορισμένες στην Ελλάδα. Πιθανότατα, εάν έμενα στην Ελλάδα θα χρειαζόταν να έτεροαπασχοληθώ, απαξιώνοντας μέρος του ανθρώπινου κεφαλαίου μου. Εν προκειμένω λοιπόν, το εξωτερικό μου έδωσε τη δυνατότητα να βρω εργασία στο αντικείμενο που έχω σπουδάσει. Νομίζω ότι ο βασικότερος παράγων αντιστροφής του brain drain είναι η ανάκαμψη της οικονομίας και ο περιορισμός της ανεργίας. Ίσως δεν είναι ρεαλιστικό να θεωρούμε πως η Ελλάδα θα αποκτήσει μεγάλη αγορά για όλα τα αντικείμενα. Ωστόσο, είναι μια χώρα που μπορεί να προσφέρει πολύ υψηλό βιοτικό επίπεδο και, κατά συνέπεια, πολλοί Έλληνες θα ήταν διατεθειμένοι να επιστρέψουν ακόμα και αν αυτό είχε επιπτώσεις για τον επαγγελματικό τους προσανατολισμό».

Αντιστοίχως, η Θεοδώρα [φωτογραφία] αναφέρει: «Η μεγαλύτερη διευκόλυνση στη μετανάστευση σ’ ένα κράτος της ΕΕ είναι ότι μπορώ να ταξιδεύω μέσα στην Ευρώπη χωρίς βίζα. Επίσης τα εισιτήρια σε χώρες της ΕΕ είναι πολύ φτηνά (πιο φτηνά θα πετάξω Λίβερπουλ-Βαρκελώνη από το να πάω από Λίβερπουλ-Λονδίνο με τρένο). Επιπλέον η Αγγλία επιτρέπει στους φοιτητές της ΕΕ να παίρνουν φοιτητικό δάνειο για τα δίδακτρα τους όπως αντίστοιχα οι Άγγλοι. Κατανοώ απόλυτα ότι όντας ένας από τους «brain drainers» είμαι κι εγώ μία από τους πολλούς που δεν βοηθούν την κατάσταση καθώς αν μέναμε πίσω ίσως ανατρέπαμε κάποια από αυτά τα αρνητικά στοιχεία της χώρας. Από την άλλη όμως, κανείς δεν εγγυάται ότι αν μέναμε δεν θα χανόμασταν κι εμείς μέσα στο σύστημα περιμένοντας χρόνια για μια θέση την οποία πήρε η κόρη της τάδε. Ίσως σε μερικά χρόνια να γυρίσω αρματωμένη με νοοτροπίες συστημάτων που δουλεύουν και να προσπαθήσω να βοηθήσω την χώρα».

Ο Θάνος αναφέρει: «Στον χώρο της τεχνητής νοημοσύνης  που δραστηριοποιούμαι από την ΕΕ προσφέρει θέσεις μόνο η Αγγλία και πρόσφατα η Γαλλία. Οι υπόλοιπες χώρες συμπεριλαμβανόμενης της Ελλάδας έχουν μικρή έως μηδαμινή ενασχόληση με τον χώρο και οι μισθοί είναι στην καλύτερη περίπτωση το  ¼ των μισθών του ίδιου τομέα στις ΗΠΑ και στην Αγγλία. Για να αντιστραφεί το «brain drain» χρειάζεται πρωτίστως να τονωθούν τα κίνητρα, να δημιουργηθούν νέες εταιρείες και να έρθουν μεγάλοι κολοσσοί της ΕΕ και των ΗΠΑ. Η ψηφιοποίηση της γραφειοκρατίας και η ανταγωνιστικότητα των μισθών θα διαδραματίσουν, επίσης, πολύ σημαντικό και καθοριστικό ρόλο».

Δεν θα μπορούσαμε, φυσικά, να παραλείψουμε να ρωτήσουμε τους νέους στο Ηνωμένο Βασίλειο πως αισθάνονται ότι το Brexit θα επηρεάσει την απόφαση τους να παραμείνουν και να εργαστούν στη χώρα.

«Είναι ακόμη νωρίς για να μπορούμε να ξέρουμε πως θα επηρεάσει το Brexit», τονίζει η Σάντυ, «παρόλα αυτά δεν φαίνεται να έχει επηρεάσει ακόμα σε τόσο μεγάλο βαθμό σε επαγγελματικό επίπεδο. Συγκεκριμένα τα άτομα που ήδη έχουν δουλειά ή σπουδάζουν μπορούν να συμπληρώσουν το EU Settlement Scheme, το οποίο διασφαλίζει τη διαμονή τους στη χώρα. Θεωρώ ότι είναι πιο δύσκολο για άτομα που τώρα προσπαθούν να βρουν δουλειά στην Αγγλία, καθώς η κατάσταση είναι ασταθής. Ως προς τη καθημερινή ζωή, είναι γεγονός ότι έχουν αυξηθεί οι τιμές σε πολλά προϊόντα, ενώ έχουν αρχίσει να γίνονται αλλαγές π.χ. στις συσκευασίες των προϊόντων.»

Στο ίδιο πνεύμα, ο Θάνος σχολιάζει : «Έχοντας διανύσει ήδη 5 χρονιά στην Αγγλία, το Brexit δεν πρόκειται να με επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό καθώς είμαι υπό τη διαδικασία απόκτησης υπηκοότητας. Ωστόσο, ένα Brexit θα πλήξει τη βρετανική οικονομία με αποτέλεσμα η αγορά εργασίας να συρρικνωθεί, γεγονός που μπορεί να με ωθήσει να μεταναστεύσω στην Γαλλία. Επομένως, ένα Brexit χωρίς αποτελεσματική συμφωνία με την ΕΕ μπορεί να οδηγήσει τους νέους «brain-drainers» που είχαν σκοπό να διαφύγουν στην Αγγλία, στην αναζήτηση εναλλακτικών τόπων διαμονής».

**Ευχαριστούμε πολύ την Ίλια Κοκκάλη, ασκούμενη στο Κέντρο Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης Europe Direct που φιλοξενείται στο Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ), η οποία πραγματοποίησε τη συνέντευξη και συνέταξε το άρθρο.

Η Ίλια αποφοίτησε από το Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών έχοντας επιλέξει τη κατεύθυνση των διεθνών σχέσεων. Οι μεγαλύτεροι σταθμοί κατά τη διάρκεια των ακαδημαϊκών της χρόνων ήταν η φοίτηση της στο Sciences Po, Lyon στη Γαλλία μέσω του προγράμματος Erasmus + και η πρακτική της στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, στη Γενεύη. Στα κύρια ερευνητικά της ενδιαφέροντα είναι η βιώσιμη ανάπτυξη και η κυκλική οικονομία.