Η κρίση του κορονοϊού δοκιμάζει την ΕΕ με τρόπους που θα ήταν αδιανόητοι μόλις λίγους μήνες πριν. Μαζί με το βαρύ κόστος των ανθρωπίνων ζωών που χάθηκαν, σοβαρό ήταν και το πλήγμα που δέχτηκε η οικονομία της ΕΕ. Ενόψει της ψηφοφορίας σχετικά με τα σχέδια αναθεώρησης του προϋπολογισμού της ΕΕ μετά το 2020, ο πρόεδρος της επιτροπής προϋπολογισμού του ΕΚ, Γιόχαν Βαν Όβερτβελντ, προειδοποίησε ότι η οικονομική ανάκαμψη αναμένεται να είναι «αργή και σταδιακή» και ότι η πρόβλεψη για φετινή μείωση της οικονομικής δραστηριότητας κατά 7,5% είναι μια «ήπια πρόβλεψη.»

H αντίδραση της ΕΕ στον κορονοϊό

Σε συνέντευξη που δημοσιεύτηκε του στη σελίδα του ΕΚ στο Facebook, ο Γιόχαν Βαν Όβερτβελντ, που είναι μέλος της ομάδας των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ΕΣΜ), σημείωσε ότι υπάρχει ακόμη μεγάλη αβεβαιότητα: «Ούτε σε καιρό πολέμου δεν σταμάτησε τόσο αιφνίδια η οικονομική ζωή. Υπάρχει τόσο μεγάλη αβεβαιότητα: θα υπάρξει υποτροπή; Θα ακολουθήσει δεύτερος γύρος καραντίνας; Σε τι διάθεση θα βρίσκονται οι επενδυτές και οι καταναλωτές;»

Από την αρχή της κρίσης, η ΕΕ κινητοποιεί όλα τα διαθέσιμα μέσα για να βοηθήσει τα κράτη-μέλη να ενισχύσουν τους τομείς της υγείας τους και να μετριάσουν τις κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις του ιού. Το ΕΚ ζήτησε, επίσης, ένα πακέτο ανάκαμψης μεγάλης κλίμακας για τη στήριξη της ευρωπαϊκής οικονομίας μετά την κρίση. Ο κ. Βαν Όβερτβελντ τόνισε ότι το πακέτο αυτό πρέπει να ενσωματωθεί στον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ: ​​»Το ταμείο ανάκαμψης πρέπει να είναι σημαντικό, αλλά θα πρέπει επίσης να είναι μέρος του επόμενου ΠΔΠ [πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο], για την περίοδο 2021-2027, και όχι κάτι ξεχωριστό.»

Ανάγκη για σχέδια έκτακτης ανάγκης

Με τον τρέχοντα μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό να λήγει τον Δεκέμβριο, ο Γιόχαν Βαν Όβερτβελντ υπογράμμισε τη σημασία της ύπαρξης ενός σχεδίου έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση μη επίτευξης συμφωνίας για τον προϋπολογισμό μετά το 2020: «Όταν έρθει ο Ιούνιος, δεν θα μας μένει πολύς χρόνος για την έγκριση και την εφαρμογή του ΠΔΠ και η διακοπή των τρεχόντων ευρωπαικών προγραμμάτων θα είχε σημαντικές επιπτώσεις για τους πολίτες, τη φήμη και την πολιτική συνοχή της ΕΕ.»

Ο πρόεδρος της επιτροπής προϋπολογισμού προέτρεψε τα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ να λάβουν υπόψη τη στάση του ΕΚ: «Το ΕΚ πρέπει να δώσει τη συγκατάθεσή του, κι αυτό είναι πολύ λιγότερο πιθανό από ό,τι ήταν με το απερχόμενο ΠΔΠ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει, επομένως, να λάβουν υπόψη τους τους στόχους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Προς όφελος των πολιτών, το ΕΚ θα διασφαλίσει ότι το ΠΔΠ και το ταμείο ανάκαμψης είναι οι καλύτερες δυνατές απαντήσεις στη σοβαρή κρίση που βιώνουμε.»

Αλληλεγγύη και ευθύνη

Σχολιάζοντας την σύγκριση μεταξύ του σχεδίου ανάκαμψης του Covid-19 και του σχεδίου Μάρσαλ μετά τον πόλεμο, ο κ. Βαν Όβερτβελντ είπε: «Σε αυτό το σημείο, με όσα έχει κάνει η Ευρώπη, κι αφού εγκριθεί το ταμείο ανάκαμψης ύψους 1 τρισ. ευρώ, θα έχουμε κάνει περισσότερα από όσα είχαν γίνει με το σχέδιο Μάρσαλ.»

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται σύντομα να υποβάλει προτάσεις σχετικά με το ταμείο ανάκαμψης. Υπάρχουν ήδη, όμως, σημαντικές διαφωνίες, σχετικά με το εάν πρέπει να δοθούν δάνεια ή επιχορηγήσεις σε χώρες για παράδειγμα. Προκειμένου να βρεθεί κοινή λύση, ο Γιόχαν Βαν Όβερτβελντ είπε ότι πρέπει εξευρευθεί κάποιος συμβιβασμός: «Πρέπει σίγουρα να υπάρχει αλληλεγγύη απέναντι στις χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο από τον Covid-19, αλλά και υπευθυνότητα. Το να σκορπίζουμε χρήματα δεν είναι ποτέ λύση. Το εγχείρημα είναι να βρεθεί μια σωστή ισορροπία.»

Πρασινίζοντας την οικονομία

Η ανάγκη επανεκκίνησης της ευρωπαϊκής οικονομίας συμπίπτει με μια ολοένα και μεγαλύτερη ζήτηση για πράσινες επενδύσεις. Το ΕΚ επιμένει ότι η δράση για το κλίμα πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο κάθε πακέτου ανοικοδόμησης της ευρωπαϊκής οικονομίας. Ο κ. Βαν Όβερτβελντ χαρακτήρισε την Πράσινη Συμφωνία της Επιτροπής ως «αφετηρία», αλλά τόνισε ότι οι προτάσεις είναι «ελλιπείς και χωρίς επαρκή χρηματοδότηση.»

Αναφέρθηκε, επίσης, στη δυνατότητα οικοδόμησης μιας πιο «πράσινης» οικονομίας μέσω της γεωργίας και της χρηματοδότησης της πολιτικής συνοχής, που αντιπροσωπεύουν περίπου τα δύο τρίτα του προϋπολογισμού της ΕΕ. Τόνισε τη σημασία της βελτίωσης της ανθεκτικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας και της ικανότητας αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, όπως της πανδημίας του Covid-19: «Αυτό που έχει σημασία, εν τέλει, είναι αυτό που μπορείς να καταφέρεις για να βελτιώσεις την ευημερία των ευρωπαίων πολιτών. Αυτό είναι το μόνο ζητούμενο.»

Παρακολουθήστε ολόκληρη τη συνέντευξη με τον πρόεδρο της επιτροπής προϋπολογισμού, Γιόχαν Βαν Όβερτβελντ

Το ΕΚ ψηφίζει αυτήν την εβδομάδα σχετικά με τον νέο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό. Οι ευρωβουλευτές επιμένουν στη διαφύλαξη του ρόλου του Κοινοβουλίου για τη διασφάλιση πλήρους δημοκρατικού ελέγχου και λογοδοσίας.

Ακόμη, τα μέλη του ΕΚ αναμένεται να ζητήσουν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ετοιμάσει ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για να αποφευχθεί η διαταραχή των δραστηριοτήτων των αγροτών, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, των εταιρειών και των οργανισμών που στηρίζονται σε κοινοτικά κονδύλια, σε περίπτωση καθυστέρησης της έγκρισης του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού.